سوفیانیوز
شکلات تلخ، خوراکی محبوب که هم طرفداران زیادی دارد و هم بحثهای زیادی راجع به آن وجود دارد. در این مطلب از سوفیانیوز، به بررسی فواید و مضرات این خوراکی محبوب میپردازیم.
بیشتر مردم در سراسر جهان طرفدار شکلات هستند و سالانه حجم بالایی از این خوراکی خوشمزه را مصرف میکنند. شکلات انواع گوناگونی دارد و میتواند هر سلیقهای را به خود جلب کند. از شکلات تلخ گرفته تا شکلات شیری و سفید، امروزه انواع شکلاتها به شکلهای گوناگونی پیدا میشوند و بخش بزرگی از رژیم غذایی مردم به شمار میروند.
با توجه به مصرف بالای شکلات، شما باید تلاش کنید بهترین و سالمترین شکلات را انتخاب و مصرف کنید. خیلیها بر این باورند که شکلات تلخ به این دلیل که قند کمتری دارد گزینهی سالمتری است. جدا از بحث سالمتر بودن، مزهی ویژهی شکلات تلخ هم باعث میشود خیلیها به سراغ آن بروند و آن را به شکلاتهای شیرین ترجیح دهند.
شکلات تلخ بسته به حجم مواد تشکیلدهنده و روند تولید میتواند انواع گوناگونی داشته باشد که در ادامه میبینید:
این خالصترین نوع شکلات تلخ است که 85 تا 100 درصد دانههای کاکائوی تلخ دارد. خیلی از مردم ممکن است نتوانند این شکلات را بخورند. شرکتهای زیادی هم از آن برای تولید کیکهای مختلف استفاده میکنند.
این شکلات دارای 65 تا 80 درصد دانهی کاکائو و تا کموبیش 33 درصد شکر است. از آنجایی که این شکلات تلخی کمتری دارد و در عین حال درصد کاکائوی آن بالا است خیلیها آن را مصرف میکنند.
این شکلات طعم شیرینتری دارد و مواد تشکیلدهندهی آن کموبیش 35 تا 60 درصد کاکائو و تا 50 درصد شکر است.
داچینگ یک فرآیند تولید شکلات است که نخستین بار به دست یک شرکت هلندی اجرا شد. در این فرآیند شیمیایی شکلات رنگ طبیعی و طعم تلخ خود را از دست میدهد. اگرچه این شکلات ممکن است طعم و ظاهر خوبی داشته باشد ولی بیشتر مواد مغذی و فواید خود را در فرآیند تولید از دست میدهد. بنابراین، بسیاری از فواید شکلات تلخ خالص را ندارد.
یکی از بهترین فواید مصرف شکلات تلخ توانایی این خوراکی در مبارزه با رادیکالهای آزاد و بیماریزا است. رادیکالهای آزاد ترکیبات مضری هستند که در فرآیندهای سلولی بدن به وجود میآیند و میتوانند منجر به التهاب و ابتلا به بیماریهای مزمن شوند.
شکلات تلخ دارای آنتیاکسیدانهای گوناگونی است که میتوانند این رادیکالها را خنثی کرده و از بدن در برابر آسیب و بیماریهای گوناگون محافظت کنند. هرچه شکلات تلخ با درصد و کیفیت بالاتر مصرف کنید میتوانید آنتیاکسیدانهای بیشتری جذب کنید و جلوی عوامل بیماریزا را بگیرید.
پژوهشگران بر این باورند که مصرف شکلات تلخ ممکن است به کاهش ابتلا به سرطان هم کمک کند. پژوهشها نشان میدهند آنتیاکسیدانهای موجود در شکلات میتوانند بهویژه خطر ابتلا به سرطان رودهی بزرگ را کاهش دهند. جدا از این، مطالعات دیگری هم ادعا دارند تأثیر شکلات روی کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو در بدن منجر به جلوگیری از رشد سلولهای سرطانی میشود و به محافظت از بدن در برابر سرطان رودهی بزرگ کمک میکند.
فلاونول یکی از ترکیبات موجود در شکلات تلخ است که فواید زیادی برای کاهش فشار خون، بهبود جریان خون به قلب و مغز، تنظیم قند خون و همچنین حفظ سلامت قلب و عروق دارد. جدا از این، فلاونول به جلوگیری از لخته شدن پلاکتهای خون کمک میکند و خطر سکته را کاهش میدهد.
