جعبه کمک‌های اولیه حقوقی سوفیانیوز؛ قسمت دهم | «ترک منزل توسط زن و پیامدهای قانونی آن» در حقوق ایران
سوفیانیوز: مطابق آنچه قانون بیان نموده و عرف اقتضاء می‌نماید با انعقاد عقد نکاح، زن و شوهر در مقابل یکدیگر تکالیفی خواهند داشت. تکلیف حسن معاشرت که وظیفه متقابل زوجین می‌باشد، در همین راستا وضع گردیده است. علاوه بر آن، با توجه به ریاست مرد بر خانواده، زن موظف به تمکین از شوهرش می‌باشد و مرد در مقابل، تکلیف به پرداخت نفقه به همسرش را دارد...
به گزارش سرویس علم و فناوری پایگاه خبری سوفیانیوز، گاه ممکن است که یک زن، اقدام به ترک زندگی مشترک نموده و در این خصوص دیگر از همسرش تبعیت ننماید. چنانچه ترک منزل توسط زن با دلیل موجهی همراه باشد، مثل اینکه مرد نسبت به همسرش فحاشی نموده باشد، مرد همسرش را کتک زده باشد، سکونت در منزل مشترک برای زن بیم خطر جانی به همراه داشته باشد و غیره، اقدام زن عواقب حقوقی برای وی به دنبال نخواهد داشت، بلکه زن در این شرایط جواز عدم تمکین داشته و همچنان استحقاق دریافت نفقه از همسرش را دارد.
اما در برخی از شرایط زوجه بدون هیچ دلیل یا عذر موجهی اقدام به ترک زندگی مشترک می‌نماید. در چنین شرایطی طبیعتاً به واسطه عدم تمکین، زن استحقاق خود نسبت به دریافت نفقه را از دست می‌دهد و برخی عواقب دیگر را می‌تواند برای وی به دنبال داشته باشد. اما اگر زن بدون دلیل و علت موجهی اقدام به ترک زندگی مشترک نماید، اقدام وی آثار و پیامدهای حقوقی گوناگونی برای وی به دنبال خواهد داشت که در ذیل به تفصیل توضیح خواهیم داد. شایان ذکر است که ترک منزل توسط زن، فاقد وصف کیفری است و تنها آثار حقوقی به دنبال دارد.
پیامدهای حقوقی ترک منزل توسط زوجه
الف. از بین رفتن حق زن مبنی بر مطالبه نفقه
زن با ترک منزل مشترک دیگر قادر به تمکین از شوهرش نخواهد بود و ناشزه شناخته می‌شود. از آنجا که حق بر دریافت نفقه در مقابل تمکین از شوهر قرار گرفته است، زن ناشزه به دلیل عدم تمکین دیگر استحقاق دریافت نفقه و مطالبه آن را ندارد. مردی که مدعی ترک زندگی مشترک توسط همسرش شده است، موظف است این موضوع و عدم استحقاق زن بر دریافت نفقه را نزد قاضی به اثبات برساند. قابل توجه است که نشوز زوجه، مانع دریافت مهریه برای وی نمی‌شود و تنها حق دریافت نفقه را ساقط می‌نماید. بنابراین، زنی که بدون دلیل موجه زندگی مشترک را ترک نموده باشد، همچنان استحقاق دریافت مهریه و مطالبه آن را دارد.
ب. اعطای جواز ازدواج مجدد به زوج
مطابق قوانین کشور ما مردان نمی‌توانند بدون کسب اجازه از همسر اول خود یا دادگاه، همسر دومی اختیار نمایند. چنانچه زنی بدون دلیل موجه، زندگی مشترک را ترک نموده باشد و همسرش این موضوع را در دادگاه ثابت نموده باشد می‌تواند با اثبات مشکلات ناشی از ترک منزل توسط همسرش از دادگاه جواز ازدواج مجدد را دریافت نماید.
ج. عدم اجرای شرط ضمن عقد تنصیف اموال
بیان شد که ترک بی‌دلیل زندگی مشترک توسط زوجه باعث احراز نشوز وی می‌گردد. از جمله آثاری که اثبات نشوز زن به همراه دارد این است که اگر زوجین، شرط تنصیف اموال را که در اسناد ازدواج درج گردیده است امضا نموده باشند و زوج اقدام به طلاق همسرش نماید، اما پیش‌تر نشوز همسرش را در دادگاه ثابت نموده باشد، دیگر شرط تنصیف قابل اجرا نخواهد بود.
اثبات ترک زندگی مشترک توسط زوجه
اصل بر این است که زوجین در منزل مشترک و در کنار یکدیگر زندگی می‌نمایند. بنابراین با ترک منزل توسط زن، شوهر که مدعی این موضوع است موظف است آن را در دادگاه اثبات نماید. جهت اثبات این امر مرد می‌تواند به شهادت شهود و مطلعین استناد نماید و یا اینکه یک استشهادیه محلی مبنی بر ترک بی‌دلیل زندگی مشترک توسط همسرش تهیه و تقدیم دادگاه نماید. همچنین ارسال اظهارنامه عدم تمکین برای زن نیز اماره‌ای بر ترک زندگی مشترک توسط زوجه بوده و اثبات این امر را در دادگاه برای شوهر ساده‌تر می‌نماید.
علل موجه زوجه جهت ترک زندگی مشترک
آنچه پیش‌تر بیان شد ناظر بر ترک بی‌دلیل زندگی مشترک توسط زوجه و آثار و عواقب قانونی آن است. اما شایان توجه است که زن در برخی شرایط خاص، مجاز به ترک منزل بدون کسب اجازه از شوهر می‌باشد. در چنین شرایطی، زن ناشزه محسوب نشده و هیچ یک از پیامدهای قانونی که پیش‌تر بیان شد مشمول وی نخواهد شد. چند نمونه از علل موجه ترک منزل توسط زن و یا ترک تمکین عبارت است از:
1. بیماری و ناتوانی زن
2. وجود خوف ضرر جانی یا مالی برای زن
3. ابتلای شوهر به بیماری‌های جنسی و مقاربتی
4. ترک منزل به منظور انجام واجبات، مثل سفر حج
5. استفاده زوجه از حق حبس و …
برای مشاهده دیگر مطالب مرتبط با علم و فناوری با ما همراه باشید
