(ویدئو) تخت جمشید یا پارسه؟ استاد عبدالمجید ارفعی اسرار نام‌گذاری این شاهکار باستانی را تحلیل می‌کند

به گزارش پایگاه خبری سوفیانیوز، تخت جمشید، یکی از برجسته‌ترین بناهای باستانی ایران، در زمان ساخت خود با نام «پارسَه» شناخته می‌شد که به معنای «شهر پارسیان» است. این بنا، مرکز سیاسی و فرهنگی امپراتوری هخامنشیان بود و به عنوان نمادی از عظمت و شکوه این امپراتوری تلقی می‌شد.

یونانیان، که با امپراتوری هخامنشیان در تعامل بودند، این شهر را «پرسپولیس» نامیدند. این واژه از واژهٔ یونانی "Περσέπολις" به معنای «شهر پارسیان» برگرفته شده است. با گذشت زمان، این نام در میان اروپاییان و سپس در ادبیات جهانی رایج شد.

نام «تخت جمشید» در دوران‌های بعد از حمله اسکندر مقدونی و سپس حمله اعراب به ایران، و در زمانی که هویت اصلی این بنا به تدریج فراموش شده بود، پدید آمد. مردم محلی که از خرابه‌های این شهر عبور می‌کردند، نگاره‌های تخت شاهی کنده‌کاری شده روی سنگ‌ها را مشاهده می‌کردند. از آنجا که قادر به خواندن خط میخی نبودند و با داستان‌های اسطوره‌ای ایران آشنا بودند، این بنا را به جمشید پادشاه اسطوره‌ای ایران نسبت دادند. جمشید در شاهنامه فردوسی به عنوان پادشاهی دادگر و بنیان‌گذار نوروز توصیف شده است که تخت شاهی بزرگی داشت. از این رو، این مکان به نام «تخت جمشید» مشهور شد.

در دوران اسلامی نیز، این مکان جایگاه ویژه‌ای پیدا کرد و با نام‌های «هزار ستون» و «چهل منار» شناخته شد. به دلیل تقدس و اهمیت این مکان، آن را به شخصیت‌های مذهبی مانند سلیمان نبی نیز نسبت می‌دادند.

نام «پرسپولیس» در غرب با نامی شاعرانه و با بازی واژگانی توسط آشیل، چامه‌سرای یونانی سده پنجم پیش از میلاد، با واژه‌ای دیگر در زبان یونانی مرتبط با الهه آتنه، الهه خرد، صنعت و جنگ در یونان باستان، ارتباط پیدا کرد که به معنای «ویران‌کننده شهرها» بود. این تطابق واژگانی، نام پرسپولیس را به عنوان یک اصطلاح نمادین و پراهمیت در ادبیات کلاسیک غربی معرفی کرد.