دانشگاه‌های ایران در جمع بهترین‌های جهان رتبه‌بندی «گرین متریک»
سوفیانیوز: رتبه‌بندی جهانی دانشگاهی «گرین‌متریک» هر ساله توسط دانشگاه دولتی اندونزی منتشر می‌شود و در آخرین نسخه 2023 تعداد 36 دانشگاه ایرانی در جمع برترین‌ها حضور دارند.
به گزارش سوفیانیوز به نقل از مهر، رتبه بندی «گرین‌متریک» با هدف ارائه چشم‌اندازی فراگیر از وضعیت و سیاست‌های زیست‌محیطی و توسعه پایدار مؤسسه‌های آموزش عالی جهان راه‌اندازی شده است.
«گرین‌متریک» در گونه خود یگانه و ابزاری برای آگاه‌سازی مدیران و سیاستگذاران دانشگاهی به چالش‌های زیست‌محیطی و مصرف انرژی است. محیط و زیرساخت، انرژی و تغییر اقلیم، مدیریت پسماند، آب، حمل‌ونقل، و آموزش و پژوهش سنجه‌هایی هستند که در این نظام رتبه‌بندی برای سنجش مؤسسه‌ها به‌کار می‌روند.
داده‌های «گرین‌متریک» برای ارزیابی مؤسسه‌ها، از پرسشنامه‌ای است که برای آن‌ها می‌فرستد. در جدول یک، امتیاز کل و رتبه جهانی مؤسسه‌های ایرانی برتر و در جدول دو، امتیاز مؤسسه‌ها در سنجه‌های گوناگون آمده است.
رتبه‌بندی جهانی دانشگاهی «گرین‌متریک» توسط دانشگاه دولتی اندونزی انجام می‌شود. سالانه بیش از 10 هزار مؤسسه توسط این نظام رتبه‌بندی ارزیابی می‌شوند که فهرست یک هزار و 183 مؤسسه برتر در سال 2023 بر روی وب‌سایت گرین متریک منتشر شده است.
بهترین دانشگاه ایران در این رتبه بندی جهانی، دانشگاه کاشان است که با امتیاز 8200 در صدر دانشگاه‌های ایرانی قرار دارد. رتبه 126 این دانشگاه نسبت به رتبه 163 سال گذشته آن نشان از رشد جایگاه این دانشگاه می‌دهد.
جدول بهترین دانشگاه‌های ایران در رتبه بندی «گرین‌متریک» در سال 2023
ردیف | دانشگاه | رتبه جهانی 2023 | رتبه جهانی 2022 |
1 | دانشگاه کاشان | 126 | 163 |
2 | دانشگاه الزهرا (س) | 164 | 188 |
3 | دانشگاه زنجان | 172 | 107 |
4 | دانشگاه محقق اردبیلی | 193 | 169 |
5 | دانشگاه علوم پزشکی کاشان | 196 | 156 |
6 | دانشگاه رازی کرمانشاه | 203 | 195 |
7 | دانشگاه تربیت مدرس | 358 | 475 |
8 | دانشگاه یزد | 387 | 388 |
9 | دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | 424 | 359 |
10 | دانشگاه صنعتی امیرکبیر | 484 | 455 |
11 | دانشگاه حکیم سبزواری | 517 | 438 |
12 | دانشگاه مازندران | 539 | 598 |
13 | دانشگاه شهید مدنی آذربایجان | 540 | 402 |
14 | دانشگاه هرمزگان | 586 | 675 |
15 | دانشگاه علوم پزشکی زنجان | 598 | 724 |
16 | دانشگاه کردستان | 665 | 623 |
17 | دانشگاه خلیج فارس | 699 | 597 |
18 | دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل | 708 | 593 |
19 | دانشگاه صنعتی اراک | 715 | 521 |
20 | دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز | 736 | 698 |
21 | دانشگاه ارومیه | 784 | 640 |
22 | دانشگاه میبد | 787 | 875 |
23 | دانشگاه تهران | 792 | 671 |
24 | دانشگاه شهید باهنر کرمان | 795 | |
25 | دانشگاه فنی و حرفه‌ای | 799 | 877 |
26 | دانشگاه ایلام | 826 | 815 |
27 | دانشگاه پیام نور | 832 | 777 |
28 | دانشگاه یاسوج | 909 | 474 |
29 | دانشگاه صنعت نفت | 954 | |
30 | دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) | 958 | |
31 | دانشگاه سیستان و بلوچستان | 980 | 880 |
32 | دانشگاه اردکان | 990 | 910 |
33 | دانشگاه گیلان | 1004 | |
34 | موسسه آموزش عالی خصوصی | 1027 | 9684 |
35 | دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل | 1031 | |
36 | دانشگاه علم و فرهنگ | 1104 |
همچنین دانشگاه صنعت نفت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه گیلان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، دانشگاه علم و فرهنگ و دانشگاه شهید باهنر کرمان برای اولین بار در این رتبه بندی نسخه 2023 حضور دارند.
