چطور از آدمهای سمی جدا شویم؟ حقیقتی که هیچکس بهت نمیگوید+ فیلم
سوفیانیوز: در این بخش به بررسی موضوع " چگونه می توانیم یک آدم بد را رها کنیم؟" میپردازیم.
به گزارش سرویس موفقیت سوفیانیوز، اختلال شخصیت وابسته (DPD) یکی از شایعترین اختلالات شخصیتی است که موجب احساس درماندگی، تسلیم یا ناتوانی در مراقبت از خود میشود. افراد مبتلا به این اختلال معمولا در تصمیمگیریهای ساده دچار مشکل شوند و برای سادهترین امور زندگی نیز به دیگران وابسته هستند. این افراد از نظر عاطفی بیش از حد به افراد دیگر وابسته میشوند و تلاش زیادی را صرف جلب رضایت دیگران میکنند. اما علت بروز شخصیت وابسته در روانشناسی چیست؟ آیا این اختلال به سادگی درمان میشود؟
اختلال شخصیت وابسته چیست؟
روانشناسان شخصیت را به عنوان طرز تفکر، احساس و رفتار فرد توصیف میکنند. اختلال شخصیت بر نحوه تفکر یا عملکرد افراد تأثیر میگذارد و باعث میشود فرد در طول زمان رفتار متفاوتی داشته باشد. اختلال شخصیت وابسته (DPD) یکی از 10 نوع اختلال شخصیت است که در میان طبقهبندی اختلالات شخصیت در خوشه C یعنی رفتار مضطرب و عصبی قرار میگیرد. این اختلال معمولا در دوران کودکی یا تا سن 29 سالگی شروع میشود. افراد مبتلا به این اختلال نیاز شدیدی دارند که دیگران از آنها مراقبت کنند. اغلب اوقات یک فرد مبتلا به DPD برای نیازهای عاطفی یا فیزیکی خود به افراد نزدیک و دوستانش متکی است.
این افراد معمولا باور دارند که بهتنهایی قادر به مراقبت از خود نیستند. آنها ممکن است حتی در تصمیمگیریهای روزمره مانند انتخاب لباس نیز دچار مشکل شوند. افراد مبتلا به انواع اختلال شخصیت وابسته معمولا بیشازاندازه به اعضای خانواده و دوستان خود وابسته است. میزان وابستگی فرد گاهی اوقات آنقدر زیاد است که برای اطرافیانش بهشدت آزاردهنده میشود. آمارها نشان میدهد که تقریباً 10 درصد از بزرگسالان دارای اختلال شخصیت هستند و زنان بیشتر از مردان به این اختلال دچار میشوند.
علائم اختلال شخصیت وابسته
فردی که دچار اختلال شخصیت وابسته است ممکن است علائم مختلفی داشته باشد. معمولا شدت علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است و ممکن است علائم در برخی افراد بیشتر باشد. در ادامه میتوانید با رایجترین علائم اختلال شخصیت وابسته آشنا شوید.
از رایجترین علائم DPD میتوان به مشکل داشتن با تنها، ترس از رها شدن، بدبینی، مشکل در تصمیمگیریهای روزمره و مشکل داشتن در تمرکز اشاره کرد.
اجتناب از مسئولیت شخصی
مشکل داشتن با تنهایی
ترس از رها شدن و احساس درماندگی در روابط
حساسیت بیش از حد به انتقاد
بدبینی و عدم اعتمادبهنفس
مشکل در تصمیمگیریهای روزمره
تجربه اضطراب و استرس دائمی
مشکل در تمرکز
کاهش اشتها
رفتار مطیعانه
غرق شدن در افکار منفی
علت بروز اختلال شخصیت وابسته
کارشناسان بهداشت روان هنوز بهطور قطع نمیدانند که چه چیزی باعث بروز اختلال شخصیت وابسته میشود. برخی شواهد نشان میدهد که ترکیبی از عوامل ژنتیکی، محیط و شرایط رشد و پروش کودک به خصوص در کودکی میتواند بر این موضوع دخیل باشند. کارشناسان دریافتهاند که DPD در افرادی که تجربیات زندگی خاصی دارند بیشتر است. در ادامه میتوانید با عوامل موثر بر ایجاد اختلال شخصیت وابسته آشنا شوید.
از رایجترین عوامل موثر بر بروز شخصیت وابسته میتوان به تجربه یک بیماری سخت در کودکی، ابتلای یکی از اعضای خانواده به اختلالات شخصیت و رها شدن در کودکی اشاره کرد.
افرادی که سابقه روابط توهینآمیز دارند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به DPD قرار دارند.
کودکانی که تجربه کودکآزاری (از جمله آزار کلامی) یا بیتوجهی داشتهاند ممکن است دچار اختلال شخصیت وابسته شوند.
افرادی که در دوران کودکی یک بیماری تهدیدکننده زندگی را تجربه کردهاند، ممکن است به اختلال شخصیت وابسته دچار شوند.
اگر یکی از اعضای خانواده دارای DPD یا اختلال اضطراب دیگری باشد خطر بروز این اختلال در سایر اعضای خانواده نیز بیشتر خواهد بود.
