سوفیانیوز
سوفیانیوز: پوکی استخوان بیماری است که در سنین بالا دیده می شود. استخوان های ما در جوانی سالم و محکم هستند. زمانی که به میان سالی می رسیم استخوان ها شروع به نازک شدن می کنند و این فرآیند بعد از قاعدگی در خانم ها سریع تر هم می شود. البته هنوز راههایی برای مبارزه با این مشکل و کاهش سرعت آن وجود دارد.
به گزارش سرویس علم و فناوری پایگاه خبری سوفیانیوز، علائم پوکی استخوان به طور معمول نمایان نیست چرا که از پوکی استخوان به عنوان یک بیماری خاموش یاد میشود که به تدریج موجب کاهش تراکم استخوانها و افزایش خطر شکستگی میشود. این عارضه بیشتر در افراد مسن و بهویژه زنان یائسه شایع است. عوامل متعددی مانند ژنتیک، کمبود کلسیم و ویتامین D، عدم فعالیت بدنی و مصرف سیگار و الکل میتوانند بر بروز این بیماری تاثیر بگذارد.
لایه خارجی استخوان ها جنسی سفت و محکم دارد که به آنها استخوان های متراکم گفته می شود. اما لایه داخلی استخوان در مقایسه با لایه خارجی آن از تراکم کمتری برخوردار است و به سبب داشتن سوراخ های زیادتر همچون اسفنج، استخوان اسفنجی نامیده می شود. استخوان ها دارای سلول هایی به نام سلول های استخوان خوار یا استئوکلاست هستند که بافت استخوان را تجزیه می کنند و از بین می برند. در مقابل سلول های دیگری تحت عنوان استخوان ساز یا استئوبلاست ها نیز در درون استخوان ها وجود دارند که با استفاده از مواد معدنی موجود در خون نظیر کلسیم و فسفر، بافت استخوانی جدید می سازند. هورمون هایی نظیر استروژن، هورمون رشد و تسترون کمک می کنند تا تعداد فعالیت سلول های استخوان ساز در مقابله با سلول های استخوان خوار بیشتر شود و بدین ترتیب بیشتر به جای اینکه استخوان ها از بین بروند ساخته می شوند.
علائم پوکی استخوان
پوکی استخوان عموما علائم مشهودی از خود نشان نمیدهد، اما برخی از نشانهها و علائم میتوانند به وجود این بیماری اشاره کند عبارت اند از:
شکستگیهای مکرر بهویژه در ناحیه لگن، مچ دست و ستون فقرات حتی بر اثر ضربات خفیف
کاهش تدریجی قد به دلیل فشردگی مهرهها
درد مزمن در ناحیه کمر، بهویژه در ناحیه پایین کمر
تغییر شکل بدن، مانند قوز یا خمیدگی در ناحیه کمر
کاهش تراکم استخوان که در آزمایشهای تصویربرداری، مانند دکساسکن خود را نشان میدهد
چه عواملی بر بروز پوکی استخوان تاثیر دارد؟
سابقه خانوادگی پوکی استخوان
سن
جنسیت
رژیم تغذیه ای
میزان فعالیت بدنی
اختلالات هورمونی
مصرف سیگار و الکل
ریسک ابتلا به بیماریهای مزمن
عوامل موثر بر بروز پوکی استخوان
سن بالا
کمبود وزن و داشتن جثه ریز و لاغر
یائسگی
مصرف بعضی داروها
سیگار کشیدن
زن بودن
سابقه خانوادگی و ژنتیکی
سابقه شکستگی های استخوانی
سفید پوستان و نژادهای آسیایی
کمبود هورمون های جنسی در مردان و زنان
کسانی که در رژیم غذایی خود کلسیم و ویتامین D به مقدار کافی مصرف نمی کنند.
کسانی که تحرک کافی ندارند؛ به این دلیل که حدود 90 درصد تراکم استخوانی در دختران تا سن 18 سالگی و در پسران تا سن 20 سالگی رخ می دهد.
چگونه می توان از پوکی استخوان جلوگیری کرد؟
برای جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان، باید مراقب رژیم غذایی و سبک زندگی خود باشید. علاوه بر این، هورمون درمانی برای جبران هورمونهای از دست رفته نیز در زنان یائسه، درمان تکمیلی است که به جلوگیری از ابتلا به این بیماری کمک زیادی می کند.
رژیم غذایی
برای داشتن استخوانهایی سالم و قوی، به یک رزیم غذایی سرشار از کلسیم نیاز دارید. یک فنجان شیر بدون چربی یا یک درصد چربی حاوی 300 میلی گرم کلسیم است. علاوه بر محصولات لبنی، دیگر منابع خوب کلسیم ماهی سالمون با استخوان، ساردین، کلم پیچ، کلم بروکلی، آب میوه ها و نان های غنی شده با کلسیم، انجیر خشک و مکمل های کلسیم است. در حالت کلی، بهتر است که برای تامین کلسیم مورد نیاز، از غذا و نوشیدنی های طبیعی استفاده کنید.
با این حال اگر تصمیم دارید از مکملهای کلسیم استفاده کنید، باید روزانه حداکثر 500 میلی گرم کلسیم مصرف کنید. زیرا بر اساس بررسی های انجام شده بدن در طی یک روز بیشتر از این مقدرا را جذب نمی کند.
مقدار توصیه شده مصرف روزانه کلسیم
سن و جنسیت | مقدار مصرفی |
بزرگسالان، 19-50 سال | 1000 میلی گرم |
مردان بالغ، 51-70 سال | 1000 میلی گرم |
زنان بالغ، 51-70 سال | 1200 میلی گرم |
بزرگسالان، 71 سال و بالاتر | 1200 میلی گرم |
زنان جوان باردار و شیرده | 1300 میلی گرم |
زنان بزرگسال باردار و شیرده | 1000 میلی گرم |
در کنار مصرف مکمل های کلسیم، حتما از ویتامین D هم استفاده کنید. زیرا این ویتامین توانایی بدن را برای جذب کلسیم افزایش می دهد. ویتامین D را می توان از قرار گرفتن در معرض نور خورشید چند بار در هفته یا با نوشیدن شیر غنی شده به دست آورد.
مقدار توصیه شده مصرف روزانه ویتامین D
سن | مقدار مصرفی |
نوزادان 0-6 ماه | 400 واحد UI |
نوزادان 6-12 ماه | 400 واحد UI |
1-3 سالگی | 600 واحد UI |
4-8 سالگی | 600 واحد UI |
9-70 سالگی | 800 واحد UI |
بیشتر از 70 سال | 800 واحد UI |
سبک زندگی
با داشتن یک سبک زندگی سالم، میتوانید سرعت از بین رفتن استخوانها را کم کنید. برای شروع بهتر است که یک برنامه ورزشی منظم برای خود تعیین کنید. ورزشهایی که باعث میشوند ماهیچههای شما در برابر نیروی جاذبه مقاومت کنند (مانند پیادهروی، دویدن، ایروبیک و وزنهبرداری) برای تقویت استخوانها بهترین هستند. از مصرف الکل و دخانیات دوری کنید و کافیئن زیاد را نیز از برنامه روزانه تان حذف کنید.