سوفیانیوز
سوفیانیوز: به مناسبت هفته پژوهش و فناوری دانشگاه تبریز یک گفتگوی تفصیلی درباره اهم اقدامات انجام شده در این حوزه در 3 سال اخیر با معاون محترم پژوهش و فناوری دانشگاه تبریز، آقای دکتر جلال شیری انجام داده ایم که در ادامه آن را می‌خوانید.
به گزارش سرویس خبر پایگاه خبری سوفیانیوز به نقل از ساعدنیوز، به مناسبت هفته پژوهش دانشگاه تبریز راهی این دانشگاه شدیم تا با معاونت پژوهش و فناوری این دانشگاه که گفته می شد در 3 سال اخیر تحولات گسترده ای را در این حوزه به وجود آورده است، گفتگویی داشته باشیم و از نزدیک از پیشرفت های حوزه پژوهش و فناوری این دانشگاه مطلع شویم. دکتر جلال شیری که از جمله اساتید دانشگاهی در ایران است که میزان ارجاع و استناد به مقالات علمی ایشان بسیار بالاست، از سه سال قبل عهده دار مسئولیت معاونت پژوهشی و فناوری این دانشگاه شده و حرکت رو به رشد و موفقی را در این حوزه آغاز کرده و به انجام رسانده است. با رویی خوش و گشاده از ما استقبال کرد و گفتگوی زیر را در خصوص اهم فعالیت های انجام شده در حوزه معاونت مربوطه انجام دادیم. از تسهیلگری ها در حوزه پژوهش گفت و اقدامات انجام شده در 3 سال اخیر را شرح داد و در انتها انتظاراتی هم داشت که شاید درد دل اهالی حوزه پژوهش یا همان پژوهشگران بود.
مشروح این گفتگو را در ادامه می‌خوانید:
******
دانشگاه تبریز در سه سال گذشته، حرکت رو به رشد و بدون توقفی را در عرصه پژوهش و فناوری، و موضوعات مرتبط و متأثر با این حوزه توانسته انجام بدهد. ما در این سه سال، حرکت فزاینده و رو به رشدی، هم به لحاظ فعالیت های ارزشمند و اصیل همکاران و محققان دانشگاه تبریز، و هم به لحاظ پشتیبانی ها از فعالیت های پژوهشی و فناوری، و هم ریل گذاری ها و سیاستگذاری ها و اموری که فضا را برای محققان ما مهیا کند داشته ایم. تلاش شده است که همکاران محترم و پژوهشگران عزیز در دانشگاه تبریز در هموارترین شکل ممکن و بدون دغدغه بتوانند تحقیقات خودشان را در اختیار جوامع علمی و سایر بخش های مرتبط و نیازمند این نتایج قرار بدهند.
ما اگر بخواهیم عمده فعالیت های دانشگاه تبریز در این مدت سه ساله را در راستای پشتیبانی از فعالیت های پشتیبانی و فناوری فهرست کنیم باید بگوئیم، یکی از مهمترین نکاتی که ما در این مدت، به عنوان سیاست در بخش پژوهش و فناوری دانشگاه مطرح کردیم، بحث تسهیل گری بود.
یعنی سیاست کلی ما این بود که به دور از سیاست انقباضی، در تلاش بودیم که در چارچوب مقررات و قوانین موجود، حداکثر تسهیل گری ممکن را برای همکاران عزیزمان انجام بدهیم و هر جا که این امکان وجود داشت که فرایندهایی را اصلاح کنیم و در چارچوب وظایف ما بود، تلاش کردیم تا این اصلاحات فرایندی را صورت دهیم و به حداکثر تسهیل گری ممکن دست پیدا کنیم.
با حداکثر نظر انعطاف پذیری ما به این قضیه نگاه کردیم. ما بیشترین حد انعطاف پذیری را در حوزه فناوری داشتیم تا هم دامنه موضوعی فعالیت هایی را که هم شامل فعالیتهای پژوهشی و فناوری دانشگاه می شوند، بتوانیم گسترش دهیم، بتوانیم فعالیت های عمده همکاران عزیز را مشمول حمایت ها و پشتیبانی ها قرار دهیم، و هم در درجه دوم بتوانیم میزان حمایت های را که هم به لحاظ مادی هم به لحاظ معنوی از همکاران عزیزمان داشته باشیم، افزایش دهیم. به طوری که، ما ضریب پژوهانه را بیش از 150 درصد افزایش دادیم.