مصرف شکلاتهای غنی از فلاونول از جمله شکلات تلخ سلامت کلی قلب شما را بهبود میبخشد و جلوی ابتلا به بیماریهای قلبی و مرگومیر را میگیرد.
کرهی کاکائو که در شکلات تلخ پیدا میشود سرشار از چربیهای سالم و پلیفنل است. این ترکیبات مفید بهعنوان آنتیاکسیدان در بدن کار میکنند و منجر به کاهش التهاب، تجزیهی چربی و بهبود سطح کلسترول میشوند.
کلسترول یک جزء ساختاری ضروری از هر سلول در بدن به شمار میرود. کلسترول دو نوع خوب (HDL) و بد (LDL) دارد. کلسترول خوب به انتقال کلسترول به کبد و دفع آن کمک میکند. ولی کلسترول بد باعث میشود کلسترول به شریانها و سرخرگها برود و پس از انباشته شدن منجر به بیماری سختاک سرخرگها شود. پژوهشها نشان میدهند شکلات تلخ میتواند کلسترول بد را کاهش دهد و سطح کلسترول کلی بدن را هم بهبود ببخشد.
برخی پژوهشها نشان میدهند شکلاتهای سرشار از فلاونول میتوانند جریان خون را به مغز افزایش دهند و به درمان بیماریهای شناختی و ذهنی مانند آلزایمر و پارکینسون کمک کنند.
پژوهشهای دیگری هم بر این باورند مصرف خوردنیهای دارای این ماده از جمله شکلات تلخ، چای، پرتقال، کلم بروکلی، زیتون، انواع توتها و بریها، گوجهفرنگی و بسیاری از میوهها و سبزیجات با عملکرد بهتر مغز و بهبود فعالیتهای ذهنی و شناختی همراه است.
چندین پژوهش نشان میدهند افزودن شکلات تلخ به رژیم غذایی شما میتواند سطح فشار خونتان را پایین بیاورد و از قلب در برابر بیماریها و سکتهی قلبی محافظت کند.
جدا از این، شکلات تلخ میتواند روی سطح قند خون هم تأثیر بگذارد و آن را تنظیم کند. همهی اینها باعث میشوند سلامت خود را حفظ کنید و از بیماریهای گوناگون در امان بمانید.
همانگونه که گفتیم شکلات تلخ دارای میزان بالایی از آنتیاکسیدانها است. پژوهشگران با انجام آزمایشهای متعدد نتیجه گرفتهاند که میزان آنتیاکسیدان موجود در پودر کاکائو بسیار بیشتر از پودر میوههای گوناگون است. به طور کلی، شکلات تلخ در مقایسه با بیشتر میوهها و آبمیوهها، بهجز انار و آب انار، دارای آنتیاکسیدان بیشتری است و به همین دلیل سلامت بدن را حفظ میکند و احتمال ابتلا به بیماریهای مختلف را کاهش میدهد.
اگرچه همچنان به پژوهشهای بیشتری برای تأیید قطعی این فایده نیاز است، ولی در یک مطالعه دیده شد افرادی که شکلات تلخ مصرف کرده بودند توانستند بینایی خود را تقویت کنند. با وجود این، باید مطالعات دیگری دربارهی چگونگی تأثیر شکلات تلخ و مواد تشکیلدهندهی آن روی بینایی و تقویت آن در درازمدت انجام بگیرد.
یکی از مهمترین مواد موجود در شکلات تلخ فلاونول است که میتواند سلامت پوست را بهبود ببخشد و از آن در برابر نور خورشید محافظت کند. پژوهشها هم این را تأیید کرده و نشان دادهاند مصرف شکلاتهای تلخ سرشار از فلاونول میتواند آسیبهای ناشی از اشعهی ماورای بنفش را کاهش دهد.
جدا از این، پژوهشهای دیگری هم ادعا دارند مصرف این خوراکی میتواند زبری پوست را کاهش داده و آبرسانی به آن را افزایش دهد. همچنین جریان خون را به پوست بهبود میبخشد و سلامت آن را حفظ میکند. بهبود جریان خون به پوست سر هم روی رشد موها و سلامت آنها تأثیر میگذارد و جلوی عفونت پوست سر و ریزش مو را میگیرد.
