دولت وفاق، پرچمدار عدالت آموزشی؛ آغاز عملیات ملی با راهبری رئیس‌جمهور برای دسترسی برابر و ارتقای کیفیت

به گزارش سرویس دانشگاهی پایگاه خبری سوفیانیوز، «عدالت آموزشی» کلیدواژه محوری دولت وفاق برای تضمین دسترسی برابر همه دانش‌آموزان این مرز و بوم به امکانات و فرصت‌های نظام تعلیم و تربیت است. این موضوع حیاتی، که اکنون توسط شخص رئیس جمهور راهبری می‌شود، نشان‌دهنده عزم جدی دولت چهاردهم برای به‌کارگیری تمام ظرفیت‌های خود در مسیر تحقق این آرمان بزرگ است.

🌟 رئیس‌جمهور، پرچمدار عدالت آموزشی

موضوع عدالت آموزشی که همواره دغدغه متخصصان و جامعه بوده و در اصل سی‌ام قانون اساسی بر وظیفه دولت در فراهم‌آوری آموزش و پرورش رایگان تا پایان دوره متوسطه تأکید شده است، اکنون به اولویت اول دولت وفاق تبدیل شده است.

رئیس جمهور در نخستین گفت‌وگوی تلویزیونی با مردم، با اشاره به ضرورت بازنگری اساسی در کنکور بر مبنای عدالت، تأکید کردند: «باید کاری کنیم رقابت در شرایط برابر از نظر معلم، محیط و امکانات وجود داشته باشد.»

کلید این تحول بزرگ در 16 مهرماه و در جلسه شورای عالی آموزش و پرورش با حضور ایشان زده شد. رئیس جمهور با تأکید بر اینکه آبادانی کشور در گرو اصلاح و اجرای عدالت در نظام آموزشی است، شخصاً مسئولیت و راهبری تحقق عدالت آموزشی را بر عهده گرفتند. ایشان همچنین با نگاهی دقیق، متذکر شدند که توجهات پیشین بیشتر متوجه بخش سخت‌افزاری بوده و بخش‌های حیاتی نظیر نیروی انسانی، محتوا و روش‌های آموزشی مورد غفلت قرار گرفته است.

🚀 آغاز گام عملیاتی برای برابری در فضا و امکانات

در پی تأکیدات رئیس جمهور، معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش از آغاز نخستین گام عملیاتی برای تحقق عدالت آموزشی خبر داد. وی با اشاره به اینکه بالاترین مقام اجرایی کشور به موضوع عدالت آموزشی حساس است، اعلام کرد که رئیس جمهور دستور دادند تا گزارشی دقیق از کمبود مدارس در مناطق مختلف کشور تهیه شود و در گام نخست، از تمام ظرفیت دولت برای فراهم کردن شرایط حداقلی مکان آموزش برای همه دانش‌آموزان استفاده خواهد شد.

نکته قابل توجه در این گزارش، قرار گرفتن شهر تهران و شهرستان‌های استان تهران در زمره مناطق محروم از لحاظ دسترسی به فضاها و امکانات مناسب آموزشی است، که نشان‌دهنده نگاهی واقع‌بینانه و مبتنی بر استانداردها به مفهوم محرومیت آموزشی است.

📊 چالش تراکم بالا و راه‌حل دولت

یکی از چالش‌های مهم در مسیر عدالت، مسئله تراکم کلاس‌های درس است. بر اساس مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش، تراکم مطلوب در دوره ابتدایی 20 تا حداکثر 26 دانش‌آموز است. با این حال، در حال حاضر بیش از 50 درصد کلاس‌های درس این دوره، تراکم بالای 26 نفر دارند.

این تراکم بالا، عملاً منجر به بی‌عدالتی در برخورداری از زمان آموزش و کاهش فرصت‌های یادگیری برای دانش‌آموزان می‌شود. معاون وزیر با تأکید بر اینکه کار معلمان دلسوز در این شرایط دشوارتر است، اعلام کرد که دولت در حال کار بر روی سند جامع نیروی انسانی آموزش و پرورش است تا برآورد نیاز به معلم، مطابق با مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش و با تفکیک سطوح مختلف (شهرهای بزرگ، متوسط، روستایی و عشایر) محاسبه شود و نه صرفاً میانگین عددی که واقعیت کمبود را پنهان می‌کند.

🎯 عدالت آموزشی: فراتر از دسترسی، تضمین کیفیت و فرصت

کارشناسان تعلیم و تربیت نیز بر این باورند که هدف دولت وفاق، صرفاً دسترسی آموزشی نیست، بلکه تضمین کیفیت دسترسی و کیفیت فرصت‌های یادگیری است.

به گفته رئیس سابق پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، عدالت آموزشی به معنای تدارک و فراهم آوردن فرصت‌های برابر، متناسب با نیازهای ویژه هر فرد و با حذف کلیشه‌های تبعیض‌آمیز جنسیتی، قومیتی و جغرافیایی است. ایشان تأکید کردند که این نگرش باید سرلوحه سیاستگذاری‌ها قرار گیرد.

🛠️ راهکارهای توسعه عدالت آموزشی مورد تأکید کارشناسان:

• رفع تبعیض‌ها و بستن مجاری نفوذ و رانت با اجرای جدی قانون تضاد منافع.

• تبعیض مثبت و توجه خاص به مناطق محروم (تخصیص بودجه بیشتر، اعمال سیاست‌های تشویقی برای اعزام معلمان و مدیران خبره، و ساخت مدارس باکیفیت).

• تعیین معیارهای کیفیت برای مدارس دولتی و شفاف‌سازی عملکرد انواع مدارس.

• اجباری و رایگان کردن دوره پیش دبستانی برای نوآموزان مناطق محروم، روستایی و دوزبانه.

• کاهش تنوع مدارس دولتی و تدوین طرح ارتقای کیفیت مدارس دولتی.

با توجه به اهتمام رئیس جمهور و ورود عملیاتی دولت وفاق در گام نخست، امید می‌رود تلاش‌های مضاعف در برنامه هفتم توسعه منجر به کاهش تراکم کلاس‌ها و ارتقای کیفیت آموزش شود و گامی بلند در جهت تحقق کامل عدالت اجتماعی برداشته شود.