سوفیانیوز
سوفیانیوز: داشتن استرس برای هر آزمونی طبیعی است و باعث میشود فرد تلاش بیشتری برای موفقیت داشته باشد و هراسی که از عدم قبولی در آزمون دارد، او را به سمت تلاش بیشتر سوق میدهد، اما اگر این استرس، به شکل وسواسی درآید و بتواند فرد را دچار حملات فوبیا نماید، نیاز به درمان دارد.
فوبیا امتحان یا فوبیا کنکور که به انگلیسی بدان Examinophobia گفته میشود، نوعی ترس بیمارگونه و بیش از اندازه نسبت به امتحان، آزمون یا کنکور است که میتواند فرد را دچار حملات عصبی کرده و عملکرد او را در آزمون مورد نظر، تحت تاثیر قرار دهد. ترس از کنکور، اگر چه یکی از ترسهای رایج کنکوریها ست، اما زمانی که به شکل بیماری درآید، فرد را دچار حملات فوبیا کرده و مانع از حضور موفقیت آمیز او در جلسه آزمون میشود به طوری که همهی زحمات فرد، از دست میرود.
البته طبیعی است که همهی افراد از امتحان واهمه داشته باشند، زیرا دادن آزمون برای هر شخصی حتی آنان که آمادگی کافی دارند، استرسزا و عذابآور است. بنابراین میتوان گفت ترس از امتحان و آزمون، یک رفتار طبیعی و نرمال در همهی کسانی است که آزمونی در پیش رو دارند و هر چه آزمون پیشرو، مهمتر و جامعتر باشد، ترس و استرس بیشتری را برای آزمون دهندگان در پی خواهد داشت. مانند ترس از کنکور سراسری که در برخی از افراد به حدی پررنگ و افراطی میشود که تبدیل به فوبیا کنکور یا کنکور هراسی میشود.
فوبیا کنکور یا کنکور هراسی، در واقع ترسی افراطی و بیمارگونه از یک آزمون میباشد. تصور کنید فردی را که یک سال کامل، برای قبولی در کنکور سراسری وقت گذاشته و تمام مهارتهای مربوطه را فرا گرفته اما فوبیا کنکور با ترسی فلجکننده، عملکرد ذهنی فرد را تحت تاثیر قرار میدهد، به طوری که همین هراس مانع از موفقیت او و دستیابی به نتیجهی دلخواه میشود.
البته فوبیا آزمون، تنها مختص کنکور سراسری نیست و میتواند در همهی مقاطع تحصیلی و در هر آزمونی، حتی امتحان رانندگی رخ دهد.
از آنجا که ریشهی همه فوبیا در ضمیر ناخودآگاه انسان و در دوران کودکی او نهفته است، فوبیا امتحان نیز، احتمالا به دوران کودکی فرد و فشاری که از سوی خانواده و اطرافیان برای بدست آوردن موفقیت تحمیل میشود، بر میگردد. گاهی ترس از شکست و عدم قبولی در آزمونها و امتحانات مختلف، به حدی پررنگ میشود که تبدیل به یک فوبیا شده و شانس موفقیت فرد را از بین میبرد.
ترس از شکست، ترس از قضاوت مردم و ترس از عدم قبولی، همه میتوانند شکل ابتدایی فوبیا کنکور باشند که در نهایت موفقیت فرد را به شکست تبدیل خواهند نمود.
از دیگر عواملی که باعث ایجاد کنکور هراسی در فرد میشود، فشار و تاکید بیش از اندازه والدین به کودک در رابطه با قبولی در آزمونهای مختلف تحصیلی، علیالخصوص کنکور سراسری است. گاهی این فشار منطبق بر توانایی فرد نیست و گاهی این فشار از سوی خانواده، جامعه و دوستان، چنان شدید است که ترس از عدم قبولی در آزمون، به شکل فوبیا خود را نشان میدهد.
البته حضور پررنگ تبلیغات تلویزیونی و کتابهای کنکور که دائما امید و ترس از شکست را به کنکوریها تزریق میکنند، هم بیتاثیر نیست. فردی که در معرض این تبلیغات مختلف قرار داشته باشد، بعید نیست که به فوبیا کنکور مبتلا شود!
همه انواع فوبیا با علائم ترس همراه هستند و هر کدام بسته به نوعی که دارند میتوانند به فرد آسیب برسانند. افراد زیادی بودهاند که با مراجعه به مطبهای روانشناسی مدعی هستند تمام تلاش خود را برای موفقیت در یک آزمون کردهاند، اما درست موقعی که باید نتیجهی زحمات خود را به مرحلهی ظهور برسانند، همه چیز دستخوش یک هراس وحشتناک میشود و ذهن و روان فرد را به شدت دچار اضطراب میکند به طوری که عملا موفقیت امکانپذیر نیست.
فوبیا کنکور به طور عموم شامل علائم زیر است:
اضطراب و استرس بیش از اندازه در روزهای منتهی به کنکور یا هر آزمون دیگری
تپش قلب و ضربان تند
تنفس نامنظم
لرزش دست و اندامها
عدم تمرکز و توجه
تعریق بدن
افسردگی و بیانگیزگی
عدم یادگیری
و بسیاری از علائم دیگر که با استرس و اضطراب وابستهاند.
بدیهی است فوبیا کنکور یا هر آزمون دیگری، با نزدیک شدن به روز مقرر، پررنگتر شده و میتواند به حدی آزار دهنده باشد که فرد رادچار حملات عصبی و استرسی فراوانی کند به حدی که فرد اصلا نتواند در جلسه امتحان یا کنکور حاضر شود.