سوفیانیوز
سوفیانیوز: حتما تا به حال شنیدهاید که آلرژیِ فردی به دلیل شکوفه دادن درختهای نر شدت گرفته است. در این مطلب به بررسی نر یا ماده بودن درختان میپردازیم.
آیا تا به حال شنیدهاید که آلرژیِ فردی به دلیل شکوفه دادن درختهای نر شدت گرفته است. آیا درختها نر و ماده دارند؟
پاسخ این است که برخی از گونههای درختی دو جنس نر و ماده دارند؛ اما اکثر درختها در گلهای خود دو بخش نر و ماده دارند. آنژیوسپرمها گیاهان گلدار بزرگ و ژیمنوسپرمها گیاهان بزرگ مخروطیشکل هستند.
گلهای آنژیوسپرم و مخروطهای ژیمنوسپرم میتوانند نر، ماده یا دوجنسی باشند. حدود 85 درصد از گیاهان گلهایی دارند که نر و ماده هستند. این گلها هرمافرودیت نامیده میشوند. قسمت نر گل ممکن است زودتر از قسمت ماده بالغ شود تا جلوی خودباروری را بگیرد.
آنژیوسپرمها که دارای گلهای نر و ماده هستند و ژیمنوسپرمها که مخروطهای نر و ماده دارند، بهعنوان گیاهان تکپایه جنسی شناخته میشوند. قسمتهای نر و ماده در گیاهان تکپایه همزمان، در آن واحد شکوفا میشوند اما در گیاهان متوالی در دو زمان مختلف به شکوفایی میرسند.
گونههایی مانند درخت زبان گنجشک، کهندار و خاس که گیاهان نر و ماده مجزا دارند، گونههای دوپایه نامیده میشوند. خود گیاه دوپایه نیست. یعنی یا نر است و تکپایه نر نامیده میشود و یا ماده است و ژینوسیوس خوانده میشود. حدود 6 درصد از کل گیاهان تکپایه و 6 درصد از آنها دوپایه هستند.
تنها درصد اندکی از گونههای درختی دو جنس نر و ماده مجزا دارند. با اینحال، بسیاری از درختهای جنگلی شکوفههای زرقوبرقدار ندارند که گردهافشانها را جذب خود کنند. این درختهای تکپایه دارای گلهای نر و ماده هستند؛ اما از باد برای گردهافشانی بین گلهای نر و ماده استفاده میکنند.
این گیاه گرده مازاد تولید میکند و انرژی خود را برای تولید گلبرگ هدر نمیدهد. گرده باید در هوا شناور باشد تا به یک گل ماده برسد. تعداد بسیار اندکی از گردهها به گل ماده میرسند اما باز دانه زیادی به این روش تولید میشود. بیشتر گیاهان همیشهسبزِ برگسوزنی و همچنین بسیاری از درختهای جنگلی، علفها و غلاتی مانند ذرت، برنج، گندم و بسیاری از گیاهان دیگر به کمک باد گردهافشانی میکنند.
از آنجا که حجم گردههای تولیدی زیاد است، آنها را شمارش میکنند. مراکز پیشبینی آبوهوا اغلب درصد گردهها را تخمین میزنند. جنگلهای کاج اغلب در فصل شکوفهدهی مملوء از گرده میشوند. گرده تولیدی کهنهواش، درختهای بلوط و علفها نیز بهقدری است که میتوانند باعث ایجاد آلرژی در انسانها شود.
همبستگی جالبی بین گیاهان دوپایه و پراکندگی بذر آنها توسط پرندگان وجود دارد. گیاه مادهای که برای تولید گرده نیازی به صرف انرژی ندارد، میتواند میوه بیشتری تولید کند. وقتی میوهها در یک گیاه ماده متمرکز باشند، پرندهای هم که به دنبال میوه میگردد نیازی نمیبیند که انرژی زیادی را صرف یافتن میوه کمتر روی درختهای مختلف کند. گیاهان دوپایه عمدتاً شامل درختها و درختچههای استوایی هستند که گلهای سبزرنگ کوچکشان میوههای گوشتی تولید میکنند.
بعضی از شهرها کاشت درختهای ماده دوپایه را ممنوع کردهاند، زیرا دانهها یا میوههای زیادی از آنها به زمین میریزد. اگر هم فقط درختهای نر کاشته شوند، حساسیت افراد مستعد به گرده درختهای نر افزایش خواهد یافت. اگر کاشت درختهای نر ممنوع شود، میوه کمتر و آلرژی کمتری خواهیم داشت.