سوفیانیوز
سوفیانیوز: در این مقاله، با مطالبی در مورد اهمیت رشته شیمی و همچنین تواناییهای لازم برای ورود به این رشته و بازارکار آن آشنا میشوید.
شیمی مطالعه ساختار، خواص، ترکیبات و تغییر شکل مواد است. این علم به عناصر شیمیایی و ترکیبات شیمیایی که شامل اتمها، مولکولها و برهمکنش میان آنهاست، ارتباط دارد، این علم قدمتی طولانی دارد و همیشه در زندگی انسانها مورد توجه بوده است.
شیمی هنر ارتباط با جهان است. زبانی برای شنیدن نیروهای پنهان بین ذرهها و کشف حقیقت ماده است. شیمی شنیدن رازگشایی از یک رمز و خلق یک ترکیب با آموختن قواعدی بر مبنای روش علمی به حساب میآید. امروز شیمی حس گم شده انسان است تا زندگیاش را به روز کند. با توجه به اینکه در رشته شیمی خلاقیت برای یافتن کار و تولید ثروت حرف اول را میزند، کسانی که به خاطر جبر زمان یا جبر مکان و از روی ناچاری قصد انتخاب آن را دارند، بهتر است در انتخاب خود تجدید نظر کنند؛ آنهایی که بدنبال یک مدرک دانشگاهی برای قاب کردن هستند نیز به یقین در رشته شیمی راه به جایی نخواهند برد. اگر بخواهیم ساده بگوئیم، رشته شیمی برای کسانی مناسب است که حقیقتاً به علم شیمی عشق میروزند. البته شاید این سؤال پیش بیاید که آیا میتوان رشته شیمی را بدون یادگیری ریاضی دنبال کرد. در حقیقت، بسیاری از افرادی که به دروس شیمی علاقه دارند، از اهمیت سایر دروس مانند ریاضی غافل میشوند. اما واقعیت این است که شاید شیمی و فیزیک را بتوان در ابتدا بدون علم ریاضی یاد گرفت اما دیر یا زود مجبور به بررسی آن با ریاضی هستیم. نکته این است که شاید در گذشته، ریاضی را در شکل کاربردی آن مطالعه نکرده باشید و این فرصت در دانشگاه برای شما فراهم شود که در نهایت، ارتباط موثری با ریاضی و کاربردهای آن در سایر علوم ایجاد میشود.
کار کارشناس شیمی، مطالعه و بررسی انواع مواد، خواص، عکس العمل و رفتار آنها تحت شرایط مختلف است. علم شیمی دارای قدمتی بسیار طولانی بوده و از این رو کیمیاگران که در گذشته به دنبال تبدیل مس به طلا بودن اولین محقق و کارشناس شیمی به حساب میآمدند.
امکان ادامه تحصیل در رشته شیمی تا دکتری دارد.
به طور عمومی عمده مشاغلی که فارغالتحصیلان رشته شیمی میتوانند در آنها مشغول به کار شوند در فهرست زیر قرار میگیرند:
شرکتهای داروسازی در بخش کنترل کیفیت (QC) و تحقیق و توسعه (R&D)
کارخانجات تولید مواد اولیه غذایی و دارویی
اپراتور دستگاههای آنالیز کیفی و کمی در شرکتهای دولتی و خصوصی
آزمایشگاههای محیط زیست، استاندارد
کارشناس فنی و سرویس دستگاههای آنالیز
شرکت تولید مواد شیمیایی
صنعتی شریف - تهران
فردوسی - مشهد
شهید بهشتی - تهران
دانشگاه تهران
الزهرا(س) - تهران
اصفهان
صنعتی اصفهان
تبریز
شیراز
مازندران - بابلسر
بوعلی سینا - همدان
پیام نور اصفهان - مرکز اصفهان
تربیت دبیر شهید رجایی_تهران
بین المللی امام خمینی(ره) - قزوین
خوارزمی - تهران (محل تحصیل کرج)
کاشان
گیلان - رشت
شهید باهنر - کرمان
زنجان
رازی کرمانشاه
شهید مدنی آذربایجان - تبریز
یزد
دامغان
شهید چمران اهواز
اراک
هرمزگان - بندرعباس
آیت الله بروجردی - بروجرد
ارومیه
کردستان - سنندج
یاسوج
مراغه
صنعتی شاهرود
جیرفت
خلیج فارس - بوشهر
حکیم سبزواری - سبزوار
پیام نور آذربایجان شرقی - مرکز تبریز
پیام نور تهران - مرکز ورامین
بیرجند
ایلام
لرستان - خرم آباد
مرکز آموزش عالی استهبان
سیستان و بلوچستان - زاهدان
زابل
تعداد کل واحدها : 137 واحد
دروس عمومی: 20 واحد
دروس پایه: 26 واحد
دروس الزامی مشترک: 59 واحد
دروس الزامی اختصاصی: 17 واحد
دروس اختیاری: 15 واحد
دانشجوی شیمی باید به شیمی علاقهمند باشد، هم چنین باید شجاع باشه و وسواس نداشته باشه چون بعضی از مواد شیمیایی خطرناکاند اما اگر کسی با طرز استفاده از این مواد آشنا باشد، موادی قابل کنترل و بسیار مفید هستند.