تشویق مقالات و کارهای اصیلی که همکاران عزیزمان انجام می دهند، افزایش چندبرابری داشتیم. هدفمان این بوده است که در حد وسع خودمان و با توجه به منابع مالی ای که در اختیار داریم، به همکاران عزیزمان خسته نباشیدی گفته باشیم و برای کارهای اصیل این عزیزان، ارزش قائل شده باشیم.
البته عرض می کنم که این تسهیل گری به این معنا نیست که ما همه موانع موجود را دور زدیم بلکه به این معناست که تا حد امکان، تلاش کردیم که هر چیزی را مانع تلقی می شود، و دشواری در مسیر فعالیت پژوهشگران عزیز ما ایجاد بکند، هموار سازیم و زمینه ای را به وجود آوریم که بیشترین حمایت و پشتیبانی ممکن را به عمل آوریم. علاوه بر این، میزان حمایت از رساله ها و پایان نامه ها را حداقل دو برابر کردیم.
طرحی را مزین به نام شهدای 27 دی دانشگاه تبریز، برنامه ریزی کردیم و از سال 1402 اجریی کردیم. این طرح زیر نظر کمیته تحقیقات دانشجویی در مدیریت پژوهشی دانشگاه تبریز اجرا شده است. مستقل از فعالیت های موظفی دانشجویان عزیز، سعی کردیم تا دانشجویانی که فراغتی دارند و دنبال نظریه های بدیعی هستند و می خواهند به نحوی پژوهش هایی را انجام بدهند، ذیل این طرح شهدای 27 دی دانشگاه تبریز به صورت نظام مند و قاعده مند ولو اندک مورد حمایت قرار بگیرند.
نکته دیگری که در اینجا مهم است که در کنار بحث تسهیل گری و حمایت از پژوهش های اصیل چه برای اعضای هیئت علمی و چه برای دانشجویان عزیز، مورد اشاره قرار گیرد، بحث توسعه قابل توجه پژوهشگران پسادکترا در دانشگاه تبریز بود. همان طور که مستحضر هستید، پژوهشگران پسادکترا در همه دانشگاه های دنیا و ایران از جمله سرمایه های انسانی ارزشمند هستند، و به همین دلیل بر روی این موضوع، توجه و اهتمام ویژه ای می شود. ما بحمدالله در این دوره سه ساله، چیزی بالغ بر 250 نفر پژوهشگر پسادکترا دوره تحقیقاتی خودشان را در دانشگاه تبریز به پایان رساندند و شاید پربیراه نباشد اگر بگوئیم که چیزی نزدیک به نصف این عدد هم ما پسادکترای فعال داریم. یک جهش فوق العاده و بینظیر در پژوهشگران پسادکترای دانشگاه تبریز داشته ایم. این به لطف خداوند متعال و همت همکاران عزیز ما رقم خورده است.
در کنار این، در این بازه سه ساله، میزان حمایتهایمان ازاین عزیزان را 5 برابر کرده ایم تا بتوانیم از پتانسیل و ظرفیت علمی، انگیزه و نشاط جوانی که در این عزیزان وجود دارد، برابر فرامین مقام معظم رهبری (مدضله العالی) – باید از جوانان حمایت شود – استفاده کنیم.
علاوه بر این، پژوهشگران پسادکترای غیرایرانی را نیز توسعه دادیم. آیین نامه اش را تدوین کردیم. برای اولین بار، دانشگاه تبریز، پژوهشگران پسادکترای صنعتی را جذب کرد. پژوهشگران پسادکترای ایرانی غیرمقیم را در دانشگاه تبریز برای اولین بار داشتیم. این سرمایه عظیم و ارزشمند انسانی برخی دوره تحقیقاتی شان را تمام کردند و برخی نیز همچنان به تحقیق ادامه میدهند. می توانم بگویم که در زمینه جذب، هدایت و حمایت از پژوهشگران پسادکترا، اولین دانشگاه کشور بودیم به لحاظ کارهایی که انجام گرفته است.
