هر آنچه که باید از مصاحبۀ دانشگاه فرهنگیان بدانید/ سوالات قطعی قبولی در مصاحبه فرهنگیان

30 سوال مهم احکام در مصاحبه دانشگاه فرهنگیان

در این بخش سوالات مهم و احتمالی و مرسوم مصاحبه حضوری دانشگاه فرهنگیان همراه با پاسخ تشریحی برای شما عزیزان تهیه شده است.

• حکم شرعی چیست؟ قانونگذاری صادره از خدای متعال برای سامان بخشیدن به زندگی مادی و معنوی انسان‌ها است.

• تقلید در احکام چیست؟ عمل به دستورات مجتهد است.

• چه کسی باید تقلید کند؟ کسی که نه مجتهد است و نه محتاط (مقلد) باید تقلید کند.

• از چه کسانی باید تقلید کرد؟ از مجتهد جامع الشرایط باید تقلید نمود. یعنی مجتهدی که مرد، بالغ، عاقل و شیعه تقلید کرد که حریص به دنیا نباشد و از مجتهدهای دیگر اعلم تر باشد. یعنی در فهمیدن حکم دوازده امامی، حلال زاده، زنده و عادل باشد. بنا بر احتیاط واجب باید از مجتهدی پیروی کرد که از تمام مجتعدین زمان خود استادتر و داناتر باشد.

• در چه چیزی باید تقلید نمود؟ فقط باید در احکام فرعی فقهی تقلید نمود. یعنی تقلید تنها در مورد احکام دین است.

• مسائلی که انسان غالباً به آن احتیاج دارد حکمش چیست؟ واجب است که یاد بگیرد.

• کسی که خود را مجتهد عادل جامع الشرایط فتوا ببیند قضاوت او چه حکمی دارد؟ حرام است.

• احکام بر چند قسم تقسیم می شود؟ 5 قسم

  واجب: حکمی است که حتماً باید آن را انجام داد و ترک آن گناه است. به طور خلاصه واجب عبارت است از آنچه که ترک آن جایز نیست مثل وجوب نماز و روزه.

  مستحب: کاری که انجام دادن آن پسندیده و بهتر است و موجب رضای خدا و صالح خود انسان و موجب ثواب آخرتی است. به طور خلاصه (مستحب مندوب) عبارت است از آنچه فعل آن برتری دارد مثل سلام کردن.

  حرام: کاری که نباید آنرا انجام داد و انجام آن گناه موجب عذاب آخرتی می شود. به طور خلاصه حرام عبارت است از آنچه که فعل آن جایز نیست. مثل خوردن شراب یا دروغ گفتن.

  مکروه: کاری که ترک آن بهتر است و به انجام آن عذاب آخرتی ندارد. به طور خلاصه مکروه عبارت است از آنچه که ترک آن برتری دارد مثلاً خواندن نماز در جایی که عکس باشد.

  مباح: کاری که انجام دادن یا ترک آن از نظر دین مشاوی باشد و بستگی به میل و اراده انسان دارد. به طور خلاصه مباح ( اباحه ) عبارت است از آنچه که فعل یا ترک آن جایز برابر باشد مثل خوردن و آشامیدن.

• واجب عینی و واجب کفایی چیست؟ واجب عینی واجبی است که همه از مکلفین الزاماً خواسته شده و اگر بعضی آنرا انجام دهند واجب از گردن دیگران ساقط نمی شوذ. مانند نماز و روزه. واجب کفایی واجبی است که اگر بعضی آنرا انجام دهند، وجوب از دیگران ساقط می شود مانند کفن و دفن.

• از چه راهی می توان مجتهد و اعلم را شناخت؟ از سه راه می توان مجتهد و اعلم را شناخت:

  خود انسان یقین کند.

  دو نفر عالم عادل که می توانند مجتهد و اعلم را تشخیص دهند و تصدیق کنند بطوریکه دو نفر عالم و عادل دیگر با گفتۀ آنها مخالف نباشند.

  از گفتۀ اهل علم که می توانند مجتهد و اعلم را تشخیص دهند، اطمینان حاصل گردد.

• فتوا چیست؟ فتوا آن است که مجتهد حکم را به طور کلی بیان کند. مثلاً مجتهد حکم کند ( فتوا دهد ) کسی که روزۀ واجب دارد، روزۀ مستحبش باطل است.

• از چه راهی می توان فتوای مجتهد را به دست آورد؟ از چهار طریق:

  شنیدن از خود مجتهد

  شنیدن از دو نفر عادل که فتوای مجتهد را نقل کنند.

