همه چیز در مورد "سندرم تخمدان پلی کیستیک" / از علل و علائم تا روش‌های تشخیص آن

به گزارش سرویس علم و فناوری پایگاه خبری سوفیانیوز، یکی از مشکلاتی که امروزه بسیاری از خانم‌ها در سنین باروری با آن روبه‌رو می‌شوند، تنبلی تخمدان یا سندروم تخمدان پلی کیستیک است. سندروم تخمدان پلی کیستیک علائمی چون پریود نامنظم، پرمویی، خونریزی‌های کم یا بیشتر از حالت طبیعی و در نهایت نازایی ایجاد می‌کند.

تنبلی تخمدان اصطلاحی است که به سندرم تخمدان پلی کیستیک (Polycystic Ovary Syndrome) یا PCOS اطلاق می‌شود. سندرم تخمدان پلی کیستیک از اختلالات هورمونی شایع برای زنان در سن باروری است. زنانی مبتلا به تخمدان پلی کیستیک دچارند ممکن است قاعدگی‌های نامنظم، طولانی، یا هورمون مردانه (آندروژن) اضافی داشته‌باشند. در این شرایط تخمدان‌ها ممکن است تعدادی تجمع از مایعات ایجاد کنند و نتوانند به‌طور منظم تخمک‌گذاری را انجام دهند.

علت دقیق سندرم تخمدان پلی کیستیک ناشناخته است. تشخیص زودهنگام و درمان، به همراه کاهش وزن می‌توانند شانس عوارض طولانی مدت مانند دیابت نوع 2 و بیماری‌های قلبی را کاهش دهند.

یک مطالعه نشان داده که تا 70 درصد زنانی که به تنبلی تخمدان مبتلا هستند، از بیماری خود خبر ندارند. سندرم تخمدان پلی کیستیک بیماری جدیدی نیست و پزشک ایتالیایی، آنتونیو والیسنری، در سال 1721 میلادی علائم آن را توصیف کرده‌است.

انواع تنبلی تخمدان چیست؟

سندروم تخمدان پلی کیستیک 4 نوع مختلف دارد که بر اساس علت ایجاد آن طبقه‌بندی می‌شوند. در ادامه با 4 نوع مختلف تنبلی تخمدان آشنا می‌شوید:

• تنبلی تخمدان مقاوم به انسولین (Insulin-resistant PCOS)

• نوع التهابی سندورم تخمدان پلی کیستیک (Inflammatory PCOS)

• سندروم تخمدان پلی کیستیک ناشی از مصرف قرص (Post-pill PCOS)

• تخمدان پلی کیستیک آدرنال (Adrenal PCOS)

داشتن نوع خفیف و شدید این بیماری به انتخاب روش درمانی کمک زیادی می‌کند. مثلا اگر تنبلی تخمدان از نوع خفیف باشد، یک درمان سبک که شامل تغییر سبک زندگی و ورزش کردن و در صورت نیاز کاهش وزن است، می‌تواند به بهبود علائم کمک کند. بنابراین فرق تنبلی تخمدان خفیف و شدید در تعیین روش درمانی موثر است.

علت تنبلی تخمدان یا سندرم تخمدان پلی کیستیک چیست؟

علت تنبلی تخمدان شناخته‌شده نیست. عواملی که ممکن است در ایجاد آن موثر باشند، به این ترتیب هستند:

• انسولین اضافی: انسولین هورمونی است که در لوزالمعده ساخته‌می‌شود و به سلول‌ها اجازه استفاده از قند، منبع اصلی انرژی بدن، را می‌دهد. اگر سلول‌ها به کارکرد انسولین مقاوم شوند، قند خون افزایش خواهد یافت و بدن ممکن است انسولین بیشتری تولید کند. انسولین بیشتر ممکن است تولید آندروژن (هورمون مردانه) را افزایش دهد که به نوبه‌ی خود تخمک گذاری را دچار مشکل می‌کند. حدود 70 درصد از زنانی که به تنبلی تخمدان مبتلا هستند، به انسولین هم مقاومت پیدا کرده‌اند. بنابراین به دنبال علائم قند خون بالا باشید!

• التهاب درجه پایین: این اصطلاح برای توصیف تولید مواد مختلف توسط گلبول‌های سفید برای مبارزه با عفونت به کار می‌رود. تحقیقات نشان داده‌است که خانم‌های مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک، دچار نوعی از التهاب درجه پایین می‌شوند که تخمدان‌های پلی کیستیک را برای تولید آندروژن تحریک می‌کند. آندروژن هم به نوبه خود باعث مشکلات قلبی و عروقی می‌شود.

• وراثت: تحقیقات نشان می‌دهند ژن‌های خاصی ممکن است با سندرم تخمدان پلی کیستیک مرتبط باشند. بنابراین اگر در خانواده افرادی مانند مادر و یا خواهر فرد به این بیماری مبتلا هستند، ممکن است شانس ابتلای آن شخص بالاتر باشد و علاعم تنبلی تخمدان دیده شود.

• آندروژن اضافی: تخمدان‌ها با افزایش غیرعادی تولید آندروژن، باعث مردمویی و آکنه می‌شوند. بنابراین این مشکل می‌تواند ناشی از اختلالات هورمونی باشد.

• استرس و اضطراب: با افزایش سطح اضطراب و استرس در زنان، هورمون کورتیزول و در نتیجه افزایش هورمون آندروژن(هورمون مرادانه) می‌شود. آندروژن بر عملکرد تخمدان تاثر دارد و تخمک گذاری را مختل می‌کند.

• ژنتیک: تحقیقات نشان داده که ژنتیک در ابتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک موثر است. افرادی که مادر یا خواهر آنها دچار تنبلی تخمدان است، نسبت به افرادی که در نزدیکان خود این مشکل را ندارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک قرار دارد.

• متابولیک و چاقی: چاقی بر هورمون های مردانه و انسولین خون تاثیر منفی دارد و یکی از علل تنبلی تخمدان است.