سوفیانیوز
سوفیانیوز: به باور کارشناسان حاضر در «همایش مهاجرت نخبگان علمی در ایران امروز، چالش‌ها و راهکارها»، خروج نخبگان از کشور موجب افت کیفیت مدیران شرکتهای خصوصی و دولتی می شوند، افرادی که نمی توانند مشکلات کشور را حل کنند و ایجاد این سیکل معیوب، به بدتر شدن شرایط و افزایش مهاجرت منجر می‌شود.
به گزارش سرویس اخبار دانشگاهی پایگاه خبری سوفیانیوز به نقل از ایرنا؛ دکتر رسول صادقی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران در سومین نشست همایش «مهاجرت نخبگان علمی در ایران امروز، چالش‌ها و راهکارها» با موضوع وضعیت اجتماعی و اقتصادی ایران و تاثیر آن بر مهاجرت نخبگان، گفت: افزایش مهاجرت از ایران، بازنمایی شرایط اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و محیط زیستی است که از دهه 80 سرعت گرفته است. وی افزود: پدیده مهاجرت به طور کلی در سطح بین المللی روند خطی فزاینده پیدا کرده و بر اساس نظر کاستلز تسریع شده و هر چه بیشتر زنانه شده است. البته افزایش سالخوردگی در کشورهای شمال و نیاز آنها به مراقبت، مهاجرت نیروهای زن از کشورهای جنوب را به این کشورها بیشتر کرده است.
دکتر صادقی گفت: از سال 2000 به این طرف، مهاجرت یک پدیده جهانی شده است. بیشتر مهاجرت هایی از کشورهای جنوب به شمال انجام شده داوطلبانه بوده، اما به عنوان مثال مهاجرت هایی که به ایران شده اغلب به صورت توده وار و به نوعی اجباری بوده است. وی افزود: بر اساس تحقیقات گالوپ حتی در کشورهای توسعه یافته هم میل به مهاجرت وجود دارد و خیلی ها علاقه مند مهاجرت به آمریکا هستند. این میل در کشورهای در حال توسعه و در جوانان بیشتر است و ایران جزو کشورهای متوسط به بالا در مهاجرت فرستی است.
استاد دانشگاه تهران ادامه داد: در کشورهای توسعه یافته جذب مهاجر به دو دلیل است یکی به علت سالخوردگی و دیگری برای تامین نیروی کار که نوعی تعادل را در این جوامع به وجود می آورد. اما در کشورهای در حال توسعه بیشتر جمعیت جوان و تحصیلکرده مهاجرت می کنند که نگرانی های زیادی را شکل می دهد. وی گفت: در کشورهای توسعه یافته نیز ورود تعداد زیادی مهاجر می تواند مسائلی مانند تغییر هویت قومی را به وجود آورد و ممکن است در برخی از این کشورها بعد از مدتی بومیان اقلیت شوند. به همین علت جنبش های راست گرا در برخی از این کشورها به شدت مخالف ورود انبوه مهاجران هستند.
دکتر صادقی افزود: در ایران نیز ساختار جمعیت رو به میانسالی است و اکثریت جمعیت دیپلم و دانشگاه رفته هستند؛ اما از سال 1420 به سمت سالخوردگی می رویم و اگر سرمایه های جوان به سرمایه اقتصادی فعال تبدیل نشوند، با مشکلات زیادی مواجه می‌شویم. وی گفت: آمار دقیقی از ایرانیان مهاجرت کرده نداریم، اما حدود پنج میلیون نفر برآورد می شوند. عوامل زیادی در روند فزاینده مهاجرت از کشور موثر بوده که عدم بهره برداری مناسب از سرمایه های انسانی، ناامیدی، نبود چشم انداز بهبود، بحران های اقتصادی، نفوذ اینترنت و شبکه های اجتماعی، افزایش قارچ گونه موسسات مهاجرتی و افزایش ایرانیان مهاجر که اطرافیان خود را تشویق به مهاجرت می کنند، از جمله این عوامل است.
استاد دانشگاه تهران افزود: میل به مهاجرت همیشه منجر به مهاجرت نمی شود و بخشی از افرادی که تمایل به مهاجرت دارند اما نمی توانند مهاجرت کنند، ناراحتی خود را به شکل اعتراض یا اغتشاش نشان می دهند. آنان مهاجران ذهنی هستند که سکونت و ماندن آنها اجباری است و همواره با آرزوی مهاجرت زندگی می کنند. دکتر صادقی گفت: پتانسیل اعتراضات اجتماعی در این گروه بالاست. در سالهای اخیر این گروه افزایش پیدا کرده اند و از مهاجرت های فردی به مهاجرت نخبگان و فعالان استارت اپ ها رفته است. انفعال وزارت خارجه در ارتباط با ایرانیان خارج از کشور نیز به این روند دامن زده و متاسفانه شبکه سازی و نهادسازی و تلاش برای ایجاد انگیزه و امید و فرهنگ سازی در این زمینه بسیار ضعیف است.