مورد بعدی ای که ذیل تسهیل گری انجام گرفته، این است که ما با توجه به اسناد بالادستی مثل سند راهبردی تحقیقاتی دانشگاه، سند دانشگاه اسلامی، سند نقشه جامع علمی کشور و سایر قوانین و مقررات جاری وزارت علوم، یک بازبینی اساسی در آیین نامه ها انجام دادیم. بنابراین، تا جایی که در حوزه اختیارات ما قرار داشت، تمام آیین نامه ها را بازبینی کردیم، و نگرش ما در بازبینی تماماً این بود که :
اولاً، تسهیل گری لازم انجام بگیرد،
ثانیاً، حمایت از فعالیت های پژوهشی و فناوری اصیل، بیشتر بشود.
سوم این که مراودات علمی و فناورانه با سایر کشورها ذیل دیپلماسی علمی مورد اهتمام قرار بگیرد.
چهارم این که حمایت ها از فعالیت های اصیل با توجه به دسته بندی ای که برای آن فعالیت پژوهشی می توانیم در نظر بگیریم، به تناسب خودش افزایش بیسابقه یا کم سابقه ای داشته باشد.
بحمدالله اگر بخواهیم از خودمان یک ارزیابی داشته باشیم، می توانیم بگوئیم که به یک موفقیت نسبی دست پیدا کرده ایم. آیین نامه ها به نفع اعضای هیئت علمی، دانشگاه و توسعه آن اصلاح شدند. ما خودمان را مکلف به این میدانستیم که باید از هر اقدامی در راستای توسعه علمی و فناوری دانشگاه حمایت کنیم. تمام اقدامات ما شاهد بر این مدعا است که در این مدت سه سال، از هر اقدامی که به توسعه علمی و فناوری دانشگاه و گسترش مرزهای دانش و رسوخ علم در قسمت های مختلف جامعه، کشاندن دانشگاه به صحنه جامعه و صنعت برای حل مشکلات کمک بکند، دریغ نکردیم. تمام سیاستگذاری های ما در این مسیر بود.
نکته دیگری هم که در اینجا مطرح می شود، این است که ما طبق یک فرمایش مقام معظم رهبری – هدف پژوهش دو چیز است:
حرکت درمرزهای علم و دانش
حل مشکلات کنونی و آتی جامعه
هم برای رسیدن به مقام مرجعیت علمی و هم برای حل مشکلات جامعه و کشور طرح هایی داشته ایم. در بخش اول، یک طرحی را با عنوان "مرجعیت علمی" در دانشگاه تبریز مصوب و اجرا کردیم. این طرح، الان هم در حال اجرا است؛ به این صورت که به ازای انتشار پژوهش های اصیل همکاران عزیز در مجلاتی با شرایط خاص، و در راستای گسترش مرزهای دانش، حمایت های ویژه ای در نظر گرفتیم.
از نظر ارتباط با جامعه و صنعت هم، حقیقتاً ما در این مدت، تمام تلاش خودمان را برای استفاده از پتانسیل استان و نیز استان های مجاور، به کار گرفتیم و در سال 1402 برای اولین بار توانستیم در لیست طبقه بندی دانشگاه هایی قرار بگیریم که بیشترین مراودات را با جامعه و صنعت داشتند. دانشگاه تبریز بعد از دانشگاه تهران با اختلاف زیرمیلیاردی قرار گرفت. جا دارد که من از همه همکاران در این موضوع تشکر کنم. برای گسترش تعاملات، تقریباً با همه صنایع جلسات منظم داشتیم. بحث های پسادکترای صنعتی را در این قسمت پیش بردیم.
نکته بعد در بحث نوآوری و فناوری بود که ما در سال 1401، بسیار پیگیر این شدیم که موافقیت اولیه تبدیل مرکز رشد و فناوری دانشگاه تبریز به پردیس مستقل دانشگاهی را بگیریم. با معاون محترم وقت وزیر، جلسات متعددی داشتیم. آخرالامر به این جمعبندی رسیدند که موافقت اولیه برای تأسیس پردیس علم و فناوری دانشگاه داده شود و این امر محقق شد.
