بیوگرافی و زندگینامۀ پدرِ معماری سنتی ایران، دکتر محمدکریم پیرنیا

سوفیانیوز: محمدکریم پیرنیا استاد دانشگاه، محقق، نویسنده، نظریه‌پرداز معماری ایرانی بود. پیرنیا افزون بر معماری، در ادبیات، خوشنویسی، نقاشی و موسیقی نیز دستی داشت، بر زبان‌های عربی و عبری مسلط بود، زبان پهلوی را به خوبی می‌دانست و با خط میخی نیز آشنا بود.

خلاصه بیوگرافی

نام: محمد کریم

نام خانوادگی: پیرنیا

تاریخ تولد: 25 شهریور 1299

تحصیلات: دکتری معماری

محل تولد: یزد

محل زندگی: تهران

ملیت: ایرانی

پیشه: استاد دانشگاه، محقق، نویسنده و نظریه‌پرداز

همسر: اطلاعاتی در دست نیست

فرزندان: اطلاعاتی در دست نیست

وفات: 9 شهریور 1376

دکتر پیرنیا

زندگی شخصی و خانواده

کریم پیرنیا متولد 25 شهریور سال 1299 خورشیدی در شهر یزد است.

وی دوران دبستان را در «مدرسه اسلام» گذراند و بعد از تأسیس مدرسه دولتی، در «مدرسه نمره دو» ادامه تحصیل داد. وی پس از طی دوره علمی در «دبیرستان ایرانشهر» یزد برای ادامه تحصیل به تهران آمد.

استاد محمد کریم پیرنیا در تاریخ 9 شهریور ماه 1376 پس از یک دوره بیماری طولانی درگذشت. مزار او بنا به در خواست وی در «خانه رسولیان» یزد که در حال حاضر دانشکده هنر و معماری یزد قرار دارد، واقع است.

دکتر پیرنیا

تحصیلات

او با وجود آنکه در زمینه ادبیات تحصیل می‌کرد و در این زمینه موفقیت‌هایی نیز کسب کرده بود.

ادبیات را رها کرده و در کنکور اولین دوره دانشکده هنرهای زیبا، به دلیل علاقه‌ای که به هنر و معماری داشت شرکت کرد و پذیرفته شد.

عدم توجه چندان به معماری ایرانی و تأکید بیشتر بر معماری غربی و آثار اروپایی در دانشگاه‌های آن زمان، سرانجام پیرنیا را بر آن داشت که تحصیلات خود را در دانشکده هنرهای زیبا ناتمام رها کند.

وی به بررسی‌ها و تحقیقات فردی خویش متکی شد و تلاش کرد با بررسی بناها و گفتگو با معماران و استادکاران قدیمی برخی از ویژگی‌ها و اصول معماری ایرانی را مورد شناسایی قرار دهد.

به تدریج حاصل تحقیقات خود را در طی مقالاتی که تدوین نمود، در اختیار عموم قرار داد.

کریم پیرنیا افزون بر معماری، در ادبیات، خوشنویسی، نقاشی و موسیقی نیز دستی داشت، بر زبان‌های عربی و عبری مسلط بود.

زبان پهلوی را به خوبی می‌دانست و با خط میخی نیز آشنا بود.

دکتر پیرنیا

زندگی اجتماعی

محمد کریم پیرنیا مدت‌ها از سال 1344 تا مدتی پیش از انقلاب به عنوان معاون فنی سازمان حفاظت آثار باستانی در زمینه ترمیم، تعمیر و احیاء بناها و آثار باستانی فعالیت می‌کرد و مدتی نیز در دانشکده هنرهای زیبا و دانشگاه شهید بهشتی به تدریس معماری ایرانی اشتغال داشت.

محمد کریم پیرنیا کتب و مقالات بسیار در مورد سبک‌شناسی و معماری اصیل و سنتی ایرانی تألیف کرده‌است و بدین دلیل او را پدر معماری سنتی ایران می‌دانند.

او به ویژه تحقیقات پردامنه‌ای بر روی طاق در معماری ایرانی و انواع و سبک‌های آن انجام داده بود.

نخستین فعالیت رسمی محمد کریم پیرنیا از سال 1332 تا 1344 در وزارت فرهنگ آغاز شد.

فعالیت ابتدایی استاد ساخت بیش از 300 مدرسه ارزان قیمت در تهران و شهرستان‌ها، از محل پنج درصد درآمد شهرداری بود که با این کار طرحی نو در نظام مدرسه‌سازی ایران ایجاد شد.

طرح این مدارس بعدها از طرف یونسکو به‌عنوان نمونه مدارس ارزان قیمت، برای کشورهای جهان سوم معرفی شد.

محمد کریم پیرنیا از سال 1344 تا مدتی پیش از انقلاب اسلامی ایران به عنوان معاون فنی سازمان حفاظت آثار باستانی در زمینه ترمیم، تعمیر و احیاء بناها و آثار باستانی فعالیت می‌کرد و مدتی نیز در دانشکده هنرهای زیبا و دانشگاه شهید بهشتی به تدریس معماری ایرانی اشتغال داشت.

به دلیل فعالیت‌های معماری ازرشمند استاد پیرنیا و احیای آثار باستانی، مقام عضویت افتخاری فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران نصیب ایشان شد.

به پاس خدمات ارزنده و ماندگار استاد در طول شصت سال زندگی علمی، هنری و تلاش در راه بازشناسی جلوه‌های اصیل هنر معماری ایران و آشنایی نسل نو با توانایی‌های هنرمندان ایرانی در طول تاریخ و خدمات ارزشمند به جامعه معماری ایران، از سوی دانشگاه تهران موفق به دریافت دکترای افتخاری رشته معماری شدند .