سوفیانیوز
سوفیانیوز: کتاب‌های صوتی می‌توانند به طور چشمگیری رشد فکری کودکان را تقویت کنند. برخلاف ویدئوها که نیاز به تخیل را کاهش می‌دهند، کتاب‌های صوتی باعث تقویت تخیل، بهبود مهارت‌های شنیداری و زبانی، و توسعه یادگیری مستقل می‌شوند. همچنین، با کاهش زمان خیره شدن به صفحه‌نمایش، به حفظ بینایی کمک می‌کنند.
امروزه مشاهده کودکانی که به صفحه‌نمایش گوشی‌های تلفن همراه و تبلت خود وابسته شده‌اند، به موضوعی رایج تبدیل شده است. طبق نظرسنجی مرکز تحقیقات پیو در سال 2023، 80 درصد از والدینی که کودکان 11 ساله یا کمتر دارند، اعلام کرده‌اند که فرزندانشان ویدئوهای یوتیوب را تماشا می‌کنند. نیمی از این والدین اظهار داشتند که فرزندانشان هر روز، و برخی حتی چندین بار در طول روز، ویدئو تماشا می‌کنند. با این حال، خیره شدن طولانی‌مدت به صفحه‌نمایش می‌تواند تأثیرات منفی بر سلامت کودکان داشته باشد و حتی باعث وابستگی شود.
نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که زمانی که مدت زمان خیره شدن کودکان به صفحه‌نمایش بیش از یک ساعت در روز باشد، آن‌ها کنجکاوی، خودکنترلی، و ثبات عاطفی کمتری از خود نشان می‌دهند. همچنین، احتمال بیشتری دارد که آن‌ها اضطراب و افسردگی را تجربه کنند و از اختلالات خواب، چاقی، و مشکلات مهارت‌های اجتماعی رنج ببرند. حتی تماشای ویدئوهای کوتاه و سریع نیز می‌تواند عواقبی بر خود تنظیمی و حافظه کاری کودکان خردسال داشته باشد.
در نتیجه، ضروری است که چگونگی استفاده از فناوری را به گونه‌ای بررسی کنیم که بتواند بر توانایی کودکان در تفکر و برقراری ارتباط تأثیر مثبت بگذارد. کتاب‌های صوتی می‌توانند در این زمینه جایگزینی مفید ارائه دهند. اکثر کودکان از حدود سه و نیم سالگی قادر به درک داستان‌های ساده و افسانه‌ها هستند. کتاب‌های صوتی به ویژه در زمان حمل و نقل با خودرو، پیش از خوابیدن، و در زمان بازی‌های آرام بسیار مفید هستند.
کتاب‌های صوتی برای کودکان مدرسه‌ای می‌توانند راهی جایگزین برای تجربه کتاب فراهم کنند و کودکانی را که به خواندن علاقه‌مند نیستند، به داستان درگیر کنند. مهم‌تر از همه، کتاب‌های صوتی می‌توانند رشد فکری کودکان را به مراتب بیشتر از تماشای ویدئوها تقویت کنند.
در ادامه به پنج مزیتی اشاره می‌شود که کتاب‌های صوتی می‌توانند توانایی یادگیری کودکان را افزایش دهند:
برخلاف ویدئوها که محرک‌های دیداری و شنیداری را به‌کار می‌گیرند، کتاب‌های صوتی تنها بر شنیدن تکیه دارند. این ویژگی، کودکان را تشویق می‌کند تا داستان‌ها را در ذهن خود تجسم کنند و از تخیل داوطلبانه خود بهره ببرند. در مقابل، ویدئوها تصاویر از پیش ساخته شده‌ای را ارائه می‌دهند که نیازی به تخیل داوطلبانه ندارند. تخیل داوطلبانه، برخلاف تخیل غیرارادی مانند رویا در هنگام خواب، نیازمند تلاش عمدی برای ایجاد تصاویر جدید در ذهن است. این مهارت در دوران کودکی از طریق گفتگو و درگیر شدن با داستان‌ها و افسانه‌ها توسعه می‌یابد. تحقیقات نشان می‌دهند که تخیل داوطلبانه به بهبود مهارت‌های حل مسئله کمک می‌کند و برای رشد فکری بسیار مهم است.
گوش دادن به کتاب‌های صوتی نیازمند تمرکز و توجه کودکان به کلام گفتاری است که به رشد مهارت‌های شنیداری کمک می‌کند. برخلاف تماشای غیرفعال ویدئوها که بخش بصری غالب است، درک کتاب صوتی نیازمند گوش دادن فعال است. این موضوع می‌تواند توانایی کودک را برای تمرکز و حفظ توجه در مدت زمان طولانی‌تر بهبود بخشد.
کتاب‌های صوتی ابزار ارزشمندی برای گسترش دامنه واژگانی کودک و تقویت مهارت‌های زبانی هستند. قرار گرفتن در معرض زبان غنی و متنوع به کودکان امکان مواجهه با واژگان و عبارات جدید را می‌دهد که به درک و حفظ آن‌ها کمک می‌کند. برخلاف کتاب‌های چاپی، کتاب‌های صوتی با روایت گویا تلفظ، لحن، و ریتم مناسب را به کودک نشان می‌دهند.
کتاب‌های صوتی می‌توانند حس استقلال را در کودکان خردسال تقویت کنند، زیرا آن‌ها دید منحصر به فرد خود را از صحنه‌ها و رویدادهای توصیف شده در کتاب ایجاد می‌کنند. این امر می‌تواند عادت به یادگیری مستقل را در کودکان پرورش دهد، زیرا آن‌ها از روایت‌های پیچیده پیروی می‌کنند، معنا را استنتاج می‌کنند و بین بخش‌های مختلف داستان ارتباط برقرار می‌کنند. این رویکرد یادگیری خود راهبر می‌تواند عزت نفس و مهارت‌های مطالعه را بهبود بخشد و پایه‌ای قوی برای موفقیت تحصیلی آینده ایجاد کند.
تماشای بیش از حد صفحه‌نمایش می‌تواند چشمان کودکان را تحت فشار قرار دهد و منجر به ناراحتی و مشکلات بلندمدت بینایی، از جمله نزدیک‌بینی، شود. از سوی دیگر، کتاب‌های صوتی نیاز به صفحه‌نمایش را از بین می‌برند و به چشمان کودکان استراحتی بسیار ضروری می‌دهند.
کتاب‌های صوتی ابزاری قدرتمند برای تقویت رشد شناختی و زبانی کودک هستند و بسیاری از آن‌ها به‌صورت رایگان در کتابخانه‌های محلی یا اپلیکیشن‌ها در دسترس‌اند. با توجه به اینکه والدین و مربیان به دنبال پرورش کودکان باهوش‌تر هستند، کتاب‌های صوتی می‌توانند نقش مهمی در دستیابی به این هدف ایفا کنند.