  شنیدن از کسی که مورد اطمینان و راستگو باشد.

  دیدن در رسالۀ مجتهد در صورتی که انسان به درستی آن رساله، اطمینان داشته باشد.

• احتیاط واجب چیست؟ گاهی مجتهد در بیان حکم شرعی فتوا نمی دهد و نظر قطعی ابراز نمی کند بلکه از ابتدا وظیفۀ مکلف را می گوید. مثل مالی که انسان پیدا می کند و نزد او می ماند اگر صاحب او پیدا نشد بنابر احتیاط واجب برای صاحب مال صدقه می دهد.

• احتیاط مستحب چیست؟ گاهی مجتهد در بیان مسائل دینی نظر قطعی را ابراز می کند یعنی فتوا می دهد و سپس احتیاط می گوید. مثلاً شستن ظرف نجس با آب کُر موجبی پاکی می شود و بنابر احتیاط مستحب 3 مرتبه ظرف شسته شود.

• آیا از مجتهدی که از دنیا رفته می توان تقلید کرد؟ برای تقلید ابتدایی و شخصی که می خواهد مرجع تقلید پیدا کند، خیر ولی شخصی که مجتهدی داشته و بعد از مدتی از دنیا رفته، ایرادی ندارد از رساله او پیروی کند.

• اگر مجتهدی دارید و ثابت شود مجتهد دیگری اعلم تر است چه باید کرد؟ واجب است به مجتهد اعلم یا محتمل العلمیه رجوع کرد.

• اگر مکلفی اعمالش را مدتی بدون تقلیذ انجام دهد حکمش چیست؟ در صورتی اعمال او صحیح است که:

  متوجه شود که به وظیفۀ واقعی خود رفتار کرده است.

  یا اعمال او با فتوای مجتهدی که وظیفه اش تقلید از او بوده یا با فتوای مجتهدی که فعلاً باید از او تقلید کند مطابق باشد.

• آب مضاف چیست؟ آبی است که آنرا از چیزی بگیرند. مثل آب هندوانه یا آبی که به قدری با مادۀ دیگر مخلوط شده باشد که دیگر نتوانیم به آن آب بگوییم.

• آب مطلق چیست؟ آبی است که نام آب به طور مطلق بر آن صادق باشد یعنی تودۀ مردم بگویند، آب است و نشود آب بودن آنرا نفی کرد.

• آب مطلق بر چند قسم تقسیم می شود؟ 5 قسم:

  آب کُر- آب قلیل- آب جاری- آب باران- آب چاه

• آب کُر چیست و وزن آن چقدر است؟ مقدار آبی که اگر در ظرفی که درازا و پهنا و گودی آن هر یک 3/5 وجب باشد بریزید، ۀن ظرف را پر کند.

• کُر بودن آب از چند راه ثابت می شود؟ از دو راه:

  خود انسان یقین کند.

  دو مرد عادل خبر دهند.

• آب قلیل چیست؟ آبی است که از زمین نجوشد و از آب کُر کمتر باشد مانند آب آفتابه.

• آب جاری چیست؟ آبی که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد مانند آب چشمه و قنات

• نجاسات چندتا است؟ یازده مورد است:

  بول- غائط- منی- مردار- خون- سگ- خوک- کافر- شراب- فقّاع ( نوشیدنی الکلی )- عذق شتر نجاست خوار

• فضله حیوانات کوچک مثل پشه که گوشت ندارند چه حکمی دارد؟ پاک است.

• اگر ماهی در آب بمیرد حکمش چیست؟ پاک است چون خون جهنده ندارد.

• نجاست هر چیز از چند راه ثابت می شود؟ از سه راه اثبات می شود:

  خود انسان یقین کند که چیزی نجس است و اگر گمان کند چیزی نجس است الزامنیست از آن اجتناب کند. مثل غذا خوردن در قهوه خانه و مهمان خانه ها

  کسی که چیزی در اختیار او است بگوید آن چیز نجس است مثل همسر انسان که ممکن است بگوید فلان وسیله آشپزخانه نجس شده و مجس است.

  دو مرد عادل بگوبند چیزی نجس است و نیز اگر یک نفر عادل هم بگوید بنابر احتیاط واجب باید اجتناب کرد.

• اگر انسان به چیز نجسی شک کرد که پاک شده یا نه حکمش چیست؟ نجس است.

• اگر انسان به چیز پاکی شک کرد که نجس شده یا نه حکمش چیست؟ پاک است.