سوفیانیوز
سوفیانیوز: کتاب گویا یا کتاب صوتی، متن کتابی است که توسط یک یا چند گوینده خوانده و به صورت ضبط شده درمیآید. آن میتواند به صورت نمایشنامه اجرا شود یا ممکن است با موسیقی یا جلوههای صوتی همراه باشد. در این ویدیو کتاب صوتی "کلیدر" را میبینید.
به گزارش پایگاه خبری سوفیانیوز، کلیدر اثر محمود دولتآبادی ماجرای زندگی خانوادهای کرد است که در شهر نیشابور زندگی میکنند. داستان این رمان که بلندترین اثر این نویسندهی نامآشنای ایرانی است، تحت تاثیر فضای سیاسی ملتهب کشور در سالهای پس از جنگ جهانی دوم در بین سالهای 1325 تا 1327 شمسی روی میدهد. کلیدر در واقع نام روستا و کوهی در شمال شرقی ایران است. این کتاب بر اساس حوادث واقعی به رشته تحریر درآمده است. حوادثی واقعی که شخصیت اصلی آنها گلمحمد است، قهرمانی ماجراجو که سراسر کودکی دولتآبادی پر بوده است از مرثیهها و داستانهایی در مدح و ثنای او. گلمحمد قهرمانی از خطهی خراسان است که هنگامی که دولتآبادی پنج یا شش ساله بوده، تیرباران شده است.
داستان کتاب دربارهی گلمحمد و یارانش است که به جنگ با اربابها و خانها برخاستهاند که از دهقانان، چادرنشینان و عشایر سواستفاده میکند. گلمحمد در شمایل رابین هود ظاهر میشود و کمکم مردم از او به عنوان قهرمان خود یاد میکنند. اما او که به عنوان یکی از اعضای حزب توده فعالیت میکند به جایی میرسد که سردرگم شده و دچار تشویش درونی میشود و احساس میکند پایان کارش نزدیک است. با تلاش یکی از اعضای حزب توده برای ترور محمدرضا شاه همین اتفاق نیز میافتد و کتاب با تیرباران شدن گلمحمد و خانواده و یارانش به پایان میرسد.
کلیدر رمانی به سبک رئالیسم است، زبان گفتگوها بین شخصیتها طبیعی اما زبان توصیفها و وصفها نزدیک به شعر است و نثر کتاب در آنها لحنی غزلوار دارد. اگرچه هستهی اصلی این رمان سرگذشت گلمحمد است و پیرنگ داستان ساده مینماید، ماجراهای رمان در فضایی بسیار پرشاخوبرگتر رخ میدهد. نزدیک به 100 شخصیت مختلف در بستری از رویدادهای اجتماعی و اقتصادی، وقایع کتاب را در محیطهای گوناگونی همچون شهر و روستا پیش میبرند.
همچنان که از اغلب آثار دولتآبادی برمیآید، درونمایهی کلیدر نیز مبارزه قشر ضعیف و ستمدیدهی جامعه علیه ظلم و تلاش برای رسیدن به عدالت است. دولتآبادی در داستانهای کوتاه و رمانهایش اوضاع و احوال طبقات ستمدیده، بهویژه دهقانان و کارگران روستایی را به تصویر میکشد که رمان کلیدر نیز یکی از آنهاست.