مشاور حقوقی سوفیانیوز؛ قسمت 32 | آیا ندادن نفقه جرم است؟ همه زنان باید از این حقیقت آگاه باشند!

به گزارش سرویس علم و فناوری پایگاه خبری سوفیانیوز، هنگامی که مردی، تصمیم بر تشکیل خانواده، به موجب عقد ازدواج دائم یا موقت می گیرد، باید، از این موضوع، آگاه باشد که قانون گذار، تکالیفی را برای او، پیش بینی کرده که در صورت عدم اجرای آن ها، با ضمانت اجراهای قانونی مورد نظر قانون گذار، مواجه خواهد شد. از جمله این تکالیف، وظیفه و الزام مرد، بر پرداخت نفقه، به همسر و فرزندان خود می باشد.

نپرداختن نفقه زن و فرزند، جز در موارد مورد نظر قانون گذار، مجاز نبوده و می تواند، مرد را با ضمانت اجراهایی همچون حبس، توقیف اموال و مواردی از این دست، مواجه کند. حکم جلب نیز، یکی از ضمانت اجراهایی است که ممکن است برای ندادن نفقه زن و فرزند، صادر گردد که البته، با توجه به ویژه بودن قواعد و تشریفات نحوه گرفتن حکم جلب ندادن نفقه، زن یا فرزند، صرفا، در صورت رعایت مراحل این امر و اثبات وجود برخی شرایط، موفق خواهند شد، حکم جلب شوهر یا پدر خود را بابت ترک انفاق، حسب مورد، از دادگاه حقوقی و یا کیفری، اخذ کنند.

از این رو، در این مقاله، قصد داریم، امکان، شرایط و نحوه گرفتن حکم جلب برای ندادن نفقه را بررسی کرده و در خصوص مدارک و هزینه های آن، توضیح دهیم. سپس، به طور اختصاصی، درباره حکم جلب ندادن نفقه معوقه و نپرداختن نفقه فرزند صحبت کرده و بگوییم که نسبت به صدور این حکم، در ایام کرونا، چه رویه قضایی اتخاذ می شود.

• آیا برای ندادن نفقه می توان حکم جلب گرفت؟

نفقه زن و فرزند، یک نهاد حقوقی، در قانون مدنی است که به موجب آن، شوهر، در خصوص نفقه زن و پدر و یا مسئول پرداخت نفقه اقارب، در خصوص نفقه فرزند، باید، نسبت تامین آن، اقدام نمایند، در غیر این صورت، با ضمانت اجراهای قانونی مورد نظر قانون گذار، روبرو خواهد شد.

حکم جلب، یکی از ضمانت اجراهای مورد پیش بینی قانون گذار است که حسب مورد، در برخی دعاوی حقوقی و کیفری، صادر می گردد و قانون گذار، قواعد و تشریفات و نحوه اجرای آن را پیش بینی کرده است. یکی از سوالات رایجی که در مساله ندادن نفقه زن و فرزند، مطرح می گردد، این است که آیا برای ندادن نفقه جاریه و نفقه معوقه زوجه و فرزند، می توان حکم جلب گرفت و در صورت امکان این امر، شرایط آن چیست و نحوه گرفتن آن، به چه شکل می باشد؟

در پاسخ به پرسش فوق باید گفت، امکان گرفتن حکم جلب برای ندادن نفقه زن و فرزند، در قانون، پیش بینی شده است و گرفتن این حکم، هم در خصوص نفقه معوقه یا ایام گذشته، پس از صدور حکم دادگاه عمومی حقوقی امکان پذیر بوده و هم در خصوص نفقه جاری و پس از شکایت جرم ترک انفاق، منوط بر اینکه، شرایط مورد نظر قانون گذار که در قسمت بعد، به توضیح آن، خواهیم پرداخت، وجود داشته باشد و اثبات و احراز گردد.

• شرایط گرفتن حکم جلب ندادن نفقه

همانطور که توضیح دادیم، قانون گذار، امکان گرفتن حکم جلب برای ندادن نفقه فرزند یا زن را پیش بینی کرده است و گفتیم که گرفتن این حکم، تنها در صورت وجود شرایط آن، امکان پذیر، خواهد بود. لذا در این بخش از مقاله، توضیح خواهیم داد که شرایط گرفتن حکم جلب ندادن نفقه، به چه صورت می باشد.

با توجه به اینکه، شرایط گرفتن حکم جلب برای ندادن نفقه، در خصوص نفقه معوقه و نفقه جاری، همچنین، در خصوص نفقه فرزند و نفقه زن، متفاوت می باشد، در زیر، به تفکیک، این شرایط را بررسی خواهیم کرد و موارد مهم هریک را از منظر قانون مدنی و قانون مجازات، توضیح خواهیم داد.

• شرایط گرفتن حکم جلب برای ندادن نفقه معوقه زن

حکم دادگاه، در این خصوص، قطعی شده باشد و 21 روز از آن، گذشته باشد.

زن، اجراییه حکم را از دادگاه صادر کننده رای، گرفته باشد.

مرد، علی رغم ابلاغ اجراییه به وی و با گذشت 30 روز از ابلاغ، از دادن نفقه معوقه زن، خودداری کند.

مرد، اموالی، به غیر از مستثنیات دین، برای توقیف، نداشته باشد.

• شرایط گرفتن حکم جلب برای ندادن نفقه معوقه فرزند

فرزند، نفقه معوقه ندارد و تنها، نفقه جاریه در خصوص او، مصداق، خواهد داشت، اما، در صورتی که فرزند، نفقه جاریه خود را مطالبه نماید و پدر یا مسئول پرداخت نفقه، از دادن نفقه جاریه، پس از صدور حکم دادگاه، خودداری ورزد، فرزند می تواند، بابت نفقه ای که پس از صدور حکم دادگاه، پرداخت نشده، اقدام کرده و الزام محکوم علیه را به پرداخت بخواهد و در غیر این صورت، تقاضای توقیف اموال و پس از آن، در صورت عدم وجود مال، تقاضای صدور حکم جلب او را داشته باشد.

• شرایط گرفتن حکم جلب برای ندادن نفقه جاری فرزند و یا زن

زن یا فرزند، اقدام به شکایت کیفری ترک انفاق نموده باشند.

منفق، از توان و استطاعت مالی کافی، برای انفاق، برخوردار باشد و بر عکس، فرزند، مالی نداشته و توانایی مالی تامین نیازهای خود را نیز نداشته باشد.

منفق، با وجود استطاعت مالی، از پرداخت نفقه جاری زن یا فرزند، خودداری کند.

توان مالی، توسط شاکی، به محکمه ثابت شده باشد.