(ویدئو) فرش پازیریک؛ پلی بین شرق و غرب و شاهدی بر تبادل فرهنگی در دوران باستان/گنجینه‌ای که مرزهای جغرافیایی را درنوردید و به نمادی جهانی تبدیل شد

به گزارش پایگاه خبری سوفیانیوز، فرش پازیریک که در سال 1949 از دره پازیریک در روسیه و از مقبره‌ای یخ‌زده متعلق به یکی از فرمانروایان یا اشراف سکایی کشف شد، یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی و هنری جهان به شمار می‌آید. این فرش که اکنون در موزه ارمیتاژ شهر سنت پترزبورگ نگهداری می‌شود، به دلیل قدمت و ارزش هنری‌اش مورد توجه بسیاری از باستان‌شناسان و پژوهشگران است. نقوش پیچیده و ظریفی که بر روی این فرش دیده می‌شود، باعث شده تا بحث‌های متعددی درباره محل بافت و تاریخچه آن شکل بگیرد.

نظریه‌های متعددی در رابطه با محل بافت فرش پازیریک ارائه شده است. برخی پژوهشگران این فرش را به مادها و پارس‌ها نسبت می‌دهند و معتقدند که این اثر هنری نشانه‌ای از تمدن‌های باستانی ایرانی است. جنی هاسکو، پژوهشگری که در زمینه فرش تحقیق کرده، درباره محل دقیق بافت فرش تردید دارد. او از یک سو به شباهت نقوش این فرش با دیگر اشیای به دست آمده از همان منطقه اشاره می‌کند و احتمال می‌دهد که محل بافت همان محل کشف باشد. اما از سوی دیگر به دلیل وجود عناصر هخامنشی در این اثر، احتمال می‌دهد که این فرش در منطقه‌ای غربی‌تر و نزدیک‌تر به تمدن‌های ایرانی بافته شده باشد.

از سوی دیگر، نظرات متفاوتی نیز درباره اینکه چه گروهی این فرش را بافته‌اند، وجود دارد. جیمز اوپی، کارشناس برجسته فرش، این اثر را کار عشایر سکایی دانسته است. اما سیروس پرهام، در مخالفت با این نظر، اظهار داشته که بافت چنین فرش پیچیده و کمال‌یافته‌ای در بین عشایر بیابان‌گرد سکایی دشوار به نظر می‌رسد. او معتقد است که چنین آثار هنری با کیفیت و مهارتی بالا، معمولاً در مناطقی نزدیک به مراکز شهری و صنعتی تولید می‌شوند و نه در سرزمین‌های دوردست و یخ‌زده.

با این حال، بسیاری از باستان‌شناسان بر این باورند که فرش پازیریک به دست هنرمندان ایرانی بافته شده و به عنوان هدیه‌ای به یکی از پادشاهان سکایی تقدیم شده است. نقوش هخامنشی و شباهت‌هایی که با سنگ‌نگاره‌های تخت جمشید دیده می‌شود، این فرضیه را تقویت می‌کند که این فرش نتیجه‌ی همکاری هنرمندان ایرانی با فرهنگ‌ها و اقوام دیگر بوده و نمادی از تبادل فرهنگی در آن دوران است.