اگرچه همچنان به پژوهشهای بیشتری نیاز است، ولی کاکائو میتواند کارکرد سیستم ایمنی بدن را تنظیم کند. پژوهشهایی که روی موشها آزمایش کردهاند نشان میدهند مصرف کاکائو به بهبود کارکرد سیستم ایمنی کمک میکند.
شکلات مواد معدنی گوناگونی از جمله پتاسیم، منیزیم و آهن را دارا است. شما با مصرف روزانهی شکلات تلخ میتوانید آهن کافی دریافت کنید و جلوی کمبود آهن و کمخونی بدن را بگیرید.
خوردن یک تکه شکلات خوشمزه میتواند استرس را کاهش دهد و منجر به ترشح اندورفین شود. این هورمون روی احساس شادی تأثیر میگذارد و نشانههای افسردگی را کاهش میدهد.
همچنین کافئین و سایر مواد موجود در شکلات تلخ هم روی کاهش افسردگی و بیحالی تأثیر میگذارند. به طور کلی، مصرف این خوراکی لذتبخش است و با تقویت روحیهی شما منجر به بهبود خلقوخو میشود.
شکلات تلخ با پیشگیری از ابتلا به بیمارییهای مانند پرهاکلامپسی، کاهش فشار روی ماهیچهها، تقویت سیستم ایمنی و ایجاد احساس آرامش به حفظ سلامت زنان باردار کمک میکند.
البته باید به مصرف خود دقت داشته باشید و زیادهروی نکنید. این فایدهی شکلات تلخ تنها در مقادیر کم ممکن است. زیادهروی در خوردن شکلات تلخ در بارداری میتواند باعث زایمان زودرس، سقط جنین یا کاهش وزن نوزاد شود.
ترکیبات ضدالتهابی موجود در شکلات تلخ منجر به کاهش التهاب روده و بافتهای قلب میشوند. جدا از این، برخی مواد موجود در کاکائو هم میتوانند سرفه و نشانههای آسم را کاهش دهند.
شکلات تلخ به شیوههای گوناگونی روی کاهش وزن تأثیر میگذارد. شما با مصرف متعادل شکلات تلخ میتوانید چربیسوزی را افزایش دهید و وزن خود را مدیریت کنید. البته فراموش نکنید این خوراکی کالری بالایی دارد و زیادهروی در مصرف آن شما را با چاقی و افزایش وزن ناخواسته مواجه میکند.
یکی دیگر از خوبیهای شکلات تلخ برای دیابت و مبارزهی آن با این بیماری است. این خوراکی با بهبود مقاومت به انسولین و کنترل قند خون میتواند به کمک بیماران دیابتی نوع 2 بیاید. پژوهشها هم نشان میدهند کسانی که شکلات تلخ میخورند و زیادهروی نمیکنند هم در مقایسه با سایر مردم کمتر در خطر ابتلا به دیابت قرار دارند.
شکلات تلخ سرشار از اسیدهای چرب تکاشباعنشده است که به افزایش سوختوساز بدن کمک میکنند و منجر به کالریسوزی و چربیسوزی میشوند. به طور کلی، شکلات تلخ روی فرآیند تجزیهی چربی تأثیر میگذارد و جذب چربی و کربوهیدرات را هم در بدن کاهش میدهد. این موضوع منجر به آب شدن چربیهای بدن و جلوگیری از انباشته شدن آنها میشود.
چربیهای سالم موجود در شکلات تلخ میتوانند جذب قند را در جریان خون کاهش دهند و به همین دلیل از افزایش ناگهانی انسولین جلوگیری کنند. افزایش انسولین میتواند قند را به طور مستقیم به سلولهای چربی منتقل کند و همچنین جلوی چربیسوزی بدن را بگیرد و احساس گرسنگی را هم در پی داشته باشد. بنابراین، با کاهش انسولین نهتنها میتوانید چربی بسوزانید، بلکه جلوی پرخوری را هم خواهید گرفت.
پژوهشها نشان میدهند شکلات تلخ میتواند میل به غذاهای شور، شیرین یا چرب را کاهش داده و احساس سیری بیشتری به شما بدهد. بسیاری از مردم بر این باورند که مصرف شکلات تلخ 20 دقیقه پیش و 5 دقیقه پس از غذا منجر به احساس سیری بیشتر میشود و تعداد وعدههای غذایی را در روز کاهش میدهد. شما با مصرف این خوراکی میتوانید بدون آنکه احساس گرسنگی کنید مصرف غذای خود را کاهش دهید و به وزن ایدئالتان دست پیدا کنید.
