رازهای ذهن برتر، سفری به دنیای عوامل موثر بر هوش

ژنتیک، نقشی اساسی در تعیین هوش انسان دارد. مطالعات نشان داده‌اند که حدود 50 تا 80 درصد از تنوع هوش در افراد، به ژنتیک آنها مربوط می‌شود. ژن‌ها، ساختار و عملکرد مغز را تعیین می‌کنند و می‌توانند بر توانایی‌های شناختی، مانند حافظه، تمرکز، پردازش اطلاعات و سرعت یادگیری تاثیر بگذارند.همچنین دانشمندان در برخی از مطالعات به طور قاطع هیچ ژنی را شناسایی نکرده اند که نقش اصلی در تفاوت هوش داشته باشد. این احتمال وجود دارد که تعداد زیادی از ژن ها درگیر شوند، که هر کدام فقط سهم کمی در هوش فرد دارند، اما این سهم کم را نیز نمی توان نادیده گرفت.

عوامل محیطی نیز در هوش انسان نقش دارند. مطابق پژوهشی که انجام شده است، ژن‌های مسئول حدود 24‌ درصد تغییرات ذهنی است که در خلال چرخه حیات اتفاق می‌افتد و این امر بدین معناست که محیط نیز نقش بزرگی در شکل‌دهی، حفظ هوش، توانایی ذهن ما و رشد ویژگی‌های فردی ایفا می‌کند. بنابراین می‌توان گفت «محیط» دربرگیرنده طیف وسیعی از آثار بر هوش است.این عوامل شامل تغذیه، سلامت، تحصیلات، محرک‌های محیطی و تجارب دوران کودکی می‌شود.

تغذیه مناسب، به ویژه در دوران جنینی و کودکی، برای رشد و تکامل مغز ضروری است. کمبود مواد مغذی، می‌تواند بر هوش و توانایی‌های شناختی کودک تاثیر منفی بگذارد.داشتن تغذیه صحیح در دوران نوجوانی می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر توسعه مغز و در نتیجه هوش داشته باشد.

سلامت جسمی و روانی، به ویژه در دوران کودکی و نوجوانی، برای رشد و تکامل مغز ضروری است. بیماری‌ها، عفونت‌ها و آسیب‌های مغزی می‌توانند بر هوش و توانایی‌های شناختی کودک تاثیر منفی بگذارند.

تحصیلات، فرصتی برای یادگیری و توسعه مهارت‌های شناختی است. آموزش‌های باکیفیت و محرک و همچنین یادگیری مهارت هایی که فرد به آنها علاقه مند است، می‌تواند به افزایش هوش و توانایی‌های شناختی افراد کمک کند.

محرک‌های محیطی مانند زبان، موسیقی، کتاب، اسباب‌بازی و تعاملات اجتماعی، می‌توانند بر رشد و تکامل مغز و هوش کودک تاثیر بگذارند.

علاوه بر عوامل ژنتیکی و محیطی، برخی عوامل دیگر نیز می‌توانند بر هوش انسان تاثیر بگذارند:
خواب: خواب کافی و باکیفیت، برای عملکرد صحیح مغز و هوش ضروری است.
ورزش: ورزش، گردش خون در مغز را افزایش می‌دهد و به رشد و تکامل سلول‌های مغزی کمک می‌کند.
استرس: استرس مزمن، می‌تواند بر عملکرد مغز و هوش تاثیر منفی بگذارد.

گاهی هر دو عامل می تواند بر ذهن انسان تاثیر بگذارند مانند موارد زیر:

1. پلاستیسیته مغز:
   مغز انسان دارای قابلیت پلاستیسیته است، به این معنا که توانایی تطبیق و تغییر با تجربیات و شرایط محیطی را دارد. این تعامل میان ژنتیک و محیط به ویژه در دوران کودکی و نوجوانی قویتر است.

2. اختلالات ژنتیکی و محیط:
   برخی از اختلالات ژنتیکی می‌توانند به طور مستقیم بر هوش تأثیر بگذارند. همچنین، محیط زندگی و نحوه مدیریت اختلالات می‌تواند در تعیین میزان تأثیر آنها بر هوش نقش داشته باشد.

