(ویدیو) نگاهی عمیق به کاخ گلستان جلوهای از شکوه هنر و میراث تاریخی ایران با معماری خیره کننده و صراحی محشر و اصیل
سوفیانیوز: کاخ گلستان یا قصر گلستان نام بخشی از محوطهای تاریخی در تهران است که بعدها با عنوان «ارگ سلطنتی تهران» شناخته میشد.
به گزارش سرویس چندرسانهای پایگاه خبری سوفیانیوز، دیرینگی ارگ سلطنتی تهران را شاید بتوان به 6 ژوئیه 1404 م برابر با 20 ذیالحجه 806 ه.ق و 17 تیر 783 ه. خ؛ زمانی که کلاویخو فرستادهٔ انریکهٔ سوم پادشاه کاستیا به دیدار امیر تیمور گورکانی رهسپار شهر سمرقند گردیده بود و در تهران، خانهٔ نمایندهٔ حکومت - باباشیخ - سکنی میگزیند نسبت داد. بعدها در بخشی از سفرنامهٔ پیِترو دِلّاواله (چهارشنبه 6 ژوئن 1617 م / 2 جمادیالثانی 1026 ه.ق / 17 خرداد 996 ه.خ)، همچنین به نقل از سِر توماس هربرت جهانگرد و تاریخدان انگلیسی (1628 م / 1037 ه.ق / 1006 ه.خ) از چهارباغ و چنارستانی در داخل حصار شاهطهماسبی و در زمان شاه عباس یکم صفوی در تهران یاد شدهاست. اما بر اساس ارجاعاتی دقیقتر در متون تاریخی میتوان سرآغاز ارگ سلطنتی را در زمان شاه سلیمان صفوی (1109–1078ق / 1076–1046 ش) با ساخت دیوانخانهای در همان محدودهٔ چنارستان شاهعباسی جستجو کرد. دیوانخانهای که بعدها شاه سلطان حسین در آخرین سال سلطنت خود (1133 ه.ق / 1100 ه.خ) سفیر دولت عثمانی دری احمد افندی را به حضور پذیرفت. هر چند که امروزه دیگر از آن بنیانها اثری در میان نیست و داشتههای موجود کاخ گلستان از لحاظ دیرینگی محدود به بخشی از آثار و ابنیهٔ دوران زندیان است (ساخت دیوانخانهای مابین سالهای 3–1172 ه.ق / 1138–1137 ه.خ) و فراتر از آن نمیرود.
اهمیت واقعی ارگ در دوران آغامحمدخان قاجار رنگ جدیتری بهخود گرفت. وی در اواخر دوران زندیان و پس از مرگ کریمخان زند (1193 ق / 1158 ش) از بحران داخلی ایران استفاده نموده و بعد از غلبه بر لطفعلیخان زند در شعبان 1209 ق (1173 ش) به تهران برگشته و به نام پادشاه ایران تاجگذاری میکند.
این حرکت محمد خان به اهمیت ارگ سلطنتی بیش از پیش افزوده و در عهد فتحعلیشاه هم به خاطر تاجگذاری او در این شهر (24 ربیع الاول 1212 ق / 1797 م در آستانهٔ قرن 19 و همزمان با ناپلئون بناپارت / 26 شهریور 1176 ش) و هم بهواسطهٔ خیالات شکوهمند این پادشاه، کاخ گلستان توسعهٔ بیشتر و آراستگی بهتری را تجربه کرد.
در عهد ناصرالدین شاه (تاجگذاری جمعه 21 ذیالقعدهٔ 1264 ق / 27 مهر 1227 ش) کاخ گلستان بهواسطهٔ مدت نیم قرن حکومت وی (قریب به 50 سال) و دیدار او به عنوان اولین پادشاه ایران از اروپا در سه سفر خود به سالهای 1290، 1295 و 1306 ق (1252 و 1257 و 1267 ش) دستخوش تغییرات اساسی و متأثر از اروپا گردید.
اگر چه در دوران سه پادشاه آخر سلسلهٔ قاجار (مظفرالدینشاه، محمدعلیشاه و احمدشاه) تا انقراض این سلسله (13 ربیع الثانی 1344 ق / 9 آبان ماه 1304 ش)، ارگ سلطنتی از لحاظ معماری تغییرات خاصی به خود ندید، ولی تاریخ آن با وقایع سیاسی فوقالعاده مؤثری مانند انقلاب مشروطه و تبعات ناشی از آن توأم و عجین گردید که بخشی جداییناپذیر از حافظهٔ تاریخی ملت ایران را تشکیل میدهد.
ارگ سلطنتی در سالهای پساز انقراض سلسلهٔ قاجار و به روی کار آمدن سلسلهٔ پهلوی شاهد تاجگذاری رضاشاه پهلوی (4 اردیبهشت 1305ش / 25 آوریل 1926 م) و محمدرضاشاه پهلوی (4 آبان 1346ش / 26 اکتبر 1967 م) و همچنین برخی از تغییرات و تصرفات در بافت خود بودهاست. این مجموعه با درنظر گرفتن چنین پیشینهای یکی از منحصربهفردترین مجموعههای تاریخی ایران میباشد. ثبت ملی کاخ گلستان - به شمارهٔ 417 در 11 بهمن ماه 1334ش (1 فوریه 1956 م) - انجام شد و ثبت کاخ گلستان در فهرست میراث بشری از جانب یونسکو (یکشنبه 2 تیرماه 1392ش / 23 ژوئن 2013 م) نیز اشاره بر اهمیت تاریخ و فرهنگ و هنر این مجموعه است.
برای مشاهده ویدئوهای بیشتر اینجا کلیک کنید