سوفیانیوز
سوفیانیوز: ازدواج بدون اجازه پدر یا جد پدری، منوط بر وجود شرایطی همچون، باکره نبودن دختر یا گرفتن اجازه ازدواج از دادگاه، توسط دختر باکره می باشد. نکته مهم اینکه قانون گذار، کسب اجازه از دادگاه برای ازدواج دختر باکره را، در صورت مخالفت پدر یا جد پدری، ضروری می داند و آن را محدود به سن خاصی نکرده است.
به گزارش سرویس علم و فناوری پایگاه خبری سوفیانیوز، قانون گذار، در قانون مدنی، عقد ازدواج را پیش بینی کرده و قواعد تشریفات آن را نیز ذکر نموده است و به جهت رعایت مصلحت دختران، برای انعقاد این عقد، در خصوص آن ها، شرایط بسیار ویژه ای را در نظر گرفته است تا در حد امکان، از آسیب های ناشی از ازدواج نادرست، برای آن ها، بکاهد. از جمله این شرایط، ضرورت وجود اذن پدر برای ازدواج دختر باکره می باشد. به طوری که ازدواج دختر باکره بدون اجازه پدر، از منظر قانون گذار، غیر نافذ بوده و در صورت عدم اجازه پدر یا جد پدری، باطل خواهد شد مگر اینکه شرایط ویژه ای وجود داشته باشد تا دختر باکره بتواند، بدون اجازه پدر ازدواج کند.
آیا ازدواج بدون اجازه پدر امکان پذیر است؟
یکی از پرسش های رایج دختران و والدین آن ها، این است که آیا ازدواج بدون اجازه پدر امکان پذیر است یا خیر و اذن پدر برای ازدواج دختر لازم است؟ قانون گذار، تحت چه شرایطی، وجود اذن پدر برای ازدواج دختر را ضروری و لازم نمی داند؟ لذا در این بخش از مقاله، قصد داریم، به پرسش های ذکر شده، پاسخ دهیم و امکان یا عدم امکان این امر را بررسی کنیم. برای پاسخ به پرسش های مذکور، باید، به مواد 1043 و 1044 اصلاحی 1370 قانون مدنی، مراجعه کرد، این مواد، به ترتیب، مقرر می دارند:«نکاح دختر باکره، اگرچه به سن بلوغ رسیده باشد، موقوف به اجازه پدر یا جد پدر او است و هر گاه پدر یا جد پدری، بدون علت موجه، از دادن ازدواج، مضایقه کند، اجازه او ساقط و در این صورت دختر می تواند با معرفی کامل مردی که می خواهد با او ازدواج نماید و شرایط نکاح و مهری که بین آن ها قرار داده شده است، پس از اخذ اجازه از دادگاه مدنی خاص، به دفتر ازدواج مراجعه و نسبت به ثبت ازدواج، اقدام نماید.»
در صورتی که پدر یا جد پدری، در محل حاضر نباشند و استیذان از آن ها نیز عادتا غیر ممکن بوده و دختر نیز احتیاج به ازدواج داشته باشد، وی می تواند اقدام به ازدواج نماید. / تبصره: ثبت این ازدواج در دفترخانه، منوط به احراز موارد فوق، در دادگاه مدنی خاص می باشد.
بر اساس این دو ماده، می توان گفت، ازدواج دختر بدون اذن پدر، تنها در شرایطی امکان دارد که یا دختر، باکره نباشد یا در صورت باکره بودن، پدر و جد پدری او، حاضر نباشند و کسب اجازه از آن ها نیز ممکن نباشد و دختر هم به ازدواج، احتیاج داشته باشد یا در صورت حضور، بدون اینکه بتوانند، دلیل موجهی ارائه کنند، از دادن اذن و اجازه به دختر برای ازدواج، خودداری نمایند.
شرایط ازدواج بدون اجازه پدر
همانطور که توضیح دادیم، اذن پدر برای ازدواج دختر لازم است اما زدواج بدون اجازه پدر نیز، امکان پذیر است، منوط بر اینکه، شرایط انجام این امر، وجود داشته باشد. لذا، در این بخش از مقاله، قصد داریم، درباره شرایط ازدواج بدون اذن پدر، از منظر قانون مدنی و با کمک مواد 1043 و 1044 این قانون، صحبت کنیم. مستفاد از مواد مذکور، شرایط ازدواج بدون اجازه پدر یا جد پدری، که وجود یکی از آن ها کافی است،عبارتند از:
دختر، باکره نباشد.
پدر و جد پدری دختر باکره، هر دو فوت کرده باشند.
پدر یا جد پدری دختر باکره، در زمان ازدواج، حاضر نباشند و کسب اجازه از آن ها نیز ممکن نباشد.
پدر یا جد پدری دختر باکره، بدون داشتن عذری موجه، از دادن اذن به دختر، برای ازدواج دائم یا صیغه (همان عقد موقت) با خواستگارش، خودداری کنند.
شایان ذکر است که ازدواج اول، دوم و... دختر ملاک نیست و چنانچه دختر، حتی پس از ازدواج و طلاق، همچنان باکره باشد، به اذن پدر یا جد پدری خود برای ازدواج دائم یا موقت، نیاز دارد.
