سوفیانیوز
سوفیا نیوز: در این مقاله، با مطالبی در مورد اهمیت رشته بهداشت محیط، همچنین تواناییهای لازم برای ورود به این رشته و بازارکار آن آشنا میشوید.
مهندسی بهداشت محیط یکی از علوم کاربردی و شاخهای از مهندسی محیط زیست است بهداشت محیط مسیر ایرانی که تمرکز ویژهای بر روی جنبههای بهداشتی و انسانی محیط زیست دارد.
مطالعه مسائل زیست محیطی مثل آب، فاضلاب، زباله، هوا و کنترل بهداشت مواد غذایی بر عهده این علم است و این رشته قصد دارد تا دانشجویانی تربیت کند که پس از فارغالتحصیلی بتوانند در اجتماعات کوچک قرار بگیرند و بعد از مطالعه و بررسی مشکلات بهداشت منطقه برای رفع مشکلات کاری بکنند، یعنی بتوانند با دادن طرحهایی مفید و عملی برای تأمین آب آشامیدنی سالم کمی و کیفی، دفع صحیح زباله، بهسازی اماکن عمومی، مبارزه با حشرات و ناقلین بیماری، مردم را در رفع این مشکلات راهنمایی کنند و کمک کنند تا اطلاعات و آمارهای لازم در این موارد جمع آوری و طبقهبندی شوند.
کار کارشناس بهداشت محیط انجام آزمایشهای مربوط به آلودگی هوا، آب و فاضلاب، بهداشت پرتوها و سایر آزمایشات لازم در آزمایشگاههای اختصاصی است.
همچنین کسب اطلاعات لازم در مورد انواع مواد دارویی و غذایی غیرمجاز اعلام شده از سوی سازمانهای بین المللی، نظارت بر روند ساخت مواد از نظر فرمول ترکیب و بهداشتی بودن محصول و حذف مواد اولیه غیرمجاز، هماهنگی و اقدام برای تشکیل کمیته بهداشت و کنترل عفونت بیمارستانها، شرکت فعال در آنها و پیگیری مصوبات و بررسی و نظارت بهداشتی بر کلیه مراحل جمع آوری، تفکیک، انتقال، نگهداری موقت و دفع زباله های بیمارستانی میباشد.
امکان ادامه تحصیل در رشته بهداشت محیط تا مقطع دکتری وجود دارد.
وظیفه کنترل وضعیت بهداشتی مراکز به شرکت ها و موسسات خصوصی واگذار میشود. در هر کدام از این شرکتها یک نفر کارشناس بهداشت محیط به عنوان مسئول فنی شرکت حضور داشته و سایر کارکنان شاغل در این زمینه، زیر نظر مسئول فنی فعالیت میکنند. فارغ التحصیلان رشته مهندسی بهداشت محیط (با حداقل مدرک کارشناسی) میتوانند با کسب 70 درصد نمره آزمون مورد تأیید وزارت بهداشت، برای تأسیس این شرکتها اقدام کنند و یا در این نوع شرکتها استخدام شوند.
دانشگاه علوم پزشکی: بیرجند- مشهد- شهید بهشتی - تهران- مازندران - ساری- همدان- تبریز- کاشان- بندرعباس- بابل- قم- البرز - کرج- گلستان - گرگان- ارومیه- شیراز- بم- گناباد- اصفهان- اراک- یزد- نیشابور- اردبیل- خوی- قزوین- گیلان - رشت- بوشهر- ایلام- کردستان - سنندج- لرستان- خرم آباد- کرمانشاه- کرمان- شهرکرد- سبزوار- جندی شاپور اهواز- زنجان- شاهرود- خلخال- ساوه- یاسوج- خراسان شمالی - بجنورد- رفسنجان- ایرانشهر- جیرفت- زابل- آبادان- زاهدان- تربت جام
تعداد کل واحدها: 128 واحد
دروس عمومی: 20 واحد
دروس پایه و اصلی: 33 واحد
دروس اختصاصی اجباری: 54 واحد
دروس اختصاصی اختیاری: 6 واحد
دروس کارآموزی در عرصه: 16 واحد
دانشجوی این رشته باید در درسهای پایه مثل ریاضی، فیزیک، شیمی و زیستشناسی توانمند باشد؛ یعنی برای موفقیت در بهداشت حرفهای باید هم در ریاضی و فیزیک و هم در علوم تجربی پایهای قوی داشته باشد. دانشجوی بهداشت حرفهای باید از نظر جسمی نیز سالم باشد تا بتواند در محیط های صنعتی فعالیت کند.
صنایع کشور میتوانند در فرآیندهای مدیریت انرژی خود که در حال حاضر بدلیل بحث هدفمند شدن یارانهها، از اهمیت زیادی برخوردار شده (و در صورتیکه صنایع به طور جدی به آن توجه ننمایند بیم ورشکستگی آنان میرود.) از کاشناسان مهندسی بهداشت محیط بهره بگیرند. میتوان گفت که کارشناسان بهداشت محیط علاوه بر اینکه تسلط کاملی به مدیریت انرژیهای آب، بخار، هوای فشرده و تا حدی برق دارند و از نحوه استفاده از انرژیهای پاک هم مطلع هستند و طبعاً میتوانند در این خصوص فعالیت نمایند.
مدیریت سیستمهای آبرسانی و شبکههای انتقال و توزیع آب در مناطق شهری و صنعتی و بازیافت مجدد آب در صنایع از طریق کاهش تلفات آب در شبکه های توزیع، سیستمهای تصفیه ، فرآیندهای تولید، سیرکولاسیون آب در سیستمهای خنک کننده و ... همه و همه میتواند توسط کارشناسان بهداشت صورت پذیرد. باید به نحوی عمل شود که چارت بهرهبرداری از تصفیه خانهها اصلاح شده و لزوم بکارگیری کارشناسان بهداشت محیط در مدیریت تصفیه خانهها و همچنین کادر آزمایشگاه آب آن اجرایی گردد.
مدیریت سیستمهای تصفیه فاضلاب در مناطق شهری و صنعتی، نظارت بر باریابی مجدد فاضلابهای تصفیه شده و مدیریت بر نحوه تصفیه فاضلاب. در این مورد هم همانند مورد فوق باید به نحوی عمل شود که چارت بهرهبرداری از تصفیه خانهها فاضلاب اصلاح شده و لزوم بکارگیری کارشناسان بهداشت محیط در مدیریت تصفیه خانهها و همچنین کادر آزمایشگاه فاضلاب آن اجرایی گردد.
اندازهگیری راندمان سوخت مورد استفاده در دیگهای بخار از طریق اندازهگیری آلایندههای خروجی از دودکش و ارائه پیشنهادات اصلاحی جهت افزایش راندمان سوخت و کاهش تلفات سوختهای فسیلی.
شاید به جرأت بتوان گفت که رشته مهندسی بهداشت محیط در شهرداریها از توان بالقوه بسیار بالایی برخوردار است و میتواند در فعالیتهای مدیریت زباله و مواد زائد جامد بازیافت زباله کمپوست به عنوانی رکن جدایی ناپذیر این فعالیتها محسوب گردد.
کسانی که به حوزه آموزش و تحقیقات علاقه دارند میتوانند با داشتن مدارک عالی تحصیلی در حوزه بهداشت محیط، وارد سیستم آموزش عالی کشور شوند و به تدریس و پژوهش بپردازند.