بحمدالله در سال 1403، الان که در هفته پژوهش واقعیم، و این امر محقق شده و اگر دقت کنید، سر در مرکز رشد و پارک علم و فناوری، نصب شده است. این هم یکی از مواردی بود که ماحصل تلاش دسته جمعی همه همکاران عزیز بنده و در سطح دانشگاه و دیگر دوستان ما در وزارت علوم بود که توانستیم دانشگاه تبریز را به آن نقطه برسانیم و بتوانیم مجوز پارک علم و فناوری را اخذ نماییم.
تعداد شرکت های دانش بنیان در این مدت دو برابر شد. فضای کالبدی را ما علیرغم مشکلات و موانعی که بر سر راه ما بود، 50 هکتار از اراضی دانشگاه را توانستیم مصوبه ای را از هیئت امنا بگیریم تا در اختیار این شرکت های دانش بنیان قرار بگیرد. علاوه بر این هم چندین هزار متر مربع فضای مسقف را توانستیم – باز تأکید می کنم علیرغم ناملایمات و ناهمواری هایی که وجود داشت – از دانشگاه مصوب کنیم و به اسم پارک علم و فناوری دانشگاه تبریز بتوانیم دربیاوریم. تلاش کردیم تا در این حیطه نیز حمایت لازم را به عمل آوریم.
ما همیشه انواع رویدادهای فناوری و نوآوری را در پارک علم و فناوری داریم. در همه فصول این رویدادها برگزار میشود. حتی بعضاً در ایام تعطیلی رسمی هم این رویدادهای فناورانه و نوآورانه برگزار میشود. خیل عظیمی از شرکت ها و افرادی که هسته های نوآور و فناور را تشکیل میدهند پشت درهای پارک علم و فناوری دانشگاه هستند تا به این مرکز راه پیدا کنند.
یکی از اقدامات شاخصی که ما توانستیم در سال 1401 در حوزه توسعه فناوری انجام دهیم، طرح دستیار فناوری بود. به عنوان اولین دانشگاه در کشور این طرح را اجرا کردیم. مستحضرید که دستیار فناوری، طرحی است که توسط پارک ها ایجاد می شد، ولی با رایزنی ها و جلسات فشرده ای که آن موقع با معاون وقت فناوری و نوآوری وزیر علوم داشتیم، توانستیم بحث اخذ مجوز طرح دستیار فناوری را برای دانشگاه تبریز به سرانجام برسانیم. از منابع مالی خودمان برای عزیزانی در هر یک از مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکترا که در یکی از شرکت های دانش بنیان حضور داشتند و یک دوره ای را سپری کردند، یک مبلغی در نظر گرفته می شد. این طرح هم متقاضی خوبی داشت و هم میزان پذیرش از بین این متقاضیان هم خیلی خوب بود. به عنوان اولین و تنها دانشگاه کشور، طرح دستیار فناوری را اجرا کردیم.
باز در همین راستا، یعنی نیازمحوری، اولین دانشگاهی در سطح کشور بودیم که در آن زمان با مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام ISC صحبت کردیم تا به سامانه نان وصل شویم. طرح پایلوت اش نیز بر روی دانشگاه تبریز اجرا شد. بحمدالله از آن محل، ما جذب دانشجویان استادمحور یا پروژه محور هم در مقطع ارشد و هم در مقطع دکترای تخصصی را داریم.
یکی از افتخاراتی که دانشگاه تبریز داشته این بوده که در سه سال اخیر با توجه به این که استانداری آذربایجان شرقی استانداری برتر در زمینه حمایت از علم و فناوری برگزیده شده بود، دانشگاه تبریز هم در سه سال اخیر، به عنوان دانشگاه برتر حامی پژوهش و فناوری معرفی شد و در جشنواره پژوهشگران کشوری که توسط وزارتین عتف و کشور برگزار می شود، مورد تقدیر قرار گرفتیم.
ما در این سه سال در زمینه همکاری های علمی و بین المللی رتبه ملی به دست آوردیم.
رتبه اول در زمینه جذب دانشجویان بین المللی و هکذا در جشنواره ثریا رتبه اول را به دست آوردیم.