شکلات تلخ سرشار از منیزیم و برخی ترکیبات ضدالتهابی است. بنابراین، میتواند درد را کاهش دهد، بدن را شاداب کند و انگیزه و انرژی شما را هم افزایش دهد. همهی اینها باعث میشوند حوصلهی بیشتری برای ورزش کردن و کالریسوزی داشته باشید.
زمانی که احساس خستگی و بیحالی نکنید قطعا بهتر و بیشتر ورزش میکنید. هرچه بیشتر ورزش کنید هم بهتر وزن خود را مدیریت میکنید. جدا از این، شکلات تلخ با کاهش دردهای بدن باعث میشود زودتر ریکاوری شده و برای جلسههای ورزشی بعدی آماده شوید.
شکلات تلخ میتواند احساس شادی به شما بدهد و استرس و اضطراب را از شما دور کند. زمانی که احساس سرخوشی داشته باشید هم بهتر میتوانید بخوابید، سطح کلسترول و فشار خون بدنتان پایین میآید، افکار منفی کمتری به سراغتان میآیند و به طور کلی زندگی باکیفیتتری خواهید داشت. این موضوع در کنار تأثیر شکلات تلخ روی کاهش بیماریها میتواند سبک زندگی شما را دگرگون کرده و کمکتان کند بهتر غذا بخورید، ورزش کنید، استراحت داشته باشید و وزن خود را کاهش دهد.
با وجود همهی اینها، فراموش نکنید که هر 100 گرم شکلات تلخ دارای کموبیش 600 کیلوکالری انرژی است. پس پیش از آنکه به سراغ مصرف این خوراکی بروید یادتان باشد زیادهروی نکنید و برنامهی کاهش وزن خود را به هم نریزید. کارشناسان پیشنهاد میکنند در روز بیشتر از 28 گرم شکلات تلخ نباید مصرف کنید. پس حتما این را به خاطر بسپارید و با دید بهتری وزن خود را مدیریت کنید.
کافئین یک مادهی انرژیزا است که فوایدی هم برای سلامتی بدن و کارکرد مغز دارد. ولی زیادهروی در مصرف آن شما را با مشکلات زیر روبهرو میکند.
کافئین میتواند ترشح آدرنالین را افزایش داده و بدن را در وضعیت واکنشی ستیز یا گریز قرار دهد. واکنش ستیز یا گریز یک واکنش فیزیولوژیکی است که جانوران در پاسخ به ادراکاتشان نسبت به موقعیتهای خطرناک، حمله، یا فرار برای نجات خود نشان میدهند.
این وضعیت باعث میشود مضطرب شده و با نشانههایی مانند عصبی شدن، بیقراری، نفس نفس زدن، استرس داشتن و نشانههای مشابه روبهرو شوید.
یکی از بهترین ویژگیهای کافئین این است که میتواند خستگی را از بین ببرد و شما را بیدار نگه دارد. ولی مشکل اینجا است که زیادهروی در مصرف کافئین باعث میشود به بیخوابیهای آسیبزننده دچار شوید و سلامت کلی خود را به خطر بیندازید.
اگر بدن شما نتواند به اندازهی کافی استراحت داشته باشد و خودش را ریکاوری کند با مشکلات و بیماریهای گوناگونی مواجه میشود و کارکرد مناسب خود را از دست میدهد.
اگر تاکنون قهوه خورده باشید بهخوبی میدانید که کافئین چگونه روی فعالیت دستگاه گوارشی و رودهها تأثیر میگذارد. اگر حجم بالایی از این ماده وارد بدن شود ممکن است منجر به شل شدن مدفوع یا اسهال شود و همچنین بیماری بازگشت اسید به مری را در پی داشته باشد. در این وضعیت ماهیچههایی که مانع از حرکت محتویات معده به سوی گلو میشوند شل شده و کارکرد خود را از دست میدهند.
برخی پژوهشها نشان میدهند که زیادهروی در مصرف کافئین میتواند منجر به بیماری رابدومیولیز شود. رابدومیولیز یا واپاشی به تجزیهی ماهیچهها اشاره دارد. در این وضعیت سلولهای ماهیچههای اسکلتی تخریب شده و محتویات آنها به خون وارد میشوند.