در رتبه بندی گرین متریک سال 2022 تعداد 40 دانشگاه ایرانی حاضر بودند.
دانشگاه‌های اصفهان با رتبه 360، فردوسی مشهد با رتبه 378، اراک با رتبه 494، تربیت دبیر شهید رجایی با رتبه 596، مرکز مطالعات پیشرفته در علوم پایه با رتبه 715، صنعتی شریف با رتبه 729، صنعتی شاهرود با رتبه 775، علوم کشاورزی ساری با رتبه 786، خوارزمی با رتبه 842، بیرجند با رتبه 862، صنعتی کرمانشاه با رتبه 893، آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات با رتبه 930، آزاد اسلامی واحد نجف آباد با رتبه 950، شهید بهشتی با رتبه 966 و صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی با رتبه 1011 در رتبه بندی سال 2023 حضور ندارند.
این رتبه بندی دانشگاهی جهانی وضعیت دانشگاه‌ها را در حوزه پایداری (UI GreenMetric) می‌سنجد. در واقع آنچه در این رتبه‌بندی مورد سنجش قرار می‌گیرد، جایگاه دانشگاه در حفظ محیط زیست و تأثیر آن در پایداری محیط است.
این رتبه‌بندی از شش محور کلیدی: زیرساخت (15 درصد)، انرژی و تغییرات آب و هوا (21 درصد)، مدیریت پسماند (18 درصد)، مصرف آب (10 درصد)، حمل و نقل (18 درصد)، آموزش و پژوهش (18 درصد) برای رتبه‌بندی مؤسسه‌ها استفاده می‌کند.نتایج بدست آمده از اطلاعات ارائه شده توسط دانشگاه‌ها به صورت آنلاین محاسبه می‌شود.
جدول محورهای کلیدی رتبه بندی دانشگاهی جهانی در حوزه پایداری (UI GreenMetric)
معیارهای نظام رتبه‌بندی گرین‌متریک | تنظیم و زیرساخت (15 درصد) |
شاخص‌های هر معیار در نظام رتبه‌بندی گرین‌متریک | |
نوع مؤسسه آموزش عالی | پارکینگ کل (متر مربع) |
تعداد سایت‌های دانشگاه | کل مساحت دانشگاه تحت پوشش گیاهی جنگلی (درصد) |
کل محوطه دانشگاه (متر مربع) | کل مساحت پوشش گیاهی دانشگاه (درصد) |
کل محوطه اصلی محوطه ساختمان‌ها (متر مربع) | کل مساحت دانشگاه برای جذب و ذخیره آب در کنار جنگل و پوشش گیاهی (درصد) |
کل ساختمان‌های اصلی محوطه دانشگاه (متر مربع) | تعداد کل دانشجویان (پاره‌وقت و تمام وقت) |
کل ساختمان پردیس اصلی ساختمان هوشمند (متر مربع) | تعداد کل کارکنان هیأت علمی و غیرهیات علمی |
بودجه دانشگاه برای توسعه و محیط زیست در یک سال | |
معیارهای نظام رتبه‌بندی گرین‌متریک | انرژی و تغییرات اقلیمی (21 درصد) |
شاخص‌های هر معیار در نظام رتبه‌بندی گرین‌متریک | |
جایگزینی وسایل انرژی کارآمد | تولید انرژی قابل تجدید در محوطه دانشگاه |
ساختمان‌های هوشمند دانشگاه | مصرف برق در هر سال (در کیلو وات ساعت) |
نسبت تولید / تولید انرژی تجدیدپذیر نسبت به کل مصرف انرژی در سال | عناصر پیاده سازی ساختمان سبز |
برنامه کاهش گازهای گلخانه‌ای | انتشار CO2 در 12 ماه گذشته، در متریک تن |