به لحاظ تعاملات فناوری با ایرانیان غیرمقیم رتبه 2 کشوری را به دست آوردیم.
بر اساس ارزیابی های وزارت کشور برای سال 1401، که مزین به شعار "تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین" رهبر معظم انقلاب بود، دانشگاه تبریز به عنوان دانشگاه دوم در زمینه توسعه زیست بوم فناوری و نوآوری انتخاب شد و بحمدالله فعالیت های خوبی هم در آن زمینه فتح باب شد که در دانشگاه تبریز انجام بگیرد.
در عرصه بین الملل، دانشگاه تبریز برای سال 1403، برای اولین بار وارد رتبه بندی کیو اس QS شد و رتبه خوب جهانی و ملی را کسب کرد.
در رتبه بندی یو اس نیوز، نسبت به سال قبل 104 رتبه ارتقاء داشتیم.
در رتبه بندی تایوان که اخیراً طی هفته های اخیر منتشر شد، هکذا. یعنی اگر ما نمره دانشگاه را بر اساس تعداد اعضای هیئت علمی، نرمال کنیم؛ بعد از دانشگاه تهران، در جایگاه دوم قرار داریم. تقریباً این برای همه رتبه بندی های علمی دیگر هم صادق است.
ما در رتبه بندی شانگهای 200 پله صعود داشتیم؛ در رتبه بندی تایمز موضوعی هکذا. جایگاه دانشگاه بحمدالله جایگاه خیلی خوبی است هم در عرصه ملی هم در عرصه بین المللی.
عموماً در سطح دانشگاه ملی در همه رتبه بندی ها، اعم از تایمز، تایوان، کیو اس، و الباقی، بحمدالله در این سه سال جایگاه دانشگاه تبریز ارتقاء پیدا کرده است. مستحضرید که در سال های قبل، شاید یک دهه قبل یا بیشتر از آن، در واقع، دانشگاه تبریز جایگاه های هفتم یا هشتم را در بین دانشگاه های کشور داشت، بحمدالله الان که بنده با شما در هفته پژوهش و فناوری صحبت می کنم، ما بعد از دانشگاه تهران، در بین دانشگاه های جامع در جایگاه دوم کشوری هستیم.
اگر به لحاظ سرانه در نظر بگیریم، تعداد اعضای علمی یک درصد یک ساله و یک درصد دو ساله و رتبه بندی های بین المللی بحمدالله این جایگاه ها را دانشگاه تبریز دارد و نمایانی خوبی هم توانسته نصیبش بشود.
حوزه پژوهش و فناوری هم به هر حال با توجه به این که بحث های رتبه بندی عموماً مرتبط با این فعالیت ها می شود و سایر همکاران عزیز هم در این زمینه به ما کمک می کنند، هدفگذاری ای که بر اساس برنامه راهبردی داشتیم این بود که این شاخص ها شناسایی شدند، هم در عرصه ملی و هم در عرصه بین المللی. اسناد بالادستی مطالعه شدند و ما در این سه سال، حتی یک فعالیت مان بدون برنامه نبوده است! یعنی، هر کاری که انجام دادیم یا مطابق برنامه راهبردی بوده، یا سند دانشگاه اسلامی یا نقشه جامع علمی یا یکی از اسناد بالادستی، سیاستی جمهوری اسلامی ایران. یعنی ما هیچ تیری را در تاریکی نینداختیم و خروجی اش را بحمدالله همه عزیزان ما الان می بینند.
ماحصل فعالیت و ریل گذاری و سیاستگذاری و برنامه ریزی خدمتگذاران شما عزیزان در حوزه پژوهش و فناوری این بوده که زمینه را برای اساتید و نخبگان و پژوهشگران و فناوران و دانشجویان فراهم کنیم تا این افتخار را رقم بزنند. حقیقتاً صاحب اصلی این افتخار مردم و دانشگاهیان عزیز ما هستند. ما خدمتگذاران این عزیزان در معاونت پژوهش و فناوری هستیم و فقط بستر را فراهم کردیم و باز تأکید میکنم که هیچ اقدام و تصمیم و حتی مصوبه ای در هیچ یک از شوراهای ما، خارج از برنامه و بدون توجه به اسناد بالادستی نبوده است. خودمان را مقید به برنامه می دانستیم و همه فعالیت هایمان را منطبق بر این برنامه ها انجام می دادیم.