هر کارخانه تولیدی اعم از کوچک یا بزرگ نیاز به یک مهندس شیمی دارد. چرا که تقریباً در تمام فرآیندهای نوین از مواد شیمیایی استفاده میکنند و در حقیقت رشد شگرف صنعت در قرن گذشته تا حدود زیادی مدیون مهندسی شیمی بوده است. به همین دلیل در کشورهای صنعتی این رشته اهمیت ویژهای دارد. تا جایی که میزان تولید و مصرف اسید سولفوریک یک کشور را شاخص گستردگی صنایع آن کشور میدانند. چون اسید سولفوریک در صنایع شیمیایی کاربرد بسیاری دارد و مصرف آن در هر کشور نشانگر گستردگی صنایع شیمیایی و در نهایت کل صنعت آن کشور است. رشته مهندسی شیمی در کشور ما نیز یکی از رشتههای مهم و پرکاربرد میباشد. چرا که ما به عنوان یک کشور نفتخیز برای استخراج، پالایش، انتقال نفت و همچنین برای تبدیل نفت به فرآوردههای شیمیایی که دارای ارزش افزوده بسیار زیادی هستند، نیاز به تخصص مهندسین شیمی داریم. فعالیت در دو بخش مهم صنعت تنها منحصر به مهندسین شیمی میشود. یعنی تنها یک مهندس شیمی میتواند در یکی از این دو بخش فعالیت داشته باشد که این دو بخش عبارتند از:
الف) طراحی راکتورها؛ به عبارت دیگر دستگاههایی که در آنها واکنشهای شیمیایی اتفاق میافتد. مثل راکتورهای صنعت پتروشیمی که در آنها از ترکیب دو یا چند ماده، ماده جدید به وجود میآید.
ب) طراحی دستگاههایی که به جداسازی مواد میپردازند. برای مثال نفت خام، مخلوط پیچیدهای است که از ترکیب مواد بسیاری تشکیل شده است و به همین دلیل به صورت اولیه قابل استفاده نمیباشد. بلکه باید تجزیه شده و از آن نفت سفید، گازوئیل، بنزین، مازوت و… به دست بیاید. کار فوق توسط دستگاه تقطیر انجام میگیرد که طراحی آن بر عهده مهندسین شیمی است. البته فرآیند جداسازی منحصر به تقطیر نیست بلکه انواع و اقسام تحولات را داریم که در آن تحولات، جداسازی مواد انجام میگیرد مثل استخراج مایع از مایع، دستگاه جذب سطحی، لیچینگ و موارد متعدد دیگر. به عبارت دیگر مهندس شیمی دستگاههایی را طراحی میکند که در آنها واکنشهای شیمیایی و یا فرآیند جداسازی انجام میگیرد که البته محصول هر یک از دستگاههای فوق ارزش افزوده بسیار زیادی دارد. صنایع شیمیایی نه تنها باعث افزایش سرمایه و بهبود وضعیت اقتصادی یک کشور میشود بلکه در ایجاد بازار کار نیز بسیار موثر است. برای مثال با ایجاد هر شغلی در صنعت پتروشیمی حدود بیست شغل در صنایع پاییندستی و وابسته به وجود میآید. در این میان مهندسین شیمی به عنوان گردانندگان این صنایع نقش بسیار مهمی دارند. در واقع اگر در کشور ما سرمایهگذاری صنعتی زیاد شود، جامعه به شدت نیاز به مهندس شیمی دارد، چون علاوه بر صنایع نفت و گاز پتروشیمی، همه کارخانهها از جمله کارخانههای سیمان، سرامیک، صنایع غذایی و حتی نیروگاهها به مهندس شیمی نیاز دارند.