برخی از افراد ممکن است به دلیل اعمال فرهنگی یا مذهبی و زورگویی یا استبداد اعضای خانواده دچار DPD شوند.
رها شدن آسیبزا در دوران کودکی در اثر شرایط خانوادگی یا جنگ میتواند زمینه ایجاد شخصیت وابسته را در فرد ایجاد کند.
چگونه شخصیت وابسته را درمان کنیم؟
مانند بسیاری از اختلالات شخصیت، افراد مبتلا به DPD معمولاً به دنبال درمان اختلال خود نیستند. در عوض، زمانی که این افراد با مشکلی مثل افسردگی یا اضطراب در زندگیشان روبرو میشوند و دیگر قادر به مقابله با آن نیستند از روانشناس کمک میگیرند. بهطورکلی بهترین درمان برای شخصیت وابسته کمک گرفتن از جلسات رواندرمانی است. در این دورهها فرد راههای جدیدی را برای مدیریت شرایط سخت را یاد میگیرد و با راهنماییهای روانشناسان اعتمادبهنفس بیشتری کسب میکند. فرد در این جلسات یاد میگیرد فعالتر و قویتر باشد و به خود تکیه کند. هدف این درمان این است که به فرد مبتلا به DPD کمک کند تا مستقلتر شود و قادر به برقراری روابط سالم با دیگران باشد.
اگر DPD باعث افسردگی یا اضطراب در فرد شده باشد، ممکن است پزشک از دارو برای درمان استفاده کند. در این شرایط ممکن است از داروهای افسردگی مانند فلوکستین (Fluoxetine) یا داروهای آرامبخش مثل آلپرازولام (Alprazolam) استفاده شود.
چگونه شخصیت وابسته نداشته باشیم؟
حقیقت این است که هیچ روشی برای پیشگیری از شخصیت وابسته وجود ندارد، اما درمان و شروع مشاورههای موثر میتواند خطر بروز این اختلال را تا حد زیادی کاهش دهد. رشد ساختار شخصیت فرآیند پیچیدهای است که از سنین پایین شروع میشود. رواندرمانی با هدف اصلاح شخصیت ممکن است زمانی موفقیتآمیزتر باشد که زودتر و از سنین کم شروع شود. در این شرایط فرد از سنین کمتر یاد میگیرد که چگونه شخصیت مستقلی داشته باشد و اعتمادبهنفس بیشتری کسب میکند.
برای رهایی از وابستگی شخصیت فرد باید سعی کند خودش را بیشتر دوست داشته باشد. از طرف دیگر آموزش روشهای افزایش اعتمادبهنفس، مطالعه کتابهای روانشناسی و همچنین یاد گرفتن تکنیکهایی برای رها کردن احساسات منفی میتواند به شما کمک کند تا شخصیتی مستقل و سالم داشته باشید.
روشهای تشخیص شخصیت وابسته
برای تشخیص شخصیت وابسته روانشناس ابتدا یک معاینه فیزیکی انجام میدهد تا بفهمد آیا بیماری دیگری میتواند باعث بروز این علائم شود یا خیر. سپس روانشناس در مورد سابقه مشکلات روانی فرد در گذشته، احساسات و نگرانیهای فرد از او سوالاتی میپرسد.
برای تشخیص DPD، یک روانشناس به دنبال پنج مورد از معیارهای تشخیصی خواهد بود. درواقع اگر فردی 5 مورد از علائم زیر را داشته باشد، احتمالا به اختلال شخصیت وابسته مبتلا است. این عوامل عبارتاند از:
ترس فراگیر و غیرواقعی از رها شدن
احساس اضطراب یا درماندگی در هنگام تنهایی
ناتوانی در مدیریت مسئولیتهای زندگی بدون کمک گرفتن از دیگران
مشکلات در اظهارنظر به دلیل ترس از دست دادن حمایت یا تایید
انگیزه قوی برای دریافت حمایت از دیگران
مشکل در تصمیمگیریهای روزمره بدون نظر یا اطمینان از جانب دیگران
مشکل در شروع یا تکمیل پروژهها به دلیل عدم اعتمادبهنفس یا توانایی تصمیمگیری
اصرار به جستجوی یک رابطه جدید (بسیاری از افراد مبتلا به اختلال شخصیت وابسته به دلیل ترس از تنها ماندن ممکن است درحالیکه با فردی در رابطه هستند، در جستجوی روابط جدید باشند تا در صورت جدایی تنها نمانند).
عوارض شخصیت وابسته چیست؟
افراد مبتلا به DPD در معرض خطر افسردگی، اختلالات اضطرابی و فوبیا و همچنین سوءمصرف مواد مخدر هستند. آنها همچنین در معرض خطر مور آزار قرار گرفتن قرار دارند. این افراد ممکن است برای جلوگیری از تنها ماندن و حفظ رابطه دست به هر کاری بزنند و به خود آسیب وارد کنند. بروز اختلال در خواب، چاقی و میل به خودکشی نیز از دیگر عوارض این اختلال هستند که ممکن است در صورت عدم درمان بهموقع بروز میکنند.
منبع ویدیو: پیج اینستاگرام mohammadreeisnia