شما با کاهش مصرف کافئین میتوانید جلوی این مشکل را بگیرید و تودهی عضلانی بدن خود را حفظ کنید.
مصرف کافئین اعتیادآور است و میتواند به یک عادت همیشگی تبدیل شود. خیلی از کسانی که کافئین مصرف میکنند در صورت نخوردن قهوه و شکلات تلخ و… ممکن است احساس بیحالی کنند و با وابستگی روانی یا جسمی به این ماده روبهرو شوند.
این اعتیاد میتواند زیادهروی در مصرف کافئین را به دنبال داشته باشد و از جنبههای گوناگون روی سلامتی تأثیر منفی بگذارد.
به طور کلی، به نظر نمیرسد کافئین منجر به افزایش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی یا سکته در بیشتر افراد شود، ولی در چندین پژوهش دیده شد به دلیل تحریک کردن سیستم عصبی میتواند فشار خون را افزایش دهد. فشار خون بالا هم به مرور عاملی خطرناک برای سکته و ابتلا به بیماریهای قلبی میشود.
البته تأثیر کافئین روی فشار خون موقتی است و شما با میانهروی در مصرف کافئین میتوانید جلوی این مشکل را بگیرید.
درست مانند فشار خون، کافئین روی افزایش ضربان قلب هم تأثیر میگذارد. این مادهی غذایی تحریککننده است و باعث تپش قلب میشود. همچنین میتواند ریتم ضربان قلب را دگرگون کند.
البته این تأثیر در هر فرد ممکن است متفاوت باشد. اگر پس از مصرف کافئین متوجه تغییر در ریتم و سرعت ضربان قلب خود شدید باید مصرف این ماده را کاهش دهید.
قهوه، چای و سایر خوراکیهایی که کافئین دارند، از جمله شکلات تلخ، میتوانند سطح انرژی را افزایش دهند. با وجود این، زمانی که کافئین از بدن خارج میشود تأثیر آن بهکلی از بین میرود و بدن حسابی خسته میشود. همچنین اگر به این ماده عادت کنید هم به احتمال زیاد با اثر شادابی آن روبهرو نخواهید شد و در عوض خستگی به سراغتان خواهد آمد.
شما باید در مصرف کافئین تعادل را برقرار کنید و مثلا به جای آنکه حجم بالایی را در ابتدای روز بخورید، این مقدار را در طول روز تقسیم و مصرف کنید تا با اثر انرژیبخشی آن مواجه شوید. البته حواستان باشد در نیمهی دوم روز کافئین نخورید تا خوابتان را به هم نریزید.
با وجود ضررهای کافئین برای سلامتی باید به این موضوع دقت داشته باشید که شکلات تلخ بهنسبت دارای حجم کمی از کافئین است و برای آنکه کافئین موجود در آن به سلامتی شما آسیب بزند باید حجم بالایی از این خوراکی را بخورید. همچنین هرچه شکلات تلختر باشد، کافئین آن هم بیشتر است. بنابراین، اگرچه کافئینِ شکلات تلخ هم ضرر دارد، ولی مشکل اصلی این مادهی غذایی کالری بالای آن و ضررهایی است که بالاتر فهرست کردیم.
یافتههای زیادی وجود دارند که نشان میدهند مصرف شکلات تلخ برای سلامتی، بهویژه سلامت قلب و عروق مفید است. این خوراکی میتواند خطر ابتلا به بسیاری از بیماریها را کاهش داده و همچنین کیفیت زندگی شما را افزایش دهد.
ولی نکتهی اصلی میانهروی در مصرف آن است. کافئین و کالری بالای شکلات تلخ باعث میشود زیادهروی در مصرف این خوراکی به سلامتی شما آسیب بزند و جانتان را به خطر بیندازد.
بنابراین، به نکاتی که گفتیم دقت داشته باشید و مصرف شکلات تلخ خود را تا جای ممکن کاهش دهید. بهتر است روزانه کموبیش 20 تا 30 گرم شکلات تلخ مصرف کنید و به سراغ محصولاتی بروید که کاکائوی 70 درصد به بالا دارند. هرچه درصد کاکائو بیشتر باشد، فواید آن هم بیشتر و ضررهایش کمتر خواهند بود.