(ویدئو) «منار جنبان» 700 ساله اصفهان؛ شاهکاری از مهندسی پیچیده و دقیق ایرانی و فیزیک که قرن‌هاست جهان را شگفت‌زده کرده
سوفیانیوز: منار جنبان اصفهان، شاهکار معماری ایلخانی، به خاطر لرزش‌های مرموزش گردشگران و محققان را شگفت‌زده کرده است. این مناره‌ها به طرز عجیبی با یکدیگر هم‌زمان تکان می‌خورند، و راز این پدیده به طراحی هوشمندانه و ویژگی‌های فیزیکی بنا برمی‌گردد.
به گزارش سرویس علم و فناوری پایگاه خبری سوفیانیوز، منارجنبان اصفهان یکی از آثار برجسته معماری دوره ایلخانی در ایران است که به دلیل ویژگی منحصر به فردش، سال‌هاست گردشگران و محققان را به خود جذب کرده است. این بنا که در واقع یک آرامگاه است، دو مناره دارد که با تکان دادن یکی از آنها، مناره دیگر نیز به لرزه در می‌آید. لرزش مناره‌ها به شکلی است که حتی دیوارهای ساختمان نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرند. این پدیده باعث شده که بسیاری از مردم از منارجنبان به عنوان یک شاهکار مهندسی یاد کنند و به دنبال دلیل این حرکت باشند.
علت اصلی این لرزش‌ها به پدیده‌ای به نام تشدید (رزونانس) برمی‌گردد. معماران دوره ایلخانی با توجه به این ویژگی فیزیکی، ساختار منارجنبان را به گونه‌ای طراحی کرده‌اند که با لرزش یکی از مناره‌ها، دیگری نیز هماهنگ با آن به حرکت درآید. در این اثر معماری، ساختار ساختمان به گونه‌ای طراحی شده که مناره‌ها به هم متصل و دارای یک فرکانس طبیعی مشترک هستند. وقتی یک مناره تکان می‌خورد، انرژی به ساختمان منتقل شده و به مناره دیگر نیز منتقل می‌شود و به همین دلیل شاهد این لرزش هماهنگ هستیم.
مواد و ساختار بنا نیز در ایجاد این پدیده نقش دارند. منارجنبان از مصالح سنتی مانند خشت، گل و گچ ساخته شده است که خاصیت ارتجاعی دارند و قادرند انرژی جنبشی را به شکل امواج منتقل کنند. این ویژگی باعث می‌شود که تکان دادن یکی از مناره‌ها، به دیگر بخش‌های ساختمان نیز منتقل شده و لرزش هماهنگی به وجود آید. در معماری مدرن، برای جلوگیری از چنین پدیده‌هایی، تدابیری همچون استفاده از مصالح سخت‌تر و جداکننده‌های لرزه‌ای به کار گرفته می‌شود.
علاوه بر این، طراحی خاص مناره‌ها با ارتفاع و وزن متناسب، و پیوندهای ساختاری دقیق نیز از عوامل مهم دیگری است که باعث این لرزش‌های هماهنگ می‌شود. معماری دوره ایلخانی در طراحی این بنا به‌خوبی اصول پایداری را رعایت کرده و با استفاده از قوانین فیزیک، اثری خلق کرده که هنوز هم پس از سال‌ها شگفتی‌آور است. این ویژگی‌ها منارجنبان را به نمادی از دانش و هنر مهندسی در معماری سنتی ایران تبدیل کرده است.
