(ویدئو) مروری بر تاریخ شگفت‌انگیزی که پشت ضرب المثل «دری وری» پنهان است
سوفیانیوز: آیا می‌دانستید کلمه «دری‌وری» که برای حرف بی‌معنی به کار می‌بریم، ریشه‌ای عمیق در تاریخ زبان فارسی دارد؟ این اصطلاح از تقابل گویشوران زبان پهلوی با زبان نوپای دری در خراسان شکل گرفت و داستانی شنیدنی از تحول زبان و فرهنگ ایرانی را در دل خود پنهان کرده است. این ویدیو از این راز جذاب پرده برمی‌دارد.
به گزارش سرویس چندرسانه‌ای پایگاه خبری سوفیانیوز، در این ویدیوی کوتاه و آموزنده، دکتر بهروز آتونی، کارشناس ادبیات، به ریشه‌یابی یکی از رایج‌ترین اصطلاحات زبان فارسی یعنی «دری‌وری» می‌پردازد. او ابتدا مفهوم «اتباع» در ادبیات را شرح می‌دهد که در آن کلمه‌ای بی‌معنی برای آهنگ و قافیه در کنار کلمه‌ای اصلی قرار می‌گیرد، مانند «دکتر مکتور» یا «پنیر منیر». سپس با یک مقدمه تاریخی، زبان‌های ایران را به سه دوره تقسیم می‌کند: فارسی باستان (دوره هخامنشی)، فارسی میانه (زبان پهلوی در دوران اشکانی و ساسانی) و فارسی نو (زبان دری). او توضیح می‌دهد که زبان دری، که امروز به آن صحبت می‌کنیم، از منطقه خراسان بزرگ و توسط حکومت‌های طاهریان، صفاریان و سامانیان به عنوان زبان رسمی شکل گرفت و به‌تدریج گسترش یافت.
نقطه اوج این تحلیل تاریخی زمانی است که مشخص می‌شود تا قرن‌ها پس از ظهور زبان دری در شرق ایران، مردم در نواحی مرکزی، غربی و شمالی همچنان به زبان پهلوی یا گویش‌های محلی مانند طبری صحبت می‌کردند. هنگامی که اهالی شرق (خراسانیان) به این مناطق سفر کرده و به زبان دری سخن می‌گفتند، مردم آن نواحی که زبان آن‌ها را نمی‌فهمیدند، می‌گفتند فلانی «دری می‌گوید». آن‌ها سپس بر اساس ساختار «اتباع»، کلمه بی‌معنی «وری» را به آن افزودند و اصطلاح «دری‌وری» را برای توصیف این زبان نامفهوم به کار بردند. به این ترتیب، عبارتی که روزی برای توصیف زبان رسمی و فاخر فارسی دری استفاده می‌شد، به مرور زمان به کنایه‌ای برای سخنان بی‌معنی و نامفهوم تبدیل شد و این تحول، داستان جذاب و شنیدنی تکامل زبان در گستره فلات ایران را آشکار می‌سازد.
برای مشاهده ویدئوهای بیشتر اینجا کلیک کنید