سوفیانیوز
سوفیانیوز: پروفسور نیما ارکانی حامد دانشمند آمریکایی کانادایی، با پدر و مادری ایرانی است. وی در لیست افتخاراتش جایزه فیزیک بنیادی و سی و دومین نابغۀ زنده دنیا را دارد.
نام : نیما
نام خانوادگی : ارکانی حامد
تاریخ تولد : 5 آوریل 1972
تحصیلات : دکتری فیزیک
محل تولد: هیوستون، تگزاس
محل زندگی: کانادا
ملیت: آمرکایی- ایرانی تبار
پیشه: استاد دانشگاه هاروارد، مؤسسه مطالعات پیشرفته، دانشگاه کرنل
همسر: اطلاعاتی در دست نیست
فرزندان: اطلاعاتی در دست نیست
نیما ارکانی حامد متولد 1972 میلادی در هیوستون و فیزیکدان آمریکایی-کانادایی در زمینه فیزیک ذره‌ای و نظریه ریسمان کاربردی است پدر او جعفرقلی ارکانی حامد که خود نیز فیزیکدان اهل ایران (تبریز) و دانش آموختهٔ مؤسسه فناوری ماساچوست در سال 1969 بوده، و بورسیه دولت ایران در حال حاضر استاد بازنشسته دانشگاه مک گیل کانادا در رشته ژئوفیزیک است.
و در حال حاضر استاد تمام وقت مؤسسه مطالعات پیشرفته است. وی در سال 2016 ارکانی-حامد دعوت چین را برای اداره کردن مرکز فیزیک انرژی بالای آینده پذیرفت. این مرکز قرار است بزرگترین شتاب دهنده ذرات جهان را بسازد.
خانواده نیما ارکانی حامد به کانادا مهاجرت کردند و او در آنجا دبیرستان را تمام کرد و برای تحصیل کارشناسی وارد دانشگاه تورنتو شد. نیما از دانشگاه تورنتو با نشان عالی در رشته‌های ریاضی و فیزیک فار‌غ‌التحصیل شد و سپس به دانشگاه کالیفرنیا برکلی رفت و تحصیلات خود را زیر نظر لاورنس هال دنبال کرد. نیما ارکانی حامد از 14 سالگی در نظریه و قوانین نیوتون تحقیق کرده است. او دکترای خود را در سال 1997 دریافت کرد و به بخش SLAC در دانشگاه استانفورد به منظور ادامه تحصیل در پست دکتری رفت. در سال 2001 در دانشگاه پرآوازهٔ هاروارد، با هاوارد گئورگی و آندرو کهن به کار عملی به روی ذرات فوق العاده ریز پرداخت. تئوری HIGGS نتیجهٔ کشفیات او در این عرصه است. از سال 2002 تا 2008 او استاد ارشد دانشگاه هاروارد بوده است.
نیما ارکانی حامد این نابغه ایرانی "سی و دومین" نفر در لیست صد نابغه زنده دنیا است و از 14 سالگی در نظریه و قوانین نیوتون تحقیق کرده است. وی در حال حاضر استاد دانشگاه هاروارد و دارای کرسی استادی در دانشگاه پرینستون است. این کرسی از سال 1933 تا 1955 در انحصار آلبرت انیشتین بوده است و پس از اعلام نظریه عملکرد جهان ارکانی، از او دعوت شده که در طرح تونل شتاب دهنده سوئیس (LHC) که با هزینه بالغ بر 5 میلیارد دلار ساخته شده، رهبری آزمایش‌ها را بر عهده داشته باشد. او دکترای خود را در سال 1997 دریافت کرد و به بخش SLAC در دانشگاه استانفورد به منظور ادامه تحصیل در پست دکتری رفت.
در حال حاضر چین از این نابغه ایرانی برای پیشبرد پروژه شتابدهنده خود دعوت به عمل آورده است. چین به طور رسمی اعلام کرده که فاز نخست ساخت این پروژه عظیم را در سال 2020 آغاز خواهد کرد. آنچه که در چین ساخته خواهد شد دو برابر شتاب دهنده LHC اروپا و 7 برابر قدرتمندتر از آن خواهد بود.
هم اکنون شتاب دهنده LHC سرن در اروپا بزرگترین ماشین واحد در دنیا محسوب می شود که شامل تونل بزرگی به درازای 27 کیلومتر می شود. اما تونل برخورد دهنده پوزیترون الکترون چرخشی مدور (CEPC) چین بین 50 تا 100 کیلومتر درازا خواهد داشت و این یعنی مساحتی به بزرگی منطقه ای که منهتن آمریکا را شامل خواهد شد.
گفته می شود شهر Qinhuangdao در شمال چین و در ابتدای دیوار بزرگ این کشور مکان احتمالی ساخت این پروژه عظیم زیرزمینی خواهد بود.
این مجموعه عظیم در دو بخش ساخته می‌شود. بخش نخست شامل مطالعه ذره بوزون هیگز و سرنوشت آن در نتیجه یک برخورد می‌شود. بخش دوم نیز که قرار است کار ساخت آن در سال 2040 شروع شود برخورد دهنده عظیم پروتون – پروتون (SPPC) نام دارد. از حیث فنی می‌توان این بخش را نسخه به روز شده LHC به شمار آورد.
دانشمندان در بخش دوم این پروژه برخوردهای فوق سرعتی پرتون‌ها را مورد مطالعه قرار می‌دهند. آنها امیدوارند که در خلال بررسی‌های این بخش از پروژه برخورد دهنده ذرات چین، احتمال کشف ذرات جدید را مورد بررسی قرار دهند.
همچنین این امیدواری وجود دارد که پاسخ‌هایی برای معماهایی نظیر ماده تاریک، انفجار بزرگ (Big Bang) و سیاه چاله‌ها ارائه شود.
پروفسور ارکانی حامد درخصوص این پروژه می‌گوید: بدون شک چین در آینده پیشگام تمام کشورهای جهان در این عرصه خواهد بود.
حضور این فیزیکدان ایرانی الاصل در چنین پروژه عظیمی برای چین یک اعتبار بزرگ محسوب می‌شود و در حالی که مقامات عالی رتبه این کشور از فیزیکدانان و دانشمندان شناخته شده جهان در حوزه فیزیک دعوت به همکاری در این پروژه کرده‌اند اما همکاری ارکانی حامد ارزشی متفاوت برای آنها دارد.
وی درخصوص ویژگی‌های این پروژه می‌گوید: یک شهر دایره‌ای شکل منحصربفرد را تصور کنید که در این پروژه شکل می‌گیرد و پیشگامان فیزیک ذرات از سراسر جهان در آن حضور پیدا می‌کنند. در این شهر شرکت‌های فعال در زمینه فناوری‌های نوین فرصتی ایده آل برای توسعه تحقیقات خود خواهند داشت.
بسیاری بر این باورند که پروفسور نیما ارکانی حامد که به عنوان سی و دومین نفر در فهرست 100 نابغه زنده دنیا نیز شناخته می‌شود انیشتین زمان است.
او در سال 2012 به دلیل کار بر روی هیگز کوچک موفق به دریافت جایزه فیزیک بنیادی از یوری میلنر میلیاردر روس ساکن آمریکا شد.
وی همچنین سی و دومین نفر در لیست صد نابغهٔ زندهٔ دنیا است.
نیما ارکانی حامد در سال 2005 برندهٔ جایزهٔ PHI BETA KAPPA از دانشگاه هاروارد برای تعلیمات عالی خود گردید.
