سوفیانیوز
در این مطلب از سوفیانیوز قصد داریم به معرفی 5 کتاب علمی-تخیلی با موضوع هوش مصنوعی بپردازیم در ادامه با ما همراه باشید.
هوش مصنوعی (AI) به سرعت در حال تبدیل شدن به بخشی از زندگی روزمره ما است و تأثیر عمیقی بر جامعه ما دارد. جای تعجب نیست که نویسندگان علمی تخیلی مدت‌هاست هوش مصنوعی را کاوش می‌کنند و داستان‌هایی را در مورد خطرات و مزایای بالقوه آن روایت می‌کنند.
در اینجا 5 کتاب علمی تخیلی وجود دارد که هوش مصنوعی را به روش‌های مختلف بررسی می‌کنند:
آیزاک آسیموف بدون شک یکی از مهم‌ترین نویسنده‌های ژانر علمی تخیلی است. آثار او بعد سال‌ها هنوز اقتباس می‌شوند و لقب او به عنوان یکی از پدر‌های ژانر علمی تخیلی ثبت شده است. کتاب «روبات کامل»، مجموعه سی داستان کوتاه در مورد هوش مصنوعی است که از دهه چهل تا دهه هفتاد نوشته شده‌اند. در گذشته مجموعه داستان‌های هوش مصنوعی آسیموف با نام «من، روبات» و «مابقی روبات‌ها» منتشر شده بود که در «روبات کامل» همه داستان‌های او به طور کامل جمع‌آوری شده است. آسیموف برای این مجموعه داستان‌ها، سه قانون رباتیک را خلق و پایه‌گذاری کرده که از لحاظ علمی به قدری نزدیک به واقعیت بودند که سال‌ها بعد این قوانین در موسسه فناوری ماساچوست در هوش مصنوعی واقعی استفاده شدند. آسیموف در این مجموعه داستان، بسیاری از احتمالات آینده ما با هوش مصنوعی را بررسی می‌کند؛ مانند جهانی که در آن هوش مصنوعی قدرت را به دست گرفته یا جهانی که درآن هوش مصنوعی از انسان‌ها، انسانیت بیشتری دارند.
اگر در مورد کتاب درباره هوش-مصنوعی بخواهیم نمونه‌ای را مثال بزنیم، یکی از مشهورترین کتاب‌های علمی تخیلی کتاب «اودیسه فضایی» نوشته‌ی آرتور سی. کلارک است؛ نویسنده‌ی ژانر علمی تخیلی که به قدری در این زمینه نام والایی داشت که نام او را روی یکی از معتبرترین جوایز رمان‌های علمی-تخیلی گذاشتند. استنلی کوبریک نیز اقتباسی از رمان آرتور سی.کلارک با نام «2001 اودیسه فضایی» انجام داده است. این کتاب علمی-تخیلی درباره هوش مصنوعی، بسیاری از موضوعات آینده بشریت را به واقع‌گرایانه‌ترین شکل ممکن به تصویر می‌کشد. در ماموریتی به نام دیسکاوری، دو انسان فضانورد با سفینه‌ای در آسمان به کاوش می‌پردازند. سفینه آنها توسط هوش مصنوعی هدایت می‌شود که نام این هوش مصنوعی هال 9000 است که فضانوردان داخل سفینه او را هال صدا می‌کنند. طولی نمی‌کشد که فضانوردان متوجه سرپیچی‌های هال می‌شوند و پس از اینکه هوش مصنوعی‌های داخل سفینه، علیه مسافران آن دست به خشونت می‌زنند، فضانوردان باید تمام تلاش خود را بکنند تا زنده بمانند. هال 9000 یکی از مشهورترین شخصیت منفی‌های سینما و ادبیات است و اقتباس و ادای دین‌های زیادی را پس از خود داشته است. یکی از مشهورترین مثال‌های آن می‌توان به شخصیت منفی انیمیشن «وال.ای» محصول مشترک دیزنی و پیکسار اشاره کرد. آرتور سی. کلارک سه دنباله نیز برای رمان خود نوشته است که با نام‌های «2010: اودیسه دوم»، «2061: اودیسه سوم» و در نهایت «3001: آخرین اودیسه» به چاپ رسیده‌اند.
