(عکس) نگاهی به لحظه کشف باشکوه نگهبان تخت جمشید؛ این غول سنگی زیر پای کاخ داریوش چه می‌کرد؟ (تصویر دیده نشده از سال 1310)

به گزارش سرویس چندرسانه‌ای پایگاه خبری سوفیانیوز، در عمق کاوش‌های پرماجرا و پر رمز و راز تخت جمشید در سال 1310 خورشیدی، باستان‌شناسان و کارگران ایرانی و خارجی که تحت سرپرستی «ارنست هرتسفلد» از مؤسسه شرقی دانشگاه شیکاگو مشغول به کار بودند، به یکی از حیرت‌انگیزترین کشف‌های تاریخ ایران دست یافتند. در آن سال‌ها، محوطه باستانی پارسه (تخت جمشید) پس از قرن‌ها مدفون بودن زیر آوار، گرد و غبار و خاک، آهسته آهسته اسرار خود را آشکار می‌کرد.

تصویر فوق، سندی کمیاب و نفس‌گیر از همان لحظات تاریخی است؛ بیرون کشیدن تندیس «شیردال» (Griffin) غول‌پیکر هخامنشی از دل خاکی که بیش از 23 قرن آن را در آغوش گرفته بود. شیردال، موجودی افسانه‌ای با سر عقاب و بدن شیر است که در اسطوره‌های ایرانی نماد قدرت، نگهبانی و اتصال به عالم بالاست. این موجودات شگفت‌انگیز که در سرستون‌های اصلی بناهایی چون آپادانا به کار رفته بودند، وظیفه حفاظت از کاخ و شکوه شاهی را بر عهده داشتند.

مجسمه‌ای که در عکس مشاهده می‌شود، با عظمت و شکوهی که حتی در میان انبوه خاک و کاوشگران نیز نمایان است، بیانگر نبوغ هنری دوران داریوش و خشایارشا است. چهره‌های خسته اما شادمان کارگرانی که در عمق گودال ایستاده‌اند و ناظرانی که از لبه خاکریز به پایین می‌نگرند، حس لحظه‌ای را منتقل می‌کند که «گذشته» به یکباره از دل «زمین» سر بر می‌آورد و تاریخ برای لحظه‌ای در برابر چشمان شاهدان، جان دوباره می‌گیرد.

این کشف نه تنها بُعد جدیدی از معماری و هنر هخامنشی را آشکار کرد، بلکه آغازگر فصل جدیدی از کاوش‌های علمی در تخت جمشید شد و نام ایران را بار دیگر به عنوان مهد تمدن‌های باستانی در جهان مطرح ساخت. شیردال، که گویی در انتظار لحظه رستاخیز خود مانده بود، امروز به عنوان یکی از نمادهای ماندگار هنر ایران باستان، همچنان در موزه و محوطه تخت جمشید، رازهای خاموش خود را در گوش تاریخ زمزمه می‌کند.