معیارهای نظام رتبه‌بندی گرین‌متریک | اتلاف انرژی و منابع و مدیریت پسماند (18 درصد) |
شاخص‌های هر معیار در نظام رتبه‌بندی گرین‌متریک | |
برنامه برای کاهش استفاده از کاغذ و پلاستیک در دانشگاه | برنامه‌های بازیافت برای زباله‌های دانشگاه |
تفکیک و دفع زباله‌های سمی | تفکیک و دفع زباله‌های آلی |
تفکیک و دفع زباله‌های معدنی | دفع فاضلاب |
معیارهای نظام رتبه‌بندی گرین‌متریک | آب (مصرف، تصفیه، بازیافت) (10 درصد) |
شاخص‌های هر معیار در نظام رتبه‌بندی گرین‌متریک | |
اجرای برنامه ذخیره آب | پیاده‌سازی برنامه بازیافت آب |
استفاده از لوازم کارآمد آب (شیر آب، فلاش‌تانک توالت، و غیره) | تصفیه آب |
معیارهای نظام رتبه‌بندی گرین‌متریک | حمل و نقل (18 درصد) |
شاخص‌های هر معیار در نظام رتبه‌بندی گرین‌متریک | |
تعداد خودروهای متعلق به دانشگاه | تعداد خودروهایی که روزانه وارد دانشگاه می‌شوند |
تعداد موتورسیکلت‌هایی که روزانه وارد دانشگاه می‌شوند | تعداد اتوبوس‌های دانشگاه |
تعداد متوسط مسافران هر اتوبوس | تعداد سفرهای روزانه اتوبوس‌ها در محوطه دانشگاه |
ابتکارات برای کاهش وسایل شخصی در محوطه دانشگاه | نوع پارکینگ‌های دانشگاه |
تعداد دوچرخه‌هایی که روزانه وارد دانشگاه می‌شوند. | کاهش پارکینگ برای وسایل نقلیه خصوصی ظرف مدت 3 سال (از سال 2013 تا 2015) |
سیاست‌های مربوط به دوچرخه‌سواری و مسیرهای پیاده‌روی در محوطه دانشگاه | مسافت تقریبی طی‌شده توسط یک وسیله نقلیه در هر روز در محوطه دانشگاه (کیلومتر) |
معیارهای نظام رتبه‌بندی گرین‌متریک | آموزش (18 درصد) |
شاخص‌های هر معیار در نظام رتبه‌بندی گرین‌متریک | |
تعداد دوره‌های مربوط به محیط زیست و توسعه در دانشگاه | تعداد کل درس‌های ارائه‌شده |
کل منابع تحقیقاتی اختصاص یافته به تحقیقات زیست محیطی و پایداری | کل منابع تحقیقاتی |
تعداد انتشارات علمی در مورد محیط زیست و توسعه | تعداد رویدادهای علمی مربوط به محیط زیست و توسعه |
تعداد سازمان‌های دانشجویی مربوط به محیط زیست و پایداری | وب سایت محیط زیست و توسعه دانشگاه |
در سال 2022 در نظام رتبه بندی گرین متریک UI GreenMetric World University Ranking on Sustainabilit تعداد 24 دانشگاه ایرانی حضور داشتند.
برترین‌های جهانی رتبه بندی گرین متریک در سال 2023 نیز شامل دانشگاه‌های زیر است:
1. دانشگاه تحقیقاتی واگنینگن هلند
2. دانشگاه ناتینگهام ترنت انگلستان
3. دانشگاه علوم کاربردی آلمان
4. دانشگاه گرونینگن هلند
5. دانشگاه کالیفرنیا، دیویس ایالات متحده آمریکا
6. کالج دانشگاه کورک ایرلند
7. دانشگاه ناتینگهام انگلستان
8. دانشگاه سائوپائولو برزیل
9. دانشگاه کانکتیکات ایالات متحده آمریکا
10. دانشگاه برمن آلمان