این کتاب درباره هوش مصنوعی، پانزدهمین رمان ایان مک یوان، نویسنده‌ی معروف بریتانیایی است که نامزد بهترین کتاب علمی-تخیلی در گودریدز 2019 نیز شده است. این رمان برخلاف بسیاری از رمان‌های ژانر علمی-تخیلی، در آینده‌ای دور رخ نمی‌دهد؛ بلکه موقعیت زمانی آن به حال حاضر ما نزدیک است. در دوره تاریخی خاصی از بریتانیا می‌گذرد که بریتانیا جنگ فنلاند را باخته و اینترنت و هوش مصنوعی به بخشی عادی از زندگی انسان‌ها تبدیل شده‌اند. داستان حول محور یک هوش مصنوعی و صاحبش، چارلی می‌گذرد که رفته رفته این رابطه تبدیل به مثلثی عشقی می‌شود. چارلی باید در میان روابط عاطفی خود میان هوش مصنوعی و میراندا، تصمیمات اخلاقی مهمی بگیرد. تحلیل اتفاقات مهم تاریخچه بریتانیا و همزمان پرسش در مورد هویت بشر از طریق هوش مصنوعی، این اثر را تبدیل به رمانی قابل تحسین کرده است.
برنده‌ی جایزه‌ی ادبی پرومتئوس، رمان «روزگار بی عیب و نقص» نوشته‌ی آیرا لوین، آینده خیلی سیاه‌تری با هوش مصنوعی را به تصویر می‌کشد. در این داستان پادآرمان‌شهری، کره زمین توسط یک هوش مصنوعی غول پیکر به نام یونی‌کامپ اداره می‌شود. انسان‌ها با داروهای خاص همیشه خوشحال نگه داشته می‌شوند. برای به وجود آمدن بهترین شرایط ممکن، از ابتدا به ساکنین زمین برنامه اینکه کی بخوابند، کی غذا بخورند، با کی ازدواج کنند و کجا زندگی کنند داده می‌شود. تمام انسان‌ها با یک مچ‌بند کنترل می‌شوند که به آنها می‌گوید کی به کجا بروند و چه کارهایی انجام بدهند. درحالی که هویت شخصی کاملا بر روی زمین از بین رفته، کسانی که این هوش مصنوعی را طراحی کردند در رفاه زندگی می‌کنند. حتی پیش‌پاافتاده‌ترین موضوعات مثل باران باریدن نیز به دست هوش مصنوعی تنظیم شده‌اند. این کتاب تصویری تلخ از آینده‌ای را به ما نشان می‌دهد که از هوش مصنوعی به بدترین شکل ممکن سوءاستفاده شده. با اینکه با این تغییرات جنگ از بین رفته، ولی بشریت بخاطر اینکه بتواند بدون هیچ عیب و نقصی در کنار یکدیگر زندگی کنند، به وحشتناک‌ترین شکل ممکن کنترل می‌شوند. این اثر جزو مشهورترین آثار در زیر ژانر کتاب‌های پساآخرالزمانی است.
این مجموعه‌ی شش جلدی نوشته‌ی مارتا ولز، بخاطر حجم کم و زبان روان خود، علاوه بر داستانی جذاب با موضوع هوش مصنوعی، شروع خوبی برای آشنایی مخاطب با ژانر علمی-تخیلی است. «ربات آدم‌کُش» داستان تعدادی دانشمند است که در سیاره‌ای دور، آزمایش‌های علمی مختلفی انجام می‌دهند. در آینده‌ای تقریبا پساآخرالزمانی، جهان به کنترل شرکتی درآمده که باید همه چی توسط آن شرکت تائید و حمایت شود. گروه‌هایی که مسئول انجام آزمایش‌های علمی هستند، توسط ربات‌های ساخته شده توسط شرکت همراهی می‌شوند تا هم به کاوشگر‌ها کمک کنند و هم آنها را تحت نظارت خود داشته باشند. ولی یکی از این ربات‌ها بدون اینکه کسی متوجه بشود، به خودآگاهی رسیده و خودش را از بند شرکت رها کرده است. جذاب‌ترین بخش کتاب، خود ربات است. با اینکه ربات نام خود را «ربات آدم‌کُش» گذاشته، علاقه‌ای به انسان‌ها ندارد و ترجیح می‌دهد که با دیدن سریال‌های آبکی وقت بگذراند. ولی وقتی یکی از مأموریت‌های اطراف آنها با مشکل مواجه می‌شود، ربات و انسان‌ها مجبور به همکاری می‌شوند.
این کتاب‌ها فقط نقطه شروعی برای کاوش در دنیای جذاب داستان‌های علمی تخیلی هوش مصنوعی هستند. با ادامه توسعه این فناوری، مطمئناً داستان‌های جدید و نوآورانه‌ای در مورد تأثیر آن بر زندگی ما پدیدار خواهد شد.