سه سال قبل ما حدوداً 21 مجله در دانشگاه تبریز داشتیم، الحمدلله الان که من با شما صحبت می کنم، 38 مجله در دانشگاه تبریز داریم. 21 تا از این مجلات یا الف وزارتی هستند، یا کیو وان ISC. سه تا مجله بین المللی هم داریم. یکی از این مجلات جی سی آر است و دو تای آنها اسکوپوس.
الحمدلله امسال اولین مجله علوم انسانی ما، به نام مجله پژوهش های فلسفی در JCR نمایه شد. یعنی اولین مجله بین المللی نمایه شده را هم در دانشگاه تبریز داشتیم.
رونمایی از محصولات و خدمات جدید: در این سه سال، 45 محصول و خدمات جدید را رونمایی کردیم.
احداث مرکز رشد و نوآوری دانشکده کشاورزی: اقدام به این شد که از ماده 11 قانون جهش تولید دانش بنیان، مرکز رشد نوآوری دانشکده کشاورزی را احداث کنیم. کلنگ زنی هم شده است. با مبلغی بالغ بر 20 میلیارد تومان. کارخانه ها و کارگاه های تولیدی و واحدهای فناور و نوآور پارک علم و فناوری دانشگاه تبریز هم کلنگ زنی شده است.
حمایت از فرصت های مطالعاتی اعضای هیئت علمی: مأموریت های پژوهشی همکاران هم که به کشورهای دیگر برای فرصت مطالعاتی می روند، ما جزو اولین اقداماتی که در معاونت پژوهش و فناوری انجام دادیم، در سال 1400 (1) تسهیل گری در چارچوب قوانین و مقررات برای مأموریت های پژوهشی خارج از کشور، (2) افزایش ملموس و بیسابقه سقف حمایت ها از این عزیزان و باز هم تنوع بخشی به زمینه هایی که دانشگاه می تواند حمایت کند.
حمایت از حضور اعضای هیئت علمی در مجامع علمی: همچنین در مجامع علمی و کنفرانس ها، نشست ها و کارگاه های علمی و آموزشی مختلف که همکاران عزیز ما شرکت می کنند، ما میزان و کیفیت حمایت از این عزیزان و تسهیل گری برای حضور عزیزان در مجامع بین المللی را خیلی انجام دادیم.
تجهیز آزمایشگاه‌ها: من باز با قدرت می توانم بگویم که یکی از کارهایی که اگر بخواهم خودم نمره بدهم امروز، بحث تجهیز آزمایشگاه ها است؛ هم در سطح دانشکده ها و هم برای آزمایشگاه مرکزی. زمان نوبت دهی را بسیار پائین آوردیم. از چندین ماه به چندین هفته، و گاهاً به چندین روز رسیده است. درآمد اختصاصی آزمایشگاه مرکزی مان را بالاتر بردیم. آزمایشگاه مرکزی دانشگاه تبریز به یک آزمایشگاه معتمد بدل شده است.
حضور دانشجویان در مراکز صنعتی: الان که من با شما صحبت می کنم، برای 1403 حدود 250 دانشجوی ما در مراکز صنعتی حضور دارند. هم اخذ مهارت می کنند و هم حقوق دریافت می کنند. این از جمله کارهای خیلی خوبی است که انجام شده است.
انتخاب دانشگاه تبریز به عنوان دانشگاه حامی برتر: من اگر باز بخواهم رتبه بندی بکنم؛ این ها آن چیزهای است که منجر به نتیجه شده است؛ ما یک پاره اقدامات انجام دادیم که باعث شد ما حامی برتر بشویم. در سطح بین الملل رتبه اول را به خودمان اختصاص دهیم. در تعاملات با ایرانیان غیرمقیم دوم شویم. اینها نتایج و اثراتش بود. اولاً ما از فعالیت های علمی بین المللی به شدت حمایت کردیم و تسهیل گری کردیم هم از حضور همکاران در مجامع علمی، کنفرانس ها و نشست ها، و هم در مأموریتهای پژوهشی کوتاه مدت و بلند مدت. ما هیچگونه دیدگاه انقباضی نداشتیم و تا جایی که قوانین بالادستی به ما اجازه می داد این زمینه را فراهم کردیم.