مراحل و نحوه ازدواج بدون اجازه پدر
در قسمت های قبل، توضیح دادیم که با وجود اینکه اذن پدر برای ازدواج دختر لازم است، در صورتی که پدر یا جد پدری، بدون عذری موجه، از دادن اذن برای ازدواج دختر باکره، خودداری کنند یا در محل، حاضر نباشند و کسب اجازه از آن ها نیز ممکن نباشد، او می تواند، با گرفتن اذن از دادگاه، علی رغم باکره بودن، بدون اذن پدر یا جد پدری، با خواستگار مورد نظر خود، ازدواج کند. از آنجا که این امر، یعنی گرفتن حکم دادگاه، برای ازدواج بدون اذن پدر، نیازمند طی کردن مراحل و نحوه انجام مخصوص این امر است؛ در ابتدا، دختر باید، اقدام به تشکیل حساب کاربری سامانه ثنا و سپس، احراز هویت ثنا نموده که این امر یا با مراجعه حضوری به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا با مراجعه به آدرس sana.adliran.ir میسر و ممکن است.
سپس، دختر باید، دادخواست اجازه ازدواج از دادگاه را با کمک وکیل یا مشاور حقوقی یا نمونه دادخواست های موجود در اینترنت، تنظیم کرده و فایل آن را تحویل دفاتر خدمات الکترونیک قضایی دهد تا آن را ثبت و به دادگاه صالح برای این امر، ارسال کنند. در مرحله آخر، دختر باید، بعد از دریافت پیامک ابلاغیه سامانه ثنا، در جلسه رسیدگی به پرونده درخواست اجازه ازدواج خود، شرکت کرده و خواستگار خود و میزان مهر تعیین شده را نیز به دادگاه معرفی و اعلام کند و اثبات نماید که خواستگار، از نظر مالی، اجتماعی و اخلاقی، هم کفو او است و پدر یا جد پدری، بدون عذری موجه، از دادن اذن ازدواج، مضایقه می کنند.
در نهایت، دادگاه، پدر یا جد پدری را فرا می خواند و در صورتی که پدر یا جد پدری، بدون عذری موجه، حاضر نشوند یا در صورت حضور، نتوانند اثبات کنند که با دلیلی موجه، از دادن اذن ازدواج به دختر باکره، خودداری می نمایند، دادگاه، حکم اجازه ازدواج را صادر خواهد کرد و دختر می تواند، با در دست داشتن حکم دادگاه، همراه خواستگار خود و شهود عقد نکاح، به دفترخانه، مراجعه کرده و اقدام به ازدواج کند.
راه حل ازدواج بدون اجازه پدر
با وجود اینکه قانون گذار، اذن پدر برای ازدواج دختران باکره را ضروری دانسته، اما، شرایط و را ه حل هایی را نیز پیش بینی کرده تا دختران باکره، با استفاده از آن ها، بتوانند، بدون نیاز به اجازه پدر، اقدام به نکاح دائم یا موقت، نمایند. راه حل های ازدواج بدون اجازه پدر، به شرح زیر هستند: به عنوان اولین راه حل برای ازدواج بدون اذن پدر، چنانچه پدری، بدون عذری موجه، از دادن اذن ازدواج به دختر باکره خود، خودداری کند، دختر می تواند، به جد پدری، برای گرفتن اذن ازدواج، مراجعه کند.
راه حل دوم برای ازدواج بدون اجازه پدر، این است که دختر باید، از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، دادخواست اجازه ازدواج را به دادگاه صالح که دادگاه مدنی خاص است، ارسال نماید و با معرفی خواستگار خود به دادگاه و اثبات اینکه پدر، بدون عذر موجه، از دادن اذن ازدواج، خودداری می کند، از دادگاه، اجازه ازدواج، دریافت کرده و با حکم دادگاه، به دفترخانه، برود و اقدام به انعقاد عقد نکاح و ثبت آن نماید.
اجازه پدر برای ازدواج دختر تا چه سنی مورد نیاز می باشد؟
پس از بررسی راه حل های ازدواج بدون اجازه پدر، در این بخش قصد داریم، به این پرسش پاسخ دهیم که اجازه پدر، برای ازدواج دختر باکره، تا چه سنی مورد نیاز می باشد؟ و بگوییم که آیا قانون گذار، سن بخصوصی را در لزوم وجود اذن پدر برای ازدواج دختر باکره، در نظر گرفته است یا خیر؟
در پاسخ به پرسش فوق الذکر، مبنی بر اینکه آیا در خصوص سن قانونی ازدواج در ایران، قانون گذار، سن بخصوصی را در لزوم وجود اذن پدر برای ازدواج دختر با کره، در نظر گرفته است؟ باید گفت، خیر، قانون گذار، در قانون مدنی و در مواد 1043 و 1044 خود که درباره ضرورت لزوم اجازه و اذن پدر دختر باکره، برای ازدواج او، تعیین تکلیف می کند، به هیچ وجه، سن خاصی را مطرح نکرده و بنابراین، اجازه پدر برای عقد نکاح دختر باکره، محدود به سن مشخصی نمی شود.
به عبارتی، مادامی که دختر، باکره است، ولو اینکه پیش از این ازدواج کرده باشد و مادامی که پدر یا جد پدری او، در قید حیات باشند و با دلیلی موجه، از دادن اذن برای ازدواج او، خودداری کنند، دختر، حسب مورد، به اذن پدر یا جد پدری، برای ازدواج خود، احتیاج داشته و ازدواج او بدون اذن پدر، غیر نافذ خواهد بود.