3. تأثیرات زمانی:
   تأثیر ژنتیک و محیط در طول زمان ممکن است تغییراتی داشته باشد. برخی تغییرات در ژنتیک ممکن است در طول زمان اتفاق بیفتد و همچنین تجربیات محیطی ممکن است تا زمانی که فرد بزرگ می‌شود تأثیر گذار باقی بماند.

4. تفاوت‌های فردی:
   هر فرد دارای ترکیب منحصر به فردی از ژنتیک و محیط است. این تفاوت‌ها باعث می‌شوند که هر فرد به نحوی خودشخصیت داشته باشد و در نتیجه تفاوت‌هایی در هوش ایجاد شود.

5. تعیین هوش به وسیله آزمون‌ها:
   آزمون‌های هوش، معمولاً تلاش می‌کنند تا تأثیر ژنتیک و محیط را در یک سیستمی گزارش کنند. این آزمون‌ها ممکن است نشان دهند که هوش یک فرد تا چه حد به عوامل ژنتیکی یا محیطی برمی‌گردد.

در این بخش می خواهیم راز تقویت حافظه را به شما بگوییم که از طریق چند تکنیک به‌دست می‌آید. شما می‌توانید عادت‌هایی را در زندگی خود نهادینه کنید که به شما کمک کنند حافظه خود را هر روز بهبود ببخشید. به چند مورد از این فعالیت‌ها اشاره می‌کنیم.

تلاش برای به خاطر سپردن

شاید فکر کنید چنانچه حافظه شما کم است، تلاش برای به‌خاطر سپردن بیهوده می‌شود. در حقیقت همانطور که کار کشیدن از عضلات بدن، سبب افزایش حجم عضلات و کارایی بهتر آن‌ها می‌شود کار کشیدن از سلول‌های مغزی می‌تواند سبب افزایش عملکرد و بهبود سلامت آن‌ها شود. با تلاش برای به خاطر سپردن موضوعات مختلف به جای تهیه کردن لیست و نوشتن آن ها می‌‌توانید از این راز تقویت حافظه استفاده کنید.

یادگیری مهارت

یاد گرفتن مهارت‌های جدید و و به‌خصوص حرکات ورزشی یا رقص، سبب ایجاد سیناپس‌های ارتباطاتی در مغز می‌شود که در طولانی مدت به بهبود حافظه و افزایش عملکرد مغز کمک می‌کنند. جالب است بدانید افرادی که انواع رقص و حرکات رقص را تمرین می‌کنند بدون انجام کار اضافی می‌‌توانند عملکرد مغز خود را در یادگیری، حافظه و خلاقیت افزایش دهند.

تکرار مهارت جدید

شاید فکر کنید، حافظه با تکرار ارتباطی ندارد و چنانچه کاری را از سر عادت و با تکرار انجام می‌دهید یعنی حافظه ضعیفی دارید؛ اما جالب است بدانید همانطور که در کودکان یادگیری هر مهارت جدید همچون به دست گرفتن قاشق و چنگال و تکرار آن سبب می‌شود این عمل را بهتر انجام داده و همچنین رشد مغزی بیشتری داشته باشند، در افراد بزرگسال نیز انجام یک کار جدید که با تکرار بهبود پیدا می‌کند سبب بهبود حافظه و تقویت عملکرد مغز می‌شود.

ورزش کردن و تغذیه سالم

دو عامل مهم که در سلامت مغز و تقویت حافظه نقش دارند، ورزش کردن و تغذیه سالم است. ورزش کردن سبب افزایش خون‌رسانی در بدن می‌شود و با جذب اکسیژن بیشتر در خون، به تغذیه‌رسانی بهتر سلول‌های عصبی کمک می‌کند. به‌خصوص در انواع ورزش‌های هوازی و انجام ورزش‌هایی که سنگین نیستند؛ می‌توانید نه‌تنها به تناسب اندام خود کمک کنید، بلکه عملکرد مغز خود را بهبود ببخشید. تغذیه سالم نیز یک راز تقویت حافظه است که به کمک آن می‌توانید مواد معدنی و ویتامین‌هایی که مغز برای عملکرد خود نیاز دارد را تامین کرده و از این طریق به سلامت عصبی، افزایش هوش و تقویت حافظه خود کمک کنید. بنابراین تاثیر رژیم غذایی ورزش یعنی سبک زندگی سالم را در تقویت حافظه دست کم نگیرید.