جعبه کمک‌های اولیه حقوقی سوفیانیوز؛ قسمت بیست و سوم | «مجازات آسیب زدن به دزد در هنگام دزدی» در حقوق ایران

به گزارش سرویس علم و فناوری پایگاه خبری سوفیانیوز، شرایطی را تصور کنید که فرد اقدام به دستگیری و کتک زدن دزد نموده و به نوعی به او آسیب رسانده. طبیعتا فرد در چنین شرایطی بسیار خشمگین و عصبانی است و شاید در نگاه اول نوعی دفاع مشروع نیز به ذهن متبادر گردد؛ اما با نگاهی دقیق تر متوجه می شویم که ارکان و شرایط دفاع مشروع در این مورد به چشم نمی خورد.

دفاع مشروع و یا دفاع قانونی در شرایطی مطرح می گردد که شما به منظور حفظ جان و ناموس خود مجبور به ارتکاب جرم هستید و بایستی با آسیب رساندن به طرف مقابل از خود دفاع کنید. بنابراین کتک زدن دزد در حین دزدی از نظر حقوقی چندان قابل پذیرش نیست، مگر اینکه ثابت کنید سرقت از نوع مسلحانه بوده و جان و ناموس شما در معرض خطری جدی قرار دارد. به طوریکه در صورت عدم دفاع از خود، آسیبی جدی متوجه شما خواهد بود. همچنین در شرایطی که دزد در حین دزدی از خانه ی شما به شما و یا خانواده تان حمله ور گردد و قصد آسیب رسانده به شما را داشته باشد، شما حق دفاع مشروع دارید و در چنین شرایطی جرم و مجازاتی متوجه شما نخواهد بود.

بر اساس ماده 156 قانون مجازات اسلامی هرگاه فردی در مقام دفاع از نفس، عرض، ناموس، مال یا آزادی تن خود یا دیگری در برابر هرگونه تجاوز یا خطر فعلی یا قریب الوقوع با رعایت مراحل دفاع مرتکب رفتاری شود که طبق قانون جرم محسوب می شود، درصورت اجتماع شرایط زیر مجازات نمی شود:

• الف- رفتار ارتکابی برای دفع تجاوز یا خطر ضرورت داشته باشد.

• ب- دفاع مستند به قرائن معقول یا خوف عقلایی باشد.

• پ- خطر و تجاوز به سبب اقدام آگاهانه یا تجاوز خود فرد و دفاع دیگری صورت نگرفته باشد.

• ت- توسل به قوای دولتی بدون فوت وقت عملاً ممکن نباشد یا مداخله آنان در دفع تجاوز و خطر مؤثر واقع نشود.

مجازات آسیب زدن به دزد در قانون

وکیل سرقت: بر اساس قوانین کیفری ایران آسیب زدن به دزد و کتک زدن او جرم است. قانون مجازات اسلامی در صورت آسیب زدن به دزد و یا کتک زدن او پرداخت دیه را به عنوان مجازات در نظر گرفته و دزدی که کتک خورده و یا آسیبی به او رسیده می تواند شکایت کیفری خود را در این زمینه مطرح کند. هرگاه شخصی به دزد آسیب رسانده و مستقیما او را مورد ضرب و شتم قرار دهد، مجرم شناخته می شود مگر اینکه به نحوی اثبات نماید که قصد دفاع مشروع را داشته است.

البته در نظر داشته باشید که مجازات دزدی پابرجاست و دزد بنابر نوع جرمی که مرتکب شده به مجازات های مربوطه محکوم می گردد. همچنین در شرایطی که آسیب زدن به دزد و ضرب و شتم او منجر به قتل دزد گردد، مجازات قصاص و یا پرداخت دیه به خانواده ی مقتول برای قاتل در نظر گرفته خواهد شد.