توسعه دیپلماسی علمی: تمام هیئت هایی که از دانشگاه تبریز برای عقد تفاهم نامه با دانشگاه های دیگر رفتند یا هیئت هایی که ما پذیرایشان بودیم، همگی در راستای تحقق دیپلماسی علمی بود. مراودات علمی یکی از اساسی ترین لوازم دانشگاه های نسل چهارم و نسل پنجم است و ما تلاش کردیم این موضوع محقق شود.
تسهیل گری در خصوص مطالبات همکاران در حوزه پژوهش و فناوری: یکی از مسائلی هم که الان در پی انجام اش هستیم تسهیل گری در خصوص مطالبات همکاران در حوزه پژوهش و فناوری است. یک طرحی را برای انجام این کار آماده کردیم که با لطف خداوند متعال و همکاری بخش های دیگر دانشگاه، انشاله اجرا خواهیم کرد.
برگزاری هدفمند هفته پژوهش و فناوری: ما در سال 1402 برای اولین بار، یک فعالیتی را انجام دادیم که در سال 1403 هم آن را عیناً تکرار کردیم. هفته پژوهش و فناوری در دانشگاه صرفاً به برگزاری یک مراسم در یکی از تالارهای دانشگاه تبریز و چند تا سخنرانی پراکنده محدود نشد. ما سیاستگذاری مان این بود که وقتی هفته پژوهش و فناوری وارد می شود، کسی که وارد دانشگاه می شود کاملاً درک کند که الان ما در هفته پژوهش و فناوری هستیم. آمدیم حمایتهای ویژه ای را برای همه دانشکده ها بر اساس برنامه ها و اقدامات و در واقع کارهایی که قبلاً انجام دادیم، تخصیص دادیم. این حمایت ها باعث شد که نشست های علمی تخصصی، کارگاه آموزشی، سخنرانی علمی، مسابقات دانشجویی، نمایشگاه آثار دانشجویی، نمایش پایاننامه ها، برگزار شود. بنابراین، هفته پژوهش خیلی پررنگ تر برگزار میشود. وقتی شما وارد دانشگاه می شوید به هر یک از دانشکده ها و یا مراکز تحقیقاتی اگر سر بزنید، شما خواهید دید که انبوهی از فعالیت های مرتبط با پژوهش و فناوری در حال انجام است. هدف هم این است که پژوهش را بکشانیم به سمت دانشکده تا دانشجو عملاً لمس کند و از الان با مسائلش آشنا شود. همین کار را برای احداث مراکز نوآوری هم انجام دادیم. مرکز نوآوری دانشکده فیزیک تقریباً تمام شده است، الحمدلله؛ برای دانشکده کشاورزی هم تمام خواهد شد. در برنامه هم داریم که این را برای دانشکده های دیگر هم انشالله تسری دهیم و بتوانیم از این ممر هم نوآوری و فناوری را در تی آر ال های مختلف به سطح دانشکده برسانیم.
حقیقتاً بنده به عنوان خدمتگزار حوزه پژوهش و فناوری دانشگاه تبریز، و کسی که در زمینه پژوهش نیز تجربه شخصی دارد، بحمدلله تا حدودی با مسائل پژوهش، فناوری و ارتباط با صنعت و چه مراودات بین المللی و چه حوزه مرجعیت علمی و دیپلماسی و نشریات و غیره آشنا هستم. بنده به عنوان یک پژوهشگر انتظاراتی دارم که در مقام یک خادم در دانشگاه آن ها را درک می کردم. در مقابل این انتظارات، موانع و چالش هایی وجود دارد که واقعاً باید برطرف شود. علم و تحقیق کلید پیشرفت کشور است. ما همه مقید به اجرای دقیق مضمون این سخن رهبر انقلاب هستیم.
