شعر زیبا از شفیعا با صدای دلنواز رشید کاکاوند در حضور سروش صحت/ این شعر رو شاعر برای خودش گفته ولی من باید روزی صدبار با خودم زمزمه کنم/ مبادا نیم جو منت پذیر دوستان گردی+ ویدیو
سوفیانیوز: در این قسمت با ویدیویی از شعرخوانی رشید کاکاوند در برنامه سروش صحت در خدمتتان هستیم. خوشحال میشویم همراه ما باشید.
به گزارش سرویس چندرسانه سوفیانیوز، مرحوم شفیعا در دوره صفویه و سده های 11 و 12ق در شیراز میزیست. با تلاش و کوشش توانست به مدارج عالی ادب فارسی برسد. اشعار او ملاحت و جذابیت خاصی دارد؛ به همین دلیل در شبه قاره و آسیای میانه طرفدارانی در بین نخبگان داشته است. امید است روشندلان عزیز در این دوره با تأسی به او بتوانند سرنوشت مطلوبی برای خودشان رقم زده و به کمالات بلند معنوی و علمی برسند.
از پژوهشگران و اهالی اقلیم فرهنگ و دانش، انتظار هست با پیشنهادات و نقدهای خود دفتر فرهنگ معلولین را یاری رسانند.
محمد نوری
بخش اول: زندگینامه
تولد و نابینایی
آخوند شفیعا اعمی متخلص به «اثر» در روستای «پراشگفت» از توابع کوه مره که در 75 کیلومتری شیراز واقع شده است، چشم به جهان گشود.
پدرش در همان سال¬ها به شیراز مهاجرت نمود و ایشان در شیراز پرورش یافت، او به تماشای جهان با چشمان کودکانه نشسته بود که مریضی آبله اجازه تماشای جهان به وسیله چشم سر را به او نداد.
وی در 9 سالگی بر اثر بیماری آبله هر دو چشم خود را از دست داد ولی دیده جانش چنان باز شد که به ادامه تحصیل پرداخت، شاعری نام¬آور در عصر خود شد.
مهاجرت به اصفهان و لار
اثر در زمان شاه حسین صفوی، آخرین پادشاه از سلسله صفویان، می¬زیست. وی به اصفهان سفر کرده بود، و در زمان حمله افاغنه به ایران، ایشان به روستایی در جنوب شیراز به نام «لار » رفت و در آنجا ساکن شد.
اثر به لحاظ چهره زیبا نبود، بلکه نازیبا نیز بوده است. ولی هنگامی¬که لب به سخن باز می¬کرد چنان استادانه، فصاحت و بلاغت کلام را رعایت می¬کرد و عالی سخن می¬راند که همه اهل مجلس را شیفته کلامش می¬کرد، به طوری که ناخواسته به تحسین وی می¬پرداختند.
ایشان درباره بنایی که سلطان حسین صفوی بنا کرده بود، ماده تاریخی آن را چنین سرود:
آسمان بر آستانش سر فرود آورد و گفت
بارگاه خسروی، تاریخ این عالی بناست
در حروف ابجدی، دو کلمه «بارگاه خسروی»، عدد 1106 است که تاریخ اتمام آن بنا است.
و همچنین در تاریخ فوت علامه محمد باقر مجلسی این شعر را سروده است.
از اثر، تاریخ جستم عقل گفت
قدوه¬ی اهل یقین رفت از میان
به حروف ابجدی «قدوه¬ی اهل یقین رفت از میان» عدد 1110 می¬شود، در صورتی که علامه مجلسی در سال 1111 فوت شده است. وی در این شعر با یک عدد کمتر فوت علامه مجلسی را بیان کرده است.
فوت
اثر شیرازی تا آخر عمر در «لار» ماند و در همانجا فوت نمود. در تاریخ فوتش اختلاف نظر است، ولی آنچه معلوم است، ایشان در سال 1125 زنده بود.
بعضی تاریخ فوت ایشان را 1113 نوشته¬اند، بعضی 1121 ذکر کرده¬اند ، صدیق فوت وی را بعد از 1120 دانست .
امّا آنچه به واقعیت نزدیک¬تر است، این است که وی در حمله افاغنه به ایران که در سال 1125، در زمان سلطان حسین صفوی بود، زنده بوده و به «لار» رفت و در آنجا تا پایان عمر ماند.
پس ایشان سال 1125 زنده بود و بعد از آن فوت شده است، و ما تاریخ دقیق فوت ایشان را نیافته¬ایم.
دیوان و نمونه اشعار
دیوان اشعار ایشان دارای 1800 بیت شعر است. نسخه¬ای از این دیوان در کتابخانه مجلس شورا و نسخه¬ای در کتابخانه موزه انگلستان وجود دارد.
شعرهایش ساده و روان است، و غزلیاتش بیشتر متضمن نکات عرفانی و اجتماعی است..
ز بهر شکر تنهائی بمردم آشنایی کن
درآور بزم الفت یاد ایام جدائی کن
مبادا نیم جو منت¬پذیر دوستان گردی
خدا ناکرده هرجا احتیاج افتد گدائی کن
بقدر دردمندی با تو باشد ربطشان چسبان
اگر باور نداری خویشتن را مومیائی کن
بهر کاری که رو داد امتحان دوستان کردی
اثر عبرت اگر نگرفته¬ای باز آشنائی کن
***
عیش مرا در جهان هیچ سرانجام نیست
باده بصد خوندل گر برسد جام نیست
حرمت پیرمغان بر همه کس لازم است
سر زده داخل مشو، میکده حمام نیست
نعمت مخصوص را مرتبه دیگر است
دوزخیان را بگو، قهر خدا عام نیست
ای که طمع کرده است بسته دنیا ترا
تن به مشقت مده دانه در این دام نیست
بیتو نشد روزیم وقت خوشی در جهان
صبح غریب ترا پای کم از شام نیست
پیش خدا کی کند عرض تمنی اثر
جود کرم¬پیشه را حاجت ابرام نیست
اگر شعری زیبا را از بر دارید و خاطرهای شیرین با آن همراه است، خوشحال میشویم دیدگاه و تجربهتان را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.