صحبت این است که پژوهشگر انتظار دارد که فضای لازم برای انجام پژوهش ها و ابداع فناوری ها و مراودات علمی و مرجعیت علمی در اختیارش قرار بگیرد. این فضا برایش مهیا شود تا بتواند بدون دغدغه ها کارهایش انجام دهد. پژوهشگر باید تشویق شود. من صراحتاً باید بگویم که ما باید بسته های تشویقی متنوع تری را باید برای پژوهشگران در نظر بگیریم. خواهشی که در اینجا دارم این است که مدیران ارشد دانشگاه ها، مدیران پژوهشی را در این زمینه همراهی کنند. بسته های تشویقی برای تشویق پژوهشگرانی که مشکلات جامعه و صنعت را حل می کنند برای کسانی که در سطح بین المللی مطرح اند در نظر بگیرند. کسانی که مقالاتشان در عرصه علمی ایران را سربلند کرده باید بسته های تشویقی متنوع تری را در اختیار داشته باشند.
نکته دوم این که ما از نگاه غیرتخصصی غیرکارشناسانه در حوزه پژوهش رنج می بریم و در این نقطه آسیب پذیریم. ما در هر یک از مسائلی که در کشور به آن مبتلا هستیم اقتضائات علمی و فنی خاص خودش را دارد. زمینه پژوهش هم از این قاعده کلی مستثنی نیست. اگر نگاه غیرتخصص و غیرمسئولانه وارد حوزه پژوهش و فناوری بشود، ما از روح پژوهش و اصالت پژوهش، که به تعبیر مقام معظم انقلاب، دو رکن اساسی پژوهش است، ما از آنها دور خواهیم شد. بنابراین، لازم است که هم در مراکز علمی و آموزشی و هم در دستگاه های اجرایی و هم در دستگاه های مسئول، آنهایی که به نحوی با بحث های علمی ارتباط دارند یا بحث های علمی را حمایت می کنند. اگر نگاه تخصصی به پژوهش وجود نداشته باشد ما آن پیشرفتی را که مد نظرمان است و فتح قله ای که مد نظر رهبر انقلاب است قطعاً حاصل نخواهد شد.
من به عنوان یک پژوهشگر و نه به عنوان معاون دانشگاه، این هشدار را می دهم. ما باید زمینه را برای پژوهشگر مهیا کنیم تا به قدرت علمی برسیم. العلم سلطان برای ما به منصه ظهور برسد. در سالهای اخیر به این مهم دست یافتیم انشالله باز در این زمینه توفیقات با مساعدت بیشتر تصمیم سازان کلان کشور حاصل گردد. ما بتوانیم با شتاب بیش از بیش این قله ها را فتح کنیم. هدفگذاری شده است و اسناد بالادستی خیلی خوبی در دسترس داریم، برنامه های پنجم، ششم و هفتم، نگاه خیلی خوبی را در این زمینه ترسیم می کنند و ما آرزو داریم با استیلای نگاه کارشناسانه در این حوزه بتوانیم این هدفگذاری ها را تحقق ببخشیم. البته آسیب هایی وجود دارد که باید با آن ها مقابله کنیم.
دومین مطلبی که باز از مقام معظم رهبری می خواهم عاریه بگیرم که فرمودند "دانشگاه یک جای سیاسی است و باید سیاسی بماند". باید کار سیاسی در دانشگاه انجام شود ولی سیاسی کاری نشود. دانشگاه سیاست زده نشود. حوزه فناوری و پژوهش هم نباید سیاست زده شود. هر نوع سیاست زدگی در این حوزه می تواند به توسعه کشور ضربه وارد کند. سیاست زدگی در این حوزه معادل به مسلخ بردن فعالیت های ارزشمند همکارانی است که شب و رزو دارند برای اعتلای ایران عزیز ما تلاش می کنند. مد نظر شخص عالی رهبری انقلاب هم این است که دانشگاه ها باید از سیاسی کار بپرهیزند. باید تصمیمات سیاسی و فشار سیاسی و سیاست زدگی ها به هیچ وجه من الوجوه نباید وارد در واقع حوزه فناوری و پژوهش بشود تا این حوزه بتواند بستر و راه را باز کند برای حرکت رو به رشد و مستمر همکاران عزیز.
برای مطالعۀ مطالب دیگر در حوزۀ اخبار دانشگاهی بر روی لینک کلیک